Η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, πολλώ μάλλον ενός συντρόφου, συνοδεύεται από βαθιά θλίψη. Ωστόσο, δεν είναι μόνο η καρδιά μας που λυγίζει από τον πόνο.
Νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο JAMA Network Open, έφερε στο φως στοιχεία σχετικά με την επίδραση του πένθους στην υγεία του εγκεφάλου. Ακριβέστερα, με την απώλεια του ή της συζύγου, ξεκινά και η φθορά της πνευματικής του διαύγειας για εκείνον που μένει πίσω.
Στην πραγματικότητα, σε ανθρώπους που έχουν χηρεύσει και έχουν υψηλά επίπεδα πλακών β-αμυλοειδούς, ένα χαρακτηριστικό της νόσου Αλτσχάιμερ, φάνηκε πως η νοητική εξασθένιση ξεκινά τρεις φορές γρηγορότερα από ανθρώπους με παρόμοια κατάσταση υγείας αλλά χωρίς να έχουν βιώσει απώλεια συζύγου.
Για τις ανάγκες της μελέτης, οι ερευνητές συγκέντρωσαν στοιχεία από 260 περίπου ηλικιωμένους, στους οποίους είχαν υπολογιστεί τα επίπεδα β-αμυλοειδούς κατά την έναρξη της μελέτης, και παρακολουθούσαν τις γνωστικές τους επιδόσεις κάθε χρόνο για τέσσερα έτη.
Όπως διαπίστωσαν, η γνωστική απόδοση παρουσίασε μείωση σε όσους είχαν χάσει τον ή την σύζυγό τους, ενώ καμία διαφορά δεν παρατηρήθηκε σε εκείνους που είχαν εν ζωή συντρόφους ή ήταν μόνοι.
Επιπλέον, η γνωστική παρακμή στα άτομα με υψηλότερα επίπεδα β-αμυλοειδούς ήταν τρεις φορές ταχύτερη για όσους είχαν σημειώσει απώλεια. Ιδίως αυτό το εύρημα, φάνηκε να μην επηρεάζεται από παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο, η κοινωνικοοικονομική κατάσταση και η ύπαρξη κατάθλιψης.
Η Rebecca Edelmayer, Διευθύντρια επιστημονικών ερευνών στην Ένωση για τη νόσο Αλτσχάιμερ, διευκρίνισε πως αυτή η περιορισμένη έρευνα δεν αποδεικνύει πως η χηρεία οδηγεί στην γνωστική εξασθένιση, παρά αποτελεί έναν μόνο παράγοντα επιτάχυνσής της.
Σύμφωνα με την Δρ. Nancy Donovan, επικεφαλής του τμήματος της Γηριατρικής Ψυχιατρικής στη γυναικολογική κλινική Brigham της Βοστόνης, οι μηχανισμοί που προκαλούν αυτή τη σύνδεση δεν έχουν διαπιστωθεί. Επιπλέον, στα πρόσφατα ευρήματα, δεν υπήρξε κάποιο στοιχείο που να επιβεβαιώνει παλαιότερες έρευνες που ισχυρίζονταν ότι η παρουσία στενών συγγενών όπως αδέλφια ή ενήλικα παιδιά, μπορεί να καθυστερήσει τη νοητική εξασθένιση.
Πιθανώς, κατά την Δρ. Donovan, όσοι βρίσκονται σε έγγαμο βίο να επωφελούνται από την καθημερινή συναισθηματική υποστήριξη, την ενθάρρυνση του συντρόφου για υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής και τη δημιουργία ενός διευρημένου κοινωνικού κύκλου.
Η Δρ. Marzena Gieniusz, γηρίατρος στην Κλινική Northwell Health, έχει διαπιστώσει πρόωρη γνωστική εξασθένιση σε ανθρώπους που έχουν χηρεύσει. Για την ίδια, η ύπαρξη συζύγου λειτουργεί σαν προστατευτικός παράγοντας ενώ θεωρεί πως η εξασθένιση της νοητικής λειτουργίας προϋπήρχε του θανάτου, απλώς σε λανθάνουσα κατάσταση.
Επιπροσθέτως, την απώλεια διαδέχεται το πένθος και συνήθως η απομόνωση, στην οποία η Δρ. Gieniusz αποδίδει μερικώς την έναρξη της γνωστικής εξασθένισης.
Τέλος, οι ερευνητές συγκαταλέγουν την πρόσφατη έρευνα στο ευρύτερο πλαίσιο μελέτης ασθενειών όπως η νόσος Αλτσχάιμερ και η άνοια, για τις οποίες μια διεξοδική διερεύνηση όλων των παραμέτρων θα μπορέσει να αποδώσει τα μέγιστα στην εύρεση κατάλληλων θεραπειών.
