Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) είναι μια ορμονική διαταραχή που εμφανίζεται συχνά σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Δεν υπάρχει ειδική εξέταση για τη διάγνωση του συνδρόμου. Καθώς τα συμπτώματα ποικίλλουν και μπορεί να αποδοθούν σε άλλες αιτίες, το σύνδρομο μπορεί να παραμείνει αδιάγνωστο για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Αποτελεί κύρια αιτία υπογονιμότητας και τα συμπτώματα της ασθένειας επηρεάζουν τη γυναίκα σωματικά και συναισθηματικά.

Οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών παρουσιάζουν διαταραχές της περιόδου με διαστήματα αμηνόρροιας ή και βαριά περίοδο που κρατά περισσότερες μέρες από το κανονικό. Υπερηχογραφικά οι ωοθήκες εμφανίζουν στην περιφέρειά τους ένα «κολιέ» από ωοθυλάκια και υπερηχογενές κέντρο.

Κατά τους γυναικολόγους η διάγνωση γίνεται κυρίως υπερηχογραφικά. Οι ενδοκρινολόγοι βασίζουν τη διάγνωσή τους κυρίως στην ύπαρξη υπερβολικών επιπέδων ανδρικών ορμονών (ανδρογόνων).

Παρά το όνομα του συνδρόμου, πολλές γυναίκες δεν έχουν παθολογικές κύστεις στις ωοθήκες τους. Μάλιστα, και η ονομασία του συνδρόμου είναι ατυχής γιατί εστιάζει μόνο στις ωοθήκες, αγνοώντας τις άλλες βλάβες που συνυπάρχουν με το σύνδρομο, όπως το μεταβολικό σύνδρομο, η λιπιδαιμία, οι καρδιοπάθειες και άλλα. Η παχυσαρκία συνήθως εντείνει τα συμπτώματα του συνδρόμου.

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών επηρεάζει περίπου 10 εκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως.

Θεραπεία

Η θεραπεία του συνδρόμου εξαρτάται από τα συμπτώματα και τη φάση ζωής της γυναίκας. Πολλές φορές ακόμα και απώλεια βάρους της τάξης του 5%, μπορεί να αποκαταστήσει τον κύκλο.

Στις περιπτώσεις διαταραχών του κύκλου, που η γυναίκα δεν επιθυμεί ακόμα να τεκνοποιήσει, η χρήση του αντισυλληπτικού χαπιού συμβάλλει στη ρύθμιση του κύκλου. Σε πολλές περιπτώσεις, αντισυλληπτικά χάπια που περιέχουν αντιανδρογόνα συνταγογραφούνται σε γυναίκες με πρόβλημα αυξημένης τριχοφυΐας.

Όταν μία γυναίκα δεν κάνει καλή ωορρηξία, τότε η θεραπεία του συνδρόμου περιλαμβάνει φαρμακευτική πρόκληση της ωορρηξίας. Χάπια όπως η κιτρική κλομιφένη, η λετροζόλη και η ταμοξιφένη είναι θεραπείες πρώτης γραμμής. Σε περίπτωση αποτυχίας, τότε η πρόκληση ωορρηξίας γίνεται με τη χρήση γοναδοτροπινών, με εξαιρετικά αποτελέσματα.

Ένας μικρός αριθμός γυναικών θα χρειαστεί εξωσωματική γονιμοποίηση.

Η λαπαροσκόπηση και η διαθερμία των ωοθηκών κατά την οποία 4-5 μικρές τρυπούλες ανοίγονται στην ωοθήκη με τη χρήση του λέιζερ ή της διαθερμίας είναι εξαιρετικά αποτελεσματική. Τα ποσοστά κυήσεων φθάνουν και το 50% μέσα σε έξι μήνες, χωρίς τη χρήση φαρμάκων.

Η συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών που πάσχουν από σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών θα αποκτήσουν παιδί με την κατάλληλη θεραπεία.