Νέα μελέτη δείχνει πως περπατώντας και γενικά κινούμενος προς τα πίσω ενδέχεται να βοηθά στην ενίσχυση της βραχυπρόθεσμης μνήμης.

Αυτό καταδεικνύει μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Cognition και διαπιστώθηκε πως οι άνθρωποι που περπατούσαν ανάποδα, φαντάζονταν ότι περπατούσαν ανάποδα, ή ακόμα παρακολουθούσαν ένα βίντεο με κίνηση προς τα πίσω ήταν πιο ικανοί να ανακαλέσουν περασμένα γεγονότα συγκριτικά με εκείνους που προχωρούσαν μπροστά ή έμεναν καθιστοί.

Γιατί συμβαίνει αυτό; «Αυτό εξακολουθεί να είναι ένα μυστήριο», δηλώνει ο Δρ. Daniel Schacter, καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Είναι πιθανό ότι η ανάποδη κίνηση κάπως πυροδοτεί απόκριση της μνήμης τους. «Γνωρίζουμε ότι δεν θα μπορούσε να συσχετιστεί με το πώς κωδικοποιούνται οι πληροφορίες», δήλωσε ο Δρ. Schacter.

Ελέγχοντας τις επιδράσεις της κίνησης

Οι ερευνητές αποφάσισαν να ελέγξουν τις επιδράσεις της αντίστροφης κίνησης στη μνήμη εξαιτίας των πολυάριθμων μελετών που είχαν εντοπίσει συσχετισμούς μεταξύ κίνησης και μνήμης. Στην έρευνα συμμετείχαν 114 άνθρωποι που πήραν μέρος σε έξι διαφορετικά πειράματα. Στα πειράματα έδειξαν στους συμμετέχοντες ένα βίντεο από τη σκηνή ενός εγκλήματος, μία σειρά λέξεων και μία ομάδα εικόνων. Ακολούθως ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να περπατήσουν μπροστά, να περπατήσουν ανάποδα, ή να παραμείνουν ακίνητοι, να παρακολουθήσουν ένα βίντεο με κίνηση προς τα εμπρός ή κίνηση προς τα πίσω, ή να φανταστούν ότι περπατάνε προς τα μπροστά ή προς τα πίσω. Οι συμμετέχοντες τότε απάντησαν ερωτήσεις που σχετίζονταν με τις πληροφορίες που είχαν λάβει νωρίτερα.

Σε όλες τις περιπτώσεις, οι άνθρωποι που είχαν ανάποδη κίνηση, σκέφτονταν ανάποδα, ή είδαν βίντεο με αντίστροφη κίνηση μπορούσαν να ανακαλέσουν ευκολότερα τις πληροφορίες που είχαν δει νωρίτερα.

Στην σκηνή του εγκλήματος για παράδειγμα, οι συμμετέχοντες παρακολούθησαν ένα βίντεο όπου μια γυναίκα, καθόταν σε ένα πάρκο και κλάπηκε η τσάντα της. Οι ερευνητές έλεγξαν πόσο καλά οι άνθρωποι θα μπορούσαν να απαντήσουν σε 20 ερωτήσεις για το έγκλημα που παρακολούθησαν, ανάλογα με την κατεύθυνση της κίνησής τους ή αν ήταν ακίνητοι. Διαπίστωσαν λοιπόν πως οι άνθρωποι που περπατούσαν προς τα πίσω ήταν πιθανότερο να απαντήσουν σε περισσότερες ερωτήσεις σωστά, ανεξάρτητα από την ηλικία τους ή άλλους παράγοντες.

Τα ευρήματα δείχνουν ότι αυτή η στρατηγική κίνησης μπορεί να βοηθήσει ανθρώπους να ανακαλέσουν ευκολότερα περασμένα γεγονότα.

Βελτιώνοντας την ανάκληση γεγονότων

Ο Δρ. Schacter δήλωσε πως η αντίστροφη κίνηση θα μπορούσε κάποια μέρα να ενταχθεί στις υφιστάμενες τεχνικές που χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση της μνήμης. Μία τέτοια μέθοδος είναι και η γνωστική συνέντευξη. Η τεχνική αυτή βοηθά τους ανθρώπους να ανακαλέσουν λεπτομέρειες από ένα πρόσφατο γεγονός, όπως για παράδειγμα αν ήταν μάρτυρες σε ένα έγκλημα. «Αυτό που προσπαθούν να κάνουν οι συνεντευξιάζοντες είναι να δώσουν ακριβείς πληροφορίες χωρίς να ανασύρουν μία ψεύτικη ανάμνηση», δηλώνει ο Δρ. Schacter. Αυτό γίνεται  «οδηγώντας» το άτομο μπροστά και πίσω στο γεγονός. Είναι πιθανό λοιπόν το πραγματικό περπάτημα προς τα πίσω να ωθεί τον  εγκέφαλο να κάνει την αντίστοιχη κίνηση προς τα πίσω και να  ανακαλέσει μια προηγούμενη ανάμνηση.

«Η χρήση της αντίστροφης κίνησης θα μπορούσε πιθανά να ενισχύσει τη γνωστική συνέντευξη ή να χρησιμοποιηθεί ως μία ξεχωριστή τεχνική. Μία ερώτηση κλειδί η οποία πρέπει να απαντηθεί ωστόσο είναι αν η τεχνική θα προωθούσε ακριβέστερη ανάκληση των καθημερινών γεγονότων», δήλωσε ο Δρ. Schacter. «Είναι αληθινά πολύς νωρίς να πούμε αν θα μπορούσε να έχει πρακτική εφαρμογή».

Οι συγγραφείς της μελέτης δήλωσαν πως οι μελλοντικές έρευνες θα προσπαθήσουν να αποκαλύψουν όχι μόνο το γιατί αυτή η τεχνική βελτιώνει την ανάκληση αναμνήσεων, αλλά επίσης το αν η ενίσχυση της μνήμης μέσω της κίνησης θα μπορούσε να βοηθήσει τους ηλικιωμένους ανθρώπους ή τους πάσχοντες από άνοια.

Στο μεσοδιάστημα, τελικά το ανάποδο περπάτημα βελτιώνει τη βραχυπρόθεσμη μνήμη; «Βάσει τη μελέτης μας θα λέγαμε ότι αυτό ισχύει υπό κάποιες προϋποθέσεις. Αξίζει να το δοκιμάσουμε», κατέληξε ο Δρ. Schacter.