Μια ομάδα ενζύμων που εμπλέκονται στην ανάπτυξη των καρκινικών όγκων μπορεί να αποτελέσουν στόχο των επιστημόνων είτε στην πρόληψη, είτε στην θεραπεία του καρκίνου του παχέος εντέρου, σύμφωνα με αμερικανική μελέτη που δημοσιεύεται στο Cancer Research.
Ο επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης Amherst, Guodong Zhang εξηγεί ότι «πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα ανακάλυψη, καθώς η έρευνα αποκαλύπτει έναν νέο θεραπευτικό στόχο και μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη νέων θεραπευτικών στρατηγικών για τη μείωση του κινδύνου εκδήλωσης καρκίνου παχέος εντέρου».
Οι ερευνητές προσπάθησαν να επαληθεύσουν τη θεωρία ότι εφόσον έχει εκδηλωθεί ο καρκίνος στο παχύ έντερο εξελίσσεται με τη βοήθεια της CYP μονοοξυγενάσης και των μεταβολιτών λιπαρών οξέων που σχηματίζει, τα εποξυοκταδενοϊκά οξέα (EpOMEs). Συνέκριναν λοιπόν υγιή ποντίκια με ποντίκια που είχαν καρκίνο παχέος εντέρου κάνοντας περιεκτική και σύνθετη ανάλυση (Μεταβολικομική) των μεταβολιτών οι οποίοι παράγονται κατά τη διάσπαση των τροφίμων και των χημικών ουσιών.
Τα τελευταία χρόνια ο τομέας της Μεταβολικομικής έχει αποδειχθεί ένα πολύτιμο εργαλείο στην Ιατρική Ακριβείας επειδή μπορεί να προσφέρει μια λεπτομερή εικόνα των βιολογικών διαδικασιών και μοριακών φαινοτύπων ή χαρακτηριστικών. Η Ιατρική Ακριβείας επικεντρώνεται στον σχεδιασμό και την εφαρμογή θεραπειών προσαρμοσμένων στο μοναδικό γενετικό και μοριακό προφίλ του καθενός εξ ημών.
Όπως υποψιάζονταν οι επιστήμονες, εντόπισαν πράγματι συγκεκριμένους μεταβολίτες λιπαρών οξέων που αφθονούσαν στον καρκίνο του παχέος εντέρου. «Αν ένα ποντίκι έχει καρκίνο στο παχύ έντερο, οι συγκεντρώσεις των EpOMEs στο πλάσμα και το παχύ έντερο είναι δραματικά αυξημένες και τα παραγόμενα από τους μεταβολίτες αυτούς ένζυμα, η CYP μονοοξυγενάσης, υπερεκφράζεται στο παχύ έντερο», εξηγεί ο Δρ. Zhang.
Οι ειδικοί μελέτησαν όμως και κύτταρα από ανθρώπους με καρκίνο στο παχύ έντερο και τα συνέκριναν με υγιή κύτταρα παχέος εντέρου και παρατήρησαν το ίδιο: υπερέκφραση ή πληθώρα ενζύμων της CYP μονοοξυγενάσης.
Στη συνέχεια χρησιμοποίησαν φαρμακολογικές και γενετικές προσεγγίσεις και αφαίρεσαν ή ανέστειλαν τα ένζυμα της CYP μονοοξυγενάσης στα ποντίκια με καρκίνο παχέος εντέρου και βρήκαν ότι η ανάπτυξη του όγκου καταστελλόταν. «Αν μπλοκάρεις το ένζυμο, ο καρκίνος στο παχύ έντερο μπορεί να μειωθεί σημαντικά», σημειώνει ο Δρ. Zhang.
Σε μια προσπάθεια να προσδιοριστούν οι μεταβολίτες που εμπλέκονται στην ενίσχυση του καρκίνου του παχέος εντέρου, οι ερευνητές μελέτησαν τις βιολογικές δράσεις των μεταβολιτών της CYP μονοοξυγενάσης. Σε μια in vitro δοκιμή, διαπίστωσαν ότι τα εποξυοκταδενοϊκά οξέα (EpOMEs), αλλά όχι άλλοι μεταβολίτες της CYP μονοοξυγενάσης, αύξησαν τη φλεγμονή τόσο στα φλεγμονώδη όσο και στα καρκινικά κύτταρα του παχέος εντέρου. Έπειτα, έκαναν θεραπεία στα ποντίκια που είχαν καρκίνο λόγω των EpOMEs και παρατήρησαν αύξηση του αριθμού και του μεγέθους των όγκων. «Έχουμε δείξει ότι σε χαμηλή δόση αυτός ο μεταβολίτης μπορεί να κάνει τον καρκίνο του παχέος εντέρου πιο επιθετικό», λέει ο Zhang.
Συνδυαστικά όλα τα ανωτέρω στοιχεία αποδεικνύουν ότι «ο μέχρι πρότινος υποτιμημένος μηχανισμός της CYP μονοοξυγενάσης» πρέπει να μελετηθεί σε βάθος για την πρόληψη ή θεραπεία του καρκίνου του παχέος εντέρου σύμφωνα με τον Δρ. Zhang.
Σημειώνει δε ότι παλαιότερες μελέτες έχουν δείξει ότι είναι ήδη εγκεκριμένα φάρμακα που αναστέλλουν την CYP μονοοξυγενάση, όπως ένα αντιϋπερτασικό και και ένα υπολιπιδαιμικό, γεγονός που σημαίνει ότι τα εν λόγω σκευάσματα θα μπορούσαν να εναπροσδιοριστούν ως προς την πρόληψη ή τη θεραπεία του καρκίνου παχέος εντέρου. Βέβαια θα μπορούσαν πάντα να αναπτυχθούν και νέοι αναστολείς της CYP μονοοξυγενάσης.
Ο Δρ. Zhang επί του παρόντος έχει λάβει χρηματοδότηση 406.000 δολαρίων για να μελετήσει πως τα διατροφικά λιπαρά μπορούν να ρυθμίσουν τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Τα εποξυοκταδενοϊκά οξέα (EpOMEs) είναι μεταβολίτες του λινολεϊκού οξέος που εμπεριέχεται σε φυτικά έλαια και στο κόκκινο κρέας.
«Βάσει διαθέσιμων στοιχείων η υπερκατανάλωση λινολεϊκού οξέος μπορεί να αυξήσει την ιστολογική συγκέντρωση των EpOMEs, κάτι που με τη σειρά του μπορεί να συντελέσει σε έξαρση της φλεγμονής και της ανάπτυξης όγκων στο παχύ έντερο», υπενθυμίζει ο ερευνητής.
