Η τελευταία επικαιροποίηση των στοιχείων σε μια μεγάλη και συνεχιζόμενη επανεξέταση και μετα-ανάλυση μελετών για την COVID-19 και τον διαβήτη επιβεβαιώνει ότι οι ασθενείς με πιο προχωρημένη διαβητική νόσο διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο θανάτου όταν μολύνονται από τον SARS-CoV-2. Τα νέα δεδομένα παρουσιάστηκαν στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας για τη Μελέτη του Διαβήτη (EASD).
Η ανανεωμένη ανάλυση περιλαμβάνει 60 μελέτες (40 εκ των οποίων για θανάτους που σχετίζονται με την COVID-19) και 44.509 συμμετέχοντες από 18 χώρες. Πρόκειται για τη δεύτερη έκδοση μιας συστηματικής επανεξέτασης και μετα-ανάλυσης σε παρατηρητικές μελέτες που εξέταζαν ανθρώπους με διαβήτη και τη σοβαρότητα της COVID-19 και τον σχετικό με αυτή θάνατο, την οποία οι συγγραφείς θα επικαιροποιούν τακτικά. Η πρώτη ανάλυση είχε δημοσιευθεί στο Diabetologia τον Ιούλιο του 2021.
Η επανεξέταση βρήκε ότι οι συσχετισμοί για θάνατο από COVID-19 σε ανθρώπους με διαβήτη ήταν παρόμοιοι με όσους βρέθηκαν και στον γενικό πληθυσμό. Οι άνδρες πάσχοντες από διαβήτη ήταν 39% πιο πιθανό να πεθάνουν από COVID-19 συγκριτικά με τις γυναίκες ασθενείς (σύμφωνα με 21 μελέτες) και οι πάσχοντες άνω των 65 ετών είχαν τριπλάσιες πιθανότητες θανάτου από τους διαβητικούς κάτω των 65 ετών (8 μελέτες). Για κάθε χρόνο αύξησης στην ηλικία, ο σχετικός κίνδυνος για θάνατο από κορωνοϊό στους διαβητικούς ασθενείς αυξανόταν κατά 5% (14 μελέτες), ενώ οι παχύσαρκοι (Δείκτης Μάζας Σώματος-ΔΜΣ άνω των 30 kg/m²) και διαβητικοί είχαν 47% αυξημένο κίνδυνο συγκριτικά με τους ασθενείς φυσιολογικού βάρους (ΔΜΣ 18.5 – 24.9kg/m²).
Λίγες μόνο μελέτες διερεύνησαν συγκεκριμένους παράγοντες του διαβήτη που σχετίζονται με την COVID-19, με τους συγγραφείς να τονίζουν την ανάγκη για περισσότερες μελέτες πάνω σε αυτούς τους παράγοντες προκειμένου να βελτιωθεί η δυναμική των στοιχείων. Οι ισχυρότεροι συσχετισμοί παρατηρήθηκαν για τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα (στα 11 mmol/l κατά την εισαγωγή στο νοσοκομείο και τον θάνατο ο κίνδυνος θανάτου ήταν 3,7 φορές μεγαλύτερος συγκριτικά με επίπεδα χαμηλότερα από 6 mmol/l), με τη δυναμική των ενδείξεων να χαρακτηρίζεται μέτρια καθώς προήλθαν μόνο από τρεις εκ των συνολικά 40 μελετών.
Οι ασθενείς που χρησιμοποιούσαν ινσουλίνη για τον έλεγχο του διαβήτη τους βρέθηκε ότι είχαν 79% περισσότερες πιθανότητες θανάτου από την COVID-19 (11 μελέτες), ενώ όσοι χρησιμοποιούσαν μετφορμίνη για τη θεραπεία της νόσου (η πρώτη γραμμή θεραπείας που χορηγείται στα περισσότερα περιστατικά διαβήτη τύπου 2) ήταν 37% λιγότερο πιθανό να πεθάνουν από όσους δεν χρησιμοποιούσαν μετφορμίνη (με 11 μελέτες).
Όπως στον γενικό πληθυσμό χωρίς διαβήτη, και στους διαβητικούς οι προϋπάρχουσες παθήσεις φάνηκε πως αυξάνουν τον κίνδυνο θανάτου από COVID-19. Οι καρδιαγγειακές παθήσεις (κατά 39% σύμφωνα με 10 μελέτες), η χρόνια νεφρική νόσος (κατά 81%, 15 μελέτες) και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (κατά 23%, 10 μελέτες) αύξαναν τον κίνδυνο θανάτου από COVID-19 στους πάσχοντες από διαβήτη.
Ένα νέο εύρημα από αυτή την ανανεωμένη ανάλυση ήταν ότι η χρόνια χρήση στατινών (που μειώνουν τη χοληστερόλη) σχετίστηκε με 75% αυξημένο κίνδυνο θανάτου από κορωνοϊό στους διαβητικούς, με τους συγγραφείς να αναφέρουν ότι αυτό θα μπορούσε να οφείλεται στο ότι οι στατίνες είναι ενδεικτικός παράγοντας υποκείμενης καρδιαγγειακής νόσου. Οι επιστήμονες βρήκαν, επίσης, έναν συσχετισμό ανάμεσα στα επίπεδα της C-αντιδρώσας πρωτεΐνης (που υποδεικνύει συστηματική φλεγμονή) και τον κίνδυνο θανάτου από COVID-19, με κάθε αύξηση των 10mg/L στην πρωτεΐνη να σχετίζεται με κατά 15% αυξημένο κίνδυνο θανάτου.
«Αυτή η νέα επικαιροποίηση της συστηματικής επανεξέτασης και μετα-ανάλυσης παρέχει τα καλύτερα διαθέσιμα στοιχεία για τους συσχετισμούς ανάμεσα σε χαρακτηριστικά των ατόμων με διαβήτη και του επιβεβαιωμένου SARS-CoV-2 και του επακόλουθου κινδύνου θανάτου και της σοβαρότητας της COVID-19», αναφέρουν οι συγγραφείς και καταλήγουν:
«Το ανδρικό φύλο, η μεγαλύτερη ηλικία, η παχυσαρκία και κάποιες προϋπάρχουσες παθήσεις, καθώς και η χρήση στατινών και ινσουλίνης, τα περισσότερα από τα οποία αποτελούν ενδεικτικά στοιχεία μια πιο προχωρημένης κατάστασης του διαβήτη, σχετίστηκαν με αυξημένο κίνδυνο θανάτου και μεγάλης σοβαρότητας της COVID-19 σε διαβητικούς ασθενείς με κορωνοϊό, ενώ η χρήση μετφορμίνης σχετίστηκε με χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου».
Διαβάστε επίσης
Κορωνοϊός: Το σύμπτωμα που φέρνει τα πάνω – κάτω στη ζωή των ασθενών
Πώς αντιμετωπίζεται η νόσος που προκαλεί το 48% των θανάτων στην Ελλάδα
Διαβήτης: Η διατροφή που τον ρυθμίζει – Η κίνηση ματ που οδηγεί σε ύφεση της νόσου
