Ο εμβολιασμός παράγει μεγαλύτερες ποσότητες κυκλοφορούντων αντισωμάτων από τη φυσική λοίμωξη από COVID-19, αλλά μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature υποδεικνύει ότι δεν δημιουργούνται όλα τα Β κύτταρα μνήμης με τον ίδιο τρόπο. Ενώ ο εμβολιασμός δίνει ώθηση στα Β κύτταρα μνήμης που αναπτύσσονται σε μερικές εβδομάδες, η φυσική λοίμωξη γεννά Β κύτταρα μνήμης που συνεχίζουν να αναπτύσσονται για αρκετούς μήνες, παράγοντας ιδιαίτερα ισχυρά αντισώματα, ικανά να εξαλείψουν και τις μεταλλάξεις του ιού.
Τα ευρήματα αναδεικνύουν το πλεονέκτημα της φυσικής λοίμωξης έναντι του εμβολιασμού, ωστόσο οι συγγραφείς τονίζουν ότι τα οφέλη των ισχυρότερων Β κυττάρων μνήμης δεν εξαλείφουν τον κίνδυνο σοβαρής ασθένειας και θανάτου από την COVID-19.
«Παρόλο που η φυσική λοίμωξη μπορεί να παράγει ώριμα αντισώματα με ευρύτερη δραστηριότητα από ό,τι ένα εμβόλιο, μπορεί ταυτόχρονα και να σας σκοτώσει. Το εμβόλιο δεν θα προκαλέσει κάτι τέτοιο, αλλά πράγματι προστατεύει από τον κίνδυνο σοβαρής ασθένειας ή θανάτου από τη λοίμωξη», αναφέρει ο Michel C. Nussenzweig, επικεφαλής του Εργαστηρίου Μοριακής Ανοσολογίας του Πανεπιστημίου Rockefeller.
Η COVID-19 στο σώμα
Όταν ένας ιός εισβάλλει στο σώμα, τα ανοσοκύτταρα εξαπολύουν αμέσως ορδές κυκλοφορούντων αντισωμάτων, τα οποία, όμως, αποσυντίθενται με μεταβλητό ρυθμό ανάλογα με το εμβόλιο ή τη λοίμωξη και μας προστατεύουν για μήνες ή για χρόνια αλλά στη συνέχεια μειώνονται, επιτρέποντας μια πιθανή επαναλοίμωξη.
Για το λόγο αυτό, το ανοσοποιητικό σύστημα έχει ένα εφεδρικό πλάνο: Ένα εκλεκτό σχήμα Β κυττάρων μνήμης που ξεπερνούν τα κυκλοφορούντα αντισώματα προκειμένου να παράγουν τα λεγόμενα αντισώματα μνήμης που παρέχουν μακροχρόνια προστασία. Οι μελέτες υποδεικνύουν ότι τα Β κύτταρα μνήμης για την ευλογιά διαρκούν τουλάχιστον 60 χρόνια μετά τον εμβολιασμό και αυτά για την ισπανική γρίπη σχεδόν έναν αιώνα. Και παρόλο που τα Β κύτταρα μνήμης δεν εμποδίζουν απαραίτητα την επαναλοίμωξη, μπορούν να αποτρέψουν τη σοβαρή νόσηση.
Πρόσφατες μελέτες έχουν υποδείξει ότι πέντε μήνες μετά τον εμβολιασμό ή την ανάρρωση από τη φυσική λοίμωξη, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν διατηρούν επαρκή κυκλοφορούντα αντισώματα για να αντιμετωπίσουν τον νέο κορωνοϊό, αλλά τα Β κύτταρα μνήμης παραμένουν σε εγρήγορση. Μέχρι σήμερα, όμως, οι επιστήμονες δεν ήξεραν αν θα πρέπει να προσδοκούμε ότι τα εμβόλια παρέχουν την ισχυρή απόκριση των Β κυττάρων μνήμης που παρατηρούνται μετά τη φυσική λοίμωξη.
Το πλεονέκτημα της ανάρρωσης
Ο Δρ. Nussenzweig και οι συνεργάτες του θέλησαν να εντοπίσουν τυχόν διαφορές στην ανάπτυξη των Β κυττάρων μνήμης συγκρίνοντας δείγματα αίματος από ασθενείς που είχαν αναρρώσει από COVID-19 με αυτά από άτομα εμβολιασμένα με mRNA εμβόλιο που δεν είχαν νοσήσει ποτέ.
Εμβολιασμός και φυσική λοίμωξη παρείχαν παρόμοιο αριθμό Β κυττάρων μνήμης, τα οποία αναπτύχθηκαν τάχιστα μεταξύ της πρώτης και δεύτερης δόσης των εμβολίων της Pfizer και της Moderna, παράγοντας όλο και πιο ισχυρά αντισώματα μνήμης. Μετά από δύο μήνες, όμως, η εξέλιξη σταμάτησε. Τα Β κύτταρα μνήμης υπήρχαν σε μεγάλο αριθμό και εξέφραζαν ισχυρά αντισώματα, που, όμως, δεν ενδυναμώνονταν πλέον. Επίσης, αν και κάποια από αυτά τα αντισώματα μπορούσαν να εξουδετερώσουν τη «Δέλτα» και άλλες μεταλλάξεις, δεν παρατηρήθηκε συνολική βελτίωση στο εύρος τους.
Στους αναρρώσαντες ασθενείς, από την άλλη, τα Β κύτταρα μνήμης συνέχισαν να αναπτύσσονται και να βελτιώνονται έως και ένα χρόνο μετά τη λοίμωξη. Με κάθε ενημέρωση των Β κυττάρων μνήμης, δημιουργούνταν πιο ισχυρά και πιο ευρέως εξουδετερωτικά αντισώματα μνήμης.
Ενίσχυση της ανοσίας ή όχι;
Σύμφωνα με τους ερευνητές, υπάρχουν διάφοροι πιθανοί λόγοι που τα Β κύτταρα μνήμης που προήλθαν από τη φυσική λοίμωξη να είναι πιο αποτελεσματικά όσων παράγονται από τα εμβόλια. Ανεξάρτητα από την αιτία, οι συνέπειες είναι σαφείς. Μπορούμε να περιμένουμε από τα Β κύτταρα μνήμης μια περιορισμένη εξέλιξη ως απόκριση στα εμβόλια mRNA, εύρημα που μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στον σχεδιασμό και τη διανομή ισχυρότερων δόσεων. Μια ενίσχυση με τα ήδη διαθέσιμα mRNA εμβόλια θεωρείται ότι προκαλεί τα κύτταρα μνήμης να παράγουν κυκλοφορούντα αντισώματα, ιδιαίτερα ισχυρά έναντι του αρχικού ιού και λιγότερο έναντι των μεταλλάξεων.
Διαβάστε επίσης
Κορωνοϊός: Πώς εξελίσσεται η ανοσία μετά τον εμβολιασμό – Πόσο διαρκούν τα αντισώματα
Κορωνοϊός – Επίμονα συμπτώματα: Η κίνηση – κλειδί που μειώνει στο μισό τις πιθανότητες
Κορωνοϊός – ΜΕΘ: Το επίπεδο αντισωμάτων που σώζει τη ζωή των ασθενών
