Από την αρχή της πανδημίας που προκάλεσε ο κορωνοϊός SARS-CoV-2 οι επιστήμονες προσπαθούν να εντοπίσουν τους παράγοντες που καθιστούν ένα άτομο πιο ευάλωτο στη λοίμωξη COVID-19 έναντι κάποιου άλλου.
Δύο μικρές μελέτες έρχονται να αναδείξουν έναν παράγοντα που καθιστά κάποιους άνδρες πιο ευάλωτους στον κορωνοϊό, εξηγώντας τον συσχετισμό.
Και οι δύο έρευνες έγιναν στην Ισπανία και διαπίστωσαν ότι οι περισσότεροι άνδρες που νοσηλεύθηκαν στη χώρα λόγω COVID-19 είναι φαλακροί. Κι ενώ εκ πρώτης η διαπίστωση αυτή είναι λιγάκι περίεργη, οι ερευνητές σπεύδουν να προσφέρουν μια επιστημονική εξήγηση.
Η ανδρογενής αλωπεκία σχετίζεται τα υψηλά επίπεδα ανδρογόνων στον οργανισμό του άνδρα. Τα ανδρογόνα παίζουν σημαντικό ρόλο για να μπορέσει ο SARS-CoV-2 να εισβάλλει στα ανθρώπινα κύτταρα και να τα μολύνει.
Οι επιστήμονες λένε λοιπόν ότι τα υψηλά επίπεδα ανδρογόνων να αυξάνουν με τη σειρά τους τον κίνδυνο σοβαρής λοίμωξης και θανάτου από COVID-19.
Οι άνδρες πιο ευάλωτοι από τις γυναίκες
Από την αρχή της πανδημίας ήταν ξεκάθαρο ότι ο νέος κορωνοϊός προσβάλλει περισσότερο τους άνδρες από τις γυναίκες. Κι αυτό διότι οι άνδρες είναι πιθανότερο να πάσχουν από χρόνια νοσήματα, όπως καρδιακές παθήσεις και διαβήτη, γεγονός που τους θέτει σε κίνδυνο σοβαρότερης νόσησης από COVID-19.
Επίσης το ανοσοποιητικό σύστημα των ανδρών φαίνεται να μην ανταποκρίνεται εξίσου καλά με αυτό των γυναικών ως προς την αποτροπή των σοβαρών επιπτώσεων της λοίμωξης.
Πίσω από αυτές τις διαφορές φυσικά υπάρχουν οι ορμόνες του φύλου. Και τώρα φαίνεται ότι εκτός από έμμεσες, οι ορμόνες του φύλου έχουν και άμεσες επιδράσεις στην ικανότητα του SARS-CoV-2 να εισχωρεί στα κύτταρα και να εδραιώνεται η λοίμωξη.
Φαλάκρα και COVID-19
Στην πρώτη από τις δύο μελέτες που εδραιώνουν το νέο συσχετισμό, ελέγχθηκαν 122 άνδρες ασθενείς με COVID-19 που είχαν εισαχθεί στο νοσοκομείο. Το 79% ήταν φαλακροί, περίπου ποσοστό διπλάσιο αυτού του γενικού πληθυσμού.
Στη δεύτερη έρευνα που επίσης έγινε στην Ισπανία, οι άνδρες ασθενείς με αλωπεκία υπερ-εκπροσωπούνταν στους νοσηλευόμενους με COVID-19.
Η ανδρογενής αλωπεκία σχετίζεται με τα υψηλά ποσοστά της διϋδροτεστοστερόνης, ένα πιο ενεργό παράγωγο της τεστοστερόνης και ένα από τα ανδρογόνα των ορμονών του ανδρικού φύλου.
Φυσικά, ο νέος συσχετισμός μεταξύ ανδρογόνων, αλωπεκίας και COVID-19 θα πρέπει να επαληθευθεί σε μεγάλα πληθυσμιακά δείγματα, πριν οι επιστήμονες αποφανθούν για το αν τα υψηλά επίπεδα της διϋδροτεστοστερόνης είναι παράγοντας κινδύνου για σοβαρότερη νόσηση από COVID-19.
Υπάρχει επιστημονική βάση
Όπως είναι γνωστό, ο SARS-CoV-2 εισχωρεί στα κύτταρα των πνευμόνων όταν η πρωτεΐνη S (ακίδα) «γραπώνεται» στους πρωτεϊνικούς υποδοχείς ACE2 που υπάρχουν στην επιφάνεια των κυττάρων.
Το ένζυμο TMPRSS2 διασπά την πρωτεΐνη S επιτρέποντάς της να συνδεθεί στον υποδοχέα ACE2. Αυτό επιτρέπει στον ιό να εισέλθει στο κύτταρο.
Το γονίδιο που κωδικοποιεί το TMPRSS2 ενεργοποιείται όταν οι ανδρικές ορμόνες και ειδικά η διϋδροτεστοστερόνη (DHT), προσδένοται στον υποδοχέα των ανδρογόνων (μια πρωτεΐνη στην επιφάνεια των κυττάρων, περιλαμβανομένων των κυττάρων των τριχών και των πνευμόνων).
Συνεπώς, όσες περισσότερες οι ανδρικές ορμόνες, τόσοι περισσότεροι οι υποδοχείς ανδρογόνων, τόσο μεγαλύτερη και η παρουσία του TMPRSS2 άρα και ευκολότερη η είσοδος του κορωνοϊού στα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού.
Τα αποτελέσματα μιας μελέτης που έγινε στο Ηνωμένο Βασίλειο και ακόμα δεν έχει δημοσιευθεί σε επιστημονικό περιοδικό, δείχνουν ότι τα υψηλά επίπεδα ανδρογόνων σχετίζονται με την επιρρέπεια και τη σοβαρότητα της COVID-19 στους άνδρες, αλλά όχι στις γυναίκες που έχουν πολύ χαμηλότερα ανδρογόνα στο αίμα τους. Από την ίδια μελέτη προκύπτει ότι, σε κυτταρικές καλλιέργειες η αναστολή των υποδοχέων ανδρογόνων μειώνει την ικανότητα της πρωτεΐνης S να προσδένεται στους υποδοχείς ACE2.
Ελπίδες για νέες θεραπείες
Αν τα ανδρογόνα πράγματι σχετίζονται με τη νόσο COVID-19 τότε ενδεχομένως να μπορούν να αποτελέσουν και τη βάση για νέα μέτρα προφυλακτική αγωγή ή και θεραπείας της λοίμωξης.
Ήδη πολλά σκευάσματα που αναστέλλουν τα ανδρογόνα είναι εγκεκριμένα για άλλες παθήσεις, ενώ υπάρχουν και αξιόλογες θεραπείες κατά της ανδρογενούς αλωπεκίας.
Μελέτη που έγινε στην Ιταλία και αφορούσε νοσηλευόμενους άνδρες με COVID-19 έδειξε ότι το ποσοστό στη λοίμωξης ήταν τέσσερις φορές χαμηλότερο στους άνδρες με καρκίνο του προστάτη που έπαιρναν αναστολείς ανδρογόνων.
Οι ερευνητές υποθέτουν ότι μια δόση αντι-ανδρογόνων σε κάποιο που έχει βρεθεί να είναι θετικός στον νέο κορωνοϊό ή έχει μόλις εκτεθεί σε αυτόν, ίσως να μειώνει την πιθανότητα του ιού να εδραιωθεί στον οργανισμό. Βέβαια αυτό θα πρέπει να τεκμηριωθεί επιστημονικά.
Πάντως, αρκετά σκευάσματα που αναστέλλουν τα ανδρογόνα βρίσκονται υπό κλινική δοκιμή ελέγχονται για την ικανότητά τους να μειώνουν τις επιπλοκές της νόσου COVID-19 στους άνδρες.
