Το διαζύγιο των γονιών αποτελεί αδιαμφισβήτητα μια από τις πιο δύσκολες καταστάσεις που μπορεί να βιώσει ένα παιδί. Η οικογένεια, όπως την γνωρίζει, δεν θα είναι ποτέ πλέον η ίδια. Στην πραγματικότητα όμως, σε πολλές περιπτώσεις, τα παιδιά είναι πολύ καλύτερα όταν βρίσκονται με τον ένα γονιό μόνο, σε ένα πιο υγιές περιβάλλον, μακριά από τους συνεχείς καβγάδες των γονιών τους. Οι ειδικοί προτείνουν ορισμένες στρατηγικές για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που «γεννά» ένα διαζύγιο:
1. Εξηγήστε το διαζύγιο με απλό, άμεσο και ξεκάθαρο τρόπο. Όταν είναι δυνατόν, και οι δύο γονείς θα πρέπει να συζητήσουν και να συμφωνήσουν πώς να εξηγήσουν την κατάσταση και στη συνέχεια να κάνουν μια, από κοινού, συζήτηση με τα παιδιά. Μπορούν να εξηγήσουν, για παράδειγμα, «η μαμά και ο μπαμπάς έχουν διαφωνίες όλη την ώρα και αυτό μας κάνει όλους να περνάμε άσχημα. Αποφασίσαμε ότι θα ήταν καλύτερο για όλους μας αν ζούμε σε ξεχωριστά σπίτια».
2. Διαβεβαιώστε τα παιδιά σας ότι θα έχουν πάντα την αγάπη και των δύο γονέων και εξηγήστε τους πώς θα λειτουργούν τα πράγματα. Για παράδειγμα, «Θα περνάτε κάθε Σαββατοκύριακο με τον μπαμπά. Τις υπόλοιπες μέρες θα είστε με τη μαμά». Ένα ημερολόγιο στον τοίχο της κουζίνας και των δύο σπιτιών βοηθά επίσης τα παιδιά να αισθάνονται πιο σίγουρα ότι θα περνούν χρόνο και με τους δύο γονείς τους.
3. Μιλήστε για τα συναισθήματα που τα παιδιά είναι φυσικό να αισθάνονται κάτω από αυτές τις συνθήκες. Μπορείτε να εξηγήσετε: «Είναι φυσιολογικό να αισθάνεσαι λυπημένος και θυμωμένος για το διαζύγιο. Αυτά τα συναισθήματα είναι δύσκολο να τα αντιμετωπίσει κάποιος μόνος του. Όταν νιώθεις θυμωμένος ή λυπημένος πες το στον μπαμπά ή σε μένα. Μπορείς να πεις “Νιώθω λυπημένος” ή “θέλω να σου μιλήσω” και θα σε βοηθήσουμε». Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να έχουν συνεχή διάλογο μαζί σας και δείξτε τους ότι κατανοείτε πλήρως τα συναισθήματα που έχουν. Μερικές φορές τα παιδιά κρατούν τα πάντα μέσα τους επειδή δεν θέλουν να σας ενοχλήσουν. Γι’ αυτό πρέπει να παίρνετε εσείς την πρωτοβουλία και να τα ρωτάτε.
4. Διαβεβαιώστε τα παιδιά σας ότι το διαζύγιο δεν είναι δικό τους λάθος. Τα παιδιά τείνουν να είναι «εγωκεντρικά» και πιστεύουν ότι η συμπεριφορά ή οι σκέψεις τους φταίνε για το διαζύγιό σας. Πρέπει να γνωρίζουν ότι οι γονείς τους έλαβαν αυτήν την απόφαση με βάση τη δική τους σχέση μόνον και ότι τα παιδιά δεν έχουν καμία ευθύνη γι΄αυτό.
5. Αποφύγετε να μιλάτε άσχημα για τον άλλο γονέα ή να τον κατηγορείτε, ακόμα κι αν είστε θυμωμένος. Τα παιδιά αγαπούν και χρειάζονται και τους δύο γονείς τους. Μπορούν εύκολα να βιώσουν μια σύγκρουση συναισθήματος αφοσίωσης προς τον ένα ή τον άλλο γονέα, να αισθάνονται άσχημα ή ακόμη και να ντρέπονται γι΄αυτό και η κατάσταση αυτή οπωσδήποτε θα αποθαρρύνει τον ανοιχτό διάλογο, που είναι απαραίτητος σε αυτή τη δύσκολη φάση.
6. Ενημερώστε τα παιδιά σας εκ των προτέρων πριν φύγει ο ένας γονέας από το σπίτι. Δώστε τους χρόνο. Λειτουργεί πολύ καλά εάν τα παιδιά μπορούν να επισκεφθούν το δεύτερο σπίτι και να γνωρίζουν από πριν πού θα κοιμούνται όταν θα μένουν εκεί. Είναι πολύ καλό να ζητούμε από τα παιδιά να βοηθήσουν στην επίπλωση του διαμερίσματος και να φέρουν μερικά από τα προσωπικά τους αντικείμενα.
7. Μπορεί να είναι πολύ χρήσιμο να συνεργαστείτε με έναν ειδικό ψυχολόγο που έχει εμπειρία με διαζύγια και μπορεί να σας δώσει καθοδήγηση σχετικά με τον τρόπο χειρισμού των δύσκολων καταστάσεων που προκύπτουν. Τα παιδιά κερδίζουν επίσης πολλά από τη συνομιλία με έναν θεραπευτή μόνα τους. Συχνά είναι πιο ελεύθερα να εκφράσουν συναισθήματα που αισθάνονται και φοβούνται πως θα στενοχωρήσουν τους γονείς τους.
8. Να γνωρίζετε ότι όταν μια οικογένεια περνά τη διαδικασία του διαζυγίου, τα παιδιά μπορεί να γίνουν άτακτα και ανυπάκουα, να κλειστούν στον εαυτό τους ή να έχουν πισωγυρίσματα. Δεν είναι ασυνήθιστο τα παιδιά να βρέχουν το κρεβάτι τους ή να αρνούνται να ακούσουν τους γονείς. Θα χρειαστούν επιπλέον χρόνο, υποστήριξη και ανοιχτή επικοινωνία. Με την πάροδο του χρόνου αυτά τα συμπτώματα θα εξαφανιστούν καθώς τα παιδιά προσαρμόζονται εύκολα στις αλλαγές. Ο προγραμματισμός ορισμένων οικογενειακών εκδηλώσεων επίσης θα δώσει στα παιδιά την αίσθηση ότι η ζωή συνεχίζεται και μετά το διαζύγιο.
Διαβάστε επίσης
Διαζύγιο πριν το παιδί γίνει έξι ετών: Γιατί είναι καλύτερα οι γονείς να το καθυστερήσουν
Διαζύγιο σε μικρή ηλικία: Πώς επηρεάζει την ενήλικη ζωή – Η ορμόνη που παίζει ρόλο
Το διαζύγιο μπορεί να έχει άμεσες αρνητικές επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία