Το επίσημο όνομα του κορωνοϊού που είναι υπεύθυνος για την πανδημία της COVID-19 είναι SARS-CoV-2. Σύμφωνα, όμως, με τους ιολόγους, οι μεταλλάξεις του οδηγούν σε εκατοντάδες γενετικά διαφορετικές εκδοχές του ιού. Επιστήμονες από το Νοσοκομείο Παίδων του Λος Άντζελες (CHLA), λοιπόν, χρησιμοποίησαν αυτές τις ιικές υπογραφές για να αποκαλύψουν τα μοτίβα μετάδοσης που δείχνουν την αποτελεσματικότητα της λήψης έγκαιρων μέτρων προστασίας έναντι του ιού.
Οι ειδικοί συγκέντρωσαν μια εκτενή βάση γονιδιακών δεδομένων – δηλαδή πληροφορίες για τη γενετική κατασκευή του ιού – προκειμένου να εξετάσουν τα μοτίβα μετάδοσης στις ΗΠΑ από την έναρξη της πανδημίας. Η επιδημιολογική μελέτη τους, που δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Microbiology και περιλαμβάνει τη μεγαλύτερη ομάδα δειγμάτων στις ΗΠΑ μέχρι σήμερα, αποκαλύπτει ότι οι πρώιμοι και δραστικοί περιορισμοί στις μετακινήσεις και τα ταξίδια και άλλα μέτρα ελέγχου της ιικής μετάδοσης, περιόρισαν σημαντικά την εξάπλωση του θανατηφόρου ιού.
Όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, ο εντοπισμός των ιικών μεταλλάξεων είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση της συμπεριφοράς και του τρόπου μετάλλαξης του ιού, καθώς οι πληροφορίες αυτές χρησιμοποιούνται από τους επιστήμονες και τους υπεύθυνους δημόσιας υγείας για την ανάπτυξη αποτελεσματικών στρατηγικών για τον περιορισμό της εξάπλωσης της COVID-19 κατά το δεύτερο κύμα της πανδημίας.
Οι μεταλλάξεις του ιού, στοιχεία για τους επιδημιολόγους
Σύμφωνα με τους ιολόγους και τους γενετιστές του CHLA, ο SARS-CoV-2 μεταλλάσσεται περίπου κάθε δύο εβδομάδες. Κάποιες μεταλλάξεις ίσως ενδυναμώνουν τον ιό ή καθιστούν πιο σοβαρή τη νόσο COVID-19, ενώ άλλες τον αποδυναμώνουν, οδηγώντας τον απλότυπο -δηλαδή τη νέα εκδοχή του ιού μετά τις μεταλλάξεις – σε θάνατο. Η μεγάλη πλειοψηφία αυτών των μεταλλάξεων δεν είναι σημαντικές και δεν επηρεάζουν ιδιαίτερα τον ιό ή την ασθένεια. Ακόμα κι έτσι, όμως, αυτοί οι απλότυποι είναι πολύ χρήσιμοι στους επιστήμονες, ώστε να παρακολουθήσουν την εξάπλωση της πανδημίας.
«Κάθε δείγμα του SARS-CoV-2 είναι σαν ένας χάρτης που δείχνει που έχει βρεθεί ο ιός. Εξετάζοντας τις αλληλουχίες, μπορούμε να μάθουμε πολλά τόσο για τον ίδιο τον κορωνοϊό όσο και για την εξάπλωσή του», αναφέρει ο Xiaowu Gai, Διευθυντής Βιοπληροφορικής στο Κέντρο Εξατομικευμένης Ιατρικής του CHLA και εξηγεί πως ο ιός δεν αποτελεί μια μεμονωμένη οντότητα. «Ο ιός που μολύνει έναν ασθενή στην Καλιφόρνια είναι διαφορετικός από αυτόν που μολύνει έναν άλλο στην Αϊόβα, λόγω της ταχύτητας των μεταλλάξεων. Αν τα δείγματα των ασθενών με τόσο μεγάλη απόσταση μεταξύ τους δεν διαφέρουν, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι υπήρξε ταξίδι μεταξύ των δύο πολιτειών».
Μελετώντας το γονιδίωμα για την κατανόηση της εξάπλωσης
Η επιστημονική ομάδα ξεκίνησε την εργασία της πριν ο SARS-CoV-2 φτάσει στις ΗΠΑ. Ήδη από τον Φεβρουάριο, η Jennifer Dien Bard, Διευθύντρια του Εργαστηρίου Κλινικής Μικροβιολογίας και Ιολογίας, αναγνώρισε τη σημασία των ελέγχων και της συλλογής γονιδιακών πληροφοριών για την κατανόηση και καταπολέμηση της νόσου.
«Αν υποτιμήσουμε τον βαθμό μετάλλαξης και δεν γνωρίζουμε τη συμπεριφορά του ιού, όποιο εμβόλιο και να αναπτυχθεί θα είναι λιγότερο αποτελεσματικό», τονίζει η ειδικός, υπό την επίβλεψη της οποίας η επιστημονική ομάδα δημιούργησε άμεσα ένα τεστ προσδιορισμού της αλληλουχίας ολόκληρου του γονιδιώματος του SARS-CoV-2. «Είναι ένα τεστ που διαβάζει ολόκληρο το γονιδιακό αρχείο του ιού για κάθε δείγμα ασθενούς, προσφέροντάς μας τη δυνατότητα να λάβουμε γρήγορα πολλές πληροφορίες», εξηγεί η Δρ. Dien Bard.
Μετά την ανάπτυξη του γονιδιακού τεστ, οι Δρ. Gai και Δρ. Dien Bard αξιολόγησαν δεδομένα αλληλουχίας από περισσότερα από 6.000 δείγματα και εντόπισαν εκατοντάδες απλότυπους του ιού.
«Αυτό που διαπιστώσαμε σε αυτή τη μελέτη είναι ότι οι πολιτείες που εφάρμοσαν ταξιδιωτικούς περιορισμούς και οδηγίες παραμονής στο σπίτι έγκαιρα κατά τη διάρκεια της πανδημίας κατάφεραν να περιορίσουν πιο αποτελεσματικά την εξάπλωση του ιού. Σε διαφορετική περίπτωση, θα βρίσκονταν παντού παρόμοιες μεταλλάξεις», επισημαίνει ο Δρ. Gai.
Καταληκτικά, οι επιστήμονες αναφέρουν πως μπορεί η πανδημία της COVID-19 να μην προβλέπεται να τελειώσει σύντομα, αλλά δεδομένα σαν αυτά θα δώσουν καλύτερα εργαλεία στην επιστημονική κοινότητα για την κατανόηση του ιού, πράγμα που αποτελεί σημαντικό βήμα για τον έλεγχό του.
Διαβάστε επίσης
Κορωνοϊός: Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο να νοσούν για μεγάλο χρονικό διάστημα
Κορωνοϊός – Προστασία: Πότε οι μάσκες και οι αποστάσεις δεν αρκούν
Κορωνοϊός – Πνευμονία: Όλα όσα πρέπει να ξέρουμε για αυτή τη σοβαρή λοίμωξη