H Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τη διεύρυνση της χρήσης του ρινικού εκνεφώματος εσκεταμίνης, σε συγχορήγηση με από του στόματος αντικαταθλιπτική αγωγή σε ενήλικες με μέτριο έως σοβαρό επεισόδιο μείζονας καταθλιπτικής διαταραχής, ως οξεία βραχυχρόνια θεραπεία, για την ταχεία μείωση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων που σύμφωνα με την κρίση του κλινικού ιατρού συνιστούν επείγουσα ψυχιατρική κατάσταση.
Η εν λόγω έγκριση της ΕΕπ ισχύει για τα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για τις χώρες του ΕΟΧ (Ισλανδία, Νορβηγία και Λιχτενστάιν), καθώς και για τη Βόρεια Ιρλανδία και τη Μεγάλη Βρετανία μετά το πρόσθετο βήμα επικύρωσης και επεξεργασίας της βασικής υποβολής στοιχείων που απαιτείται μετά το τέλος της μετά το Brexit μεταβατικής περιόδου. Το ρινικό εκνέφωμα εσκεταμίνης έχει ήδη λάβει έγκριση από την ΕΕπ για χρήση σε συνδυασμό με έναν εκλεκτικό αναστολέα επαναπρόσληψης της σεροτονίνης (SSRI) ή έναν αναστολέα επαναπρόσληψης σεροτονίνης και νορεπινεφρίνης (SNRI), σε ενήλικους ασθενείς με ανθεκτική στη θεραπεία μείζονα καταθλιπτική διαταραχή (TRD).
Η έγκριση του ρινικού εκνεφώματος Εσκεταμίνης από την ΕΕ βασίζεται σε δεδομένα από τις διπλά τυφλές, τυχαιοποιημένες, ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο, πολυκεντρικές κλινικές μελέτες Φάσης 3, ASPIRE I & II που διεξήχθησαν παγκοσμίως. Οι μελέτες αυτές συνέκριναν την αποτελεσματικότητα και ασφάλεια του ρινικού εκνεφώματος εσκεταμίνης σε συνδυασμό με το ολοκληρωμένο πρότυπο φροντίδας (SOC) έναντι του ρινικού εκνεφώματος εικονικού φαρμάκου σε συνδυασμό με το ολοκληρωμένο SOC σε ενήλικους ασθενείς με μέτρια έως σοβαρή μείζονα καταθλιπτική διαταραχή και τρέχοντα/ενεργό αυτοκτονικό ιδεασμό και με αυτοκτονική πρόθεση. Το ολοκληρωμένο SOC περιέλαβε αρχική ψυχιατρική νοσηλεία και πρόσφατης έναρξης ή βελτιστοποιημένη θεραπεία με από του στόματος αντικαταθλιπτικά, κάτι που καθορίστηκε από τον θεράποντα ιατρό με βάση την κλινική του κρίση και τις κατευθυντήριες οδηγίες πρακτικής, για τη διάρκεια των μελετών. Το ολοκληρωμένο SOC ενισχύθηκε με επισκέψεις δύο φορές την εβδομάδα στις οποίες υπήρχε εκτενής κλινική επαφή, και η ταυτόχρονη χρήση βενζοδιαζεπινών επιτρεπόταν κατά τη διάρκεια της μελέτης.
Εντός κάθε μελέτης, οι ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με το ρινικό εκνέφωμα εσκεταμίνης σε συνδυασμό με το ολοκληρωμένο SOC εμφάνισαν στατιστικά σημαντική και κλινικά σημαντική μείωση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων (μείωση της συνολικής βαθμολογίας στην Κλίμακα Montgomery-Åsberg για την Κατάθλιψη [MADRS] σε σχέση με την αρχική τιμή) 24 ώρες αφού έλαβαν την πρώτη δόση, σε σύγκριση με εκείνους που έλαβαν ρινικό εκνέφωμα εικονικού φαρμάκου σε συνδυασμό με το ολοκληρωμένο SOC (p=0,006). Το όφελος από τον συνδυασμό του ρινικού εκνεφώματος εσκεταμίνης με το ολοκληρωμένο SOC στα συμπτώματα της μείζονας καταθλιπτικής διαταραχής ήταν εμφανές ήδη από τις 4 ώρες μετά την πρώτη δόση. Η αποτελεσματικότητα του ρινικού εκνεφώματος εσκεταμίνης στην πρόληψη της αυτοκτονίας ή τη μείωση του αυτοκτονικού ιδεασμού ή της αυτοκτονικής συμπεριφοράς δεν καταδείχθηκε.
Το προφίλ ασφάλειας του ρινικού εκνεφώματος εσκεταμίνης σε αυτόν τον πληθυσμό ασθενών βρίσκεται σε συμφωνία με προηγούμενες μελέτες σε ενήλικες με ανθεκτική στη θεραπεία μείζονα καταθλιπτική διαταραχή. Τα ανεπιθύμητα συμβάντα που εμφανίστηκαν πιο συχνά κατά τη θεραπεία (≥20%) για την ομάδα που έλαβε το ρινικό εκνέφωμα εσκεταμίνης συν το ολοκληρωμένο SOC έναντι της ομάδας που έλαβε το ρινικό εκνέφωμα εικονικού φαρμάκου συν το ολοκληρωμένο SOC κατά τη διπλά τυφλή φάση ήταν ζάλη (38,3% έναντι 13,8%), διάσχιση (33,9% έναντι 5,8%), ναυτία (26,9% έναντι 13,8%), υπνηλία (20,7% έναντι 10,2%) και κεφαλαλγία (20,3% έναντι 20,4%), αντίστοιχα.
«Η κατάθλιψη είναι κάτι παραπάνω από ένα απλό αίσθημα θλίψης. Πρόκειται για έναν εξουθενωτικό συνδυασμό συμπτωμάτων, τα οποία είναι διαφορετικά για κάθε άτομο και μπορούν να εξελιχθούν σε τέτοιο βαθμό ώστε οι ασθενείς να βιώσουν μια επείγουσα ψυχιατρική κατάσταση. Πολλά αντικαταθλιπτικά είναι αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της καταθλιπτικής συμπτωματολογίας, όμως δεν παρέχουν ταχεία ανακούφιση στους ασθενείς και μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες μέχρι την επίτευξη της πλήρους δράσης τους. Η ταχεία δράση του ρινικού εκνεφώματος Εσκεταμίνης σε αυτούς τους ασθενείς ενδεχομένως ικανοποιεί μια βασική ανεκπλήρωτη ανάγκη στον συγκεκριμένο πληθυσμό», εξηγεί ο Καθηγητής Maurizio Pompili, Διευθυντής της Πανεπιστημιακής Ψυχιατρικής Κλινικής του Νοσοκομείου Sant’Andrea, στο Πανεπιστήμιο Sapienza της Ρώμη.
