O SARS-CoV-2 «είναι ένας ιός που δεν έχουμε ανοσία. Άρα μπορεί να νοσήσουμε όλοι. Και νέοι νοσούν», έχει πει στις 6 Απριλίου ο εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας για τον νέο κορωνοϊό, καθηγητής Λοιμωξιολογίας, κ. Σωτήρης Τσιόδρας. Πράγματι οι περιπτώσεις δύο νέων και φαινομενικά υγιών ατόμων, ενός 42χρονου και ενός 35χρονου επιβεβαιώνουν με τον πιο σκληρό τρόπο ότι όχι μόνο νοσούν από COVID-19 νέοι και υγιείς αλλά μπορεί και να χάσουν τη ζωή τους εξαιτίας του κορωνοϊού.
Σύμφωνα με διεθνή επιδημιολογικά δεδομένα, η θνησιμότητα στα παιδιά (0-19 ετών) είναι 0,2% βάσει στοιχείων που αφορούσαν στη Νότια Κορέα, την Κίνα, την Ιταλία και την Ισπανία. Στην ηλικιακή ομάδα 20-29 ετών η θνησιμότητα στις προαναφερόμενες χώρες κυμαίνεται μεταξύ 0,22% και 0,2%, στα άτομα 30-39 ετών από 0,11% έως 0,3%, ενώ στην ηλικιακή ομάδα 40-49 ετών από 0,08% έως 0,4%.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε χθες στη δημοσιότητα ο κ. Τσιόδρας, στην ομάδα των 0-17 ετών δεν έχουμε κανέναν καταγεγραμμένο θάνατο μέχρι σήμερα, ενώ στην ομάδα 18-39 ετών έχουν καταγραφεί δύο θάνατοι, στα άτομα 40-64 ετών 29 θάνατοι και οι υπόλοιποι θανόντες είναι άνω των 65 ετών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από το σύνολο των κρουσμάτων του νέου κορωνοϊού στη χώρα μας, με γνωστή και επιβεβαιωμένη την ηλικία τους, το 30,9% είναι μεταξύ 18-39 ετών, το 44% είναι 40-64 ετών, το 22% είναι 65 ετών και άνω και ένας πολύ μικρός αριθμός, 79 κρούσματα, είναι παιδιά ηλικίας 0-17 ετών.
Δύο θάνατοι που προκαλούν προβληματισμό
Στις 25 Μαρτίου έχασε τη μάχη για τη ζωή 42χρονος Γερμανός, επισκέπτης καθηγητής στο τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ο νεαρός άνδρας είχε προσβληθεί από τον νέο κορωνοϊό και είχε εισαχθεί για νοσηλεία στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου (ΠΑΓΝΗ). Ενώ έδειχνε να βρίσκεται σε καλή κατάσταση, λίγες ώρες αργότερα, εξέπνευσε. Σύμφωνα με τον κ. Τσιόδρα στον άτυχο άνδρα «εμφανίστηκε θρόμβωση στα αγγεία του πνεύμονα». Πρόκειται για μια επιπλοκή που έχει συσχετιστεί με τη λοίμωξη από τον νέο ιό, αλλά δεν αφορά σε μεγάλο ποσοστό νοσηλευόμενων ασθενών.
Χθες Τρίτη του Πάσχα στο Νοσοκομείο «Άγιος Δημήτριος» Θεσσαλονίκης καταγράφηκε ο θάνατος του 35χρονου άνδρα, χωρίς γνωστά υποκείμενα νοσήματα. Σύμφωνα με αναφορές της οικογένειας του ο άνδρας εμφάνισε πυρετό στις 10 Απριλίου και τη Μεγάλη Δευτέρα πήγε στο νοσοκομείο όπου του έγινε κλινικοεργαστηριακός έλεγχος. Τη Μεγάλη Πέμπτη διαπιστώθηκε εικόνα βαριάς πνευμονίας και εν τέλει τη Μεγάλη Παρασκευή διασωληνώθηκε και εισήχθη στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Τελικά στις 21 Απριλίου έχασε τη μάχη για τη ζωή.
Τα δύο αυτά περιστατικά, όπως είναι φυσικό δημιουργούν προβληματισμό και φόβο καθώς επρόκειτο για υγιή άτομα χωρίς γνωστά υποκείμενα νοσήματα.
Σχολιάζοντας τον θάνατο του 35χρονου άνδρα από τη Θεσσαλονίκη ο εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας για τον νέο κορωνοϊό κ. Σωτήρης Τσιόδρας υπενθύμισε ότι, «καταγράφονται και θάνατοι σε νεαρούς συμπολίτες μας, χωρίς να έχουν άλλα προβλήματα υγείας» και εξήγησε πως το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με άλλα νοσήματα του κατωτέρου αναπνευστικού, όπως πνευμονίες από μικρόβια, βακτήρια όπως ο πνευμονόκοκκος και η γρίπη, όπου καταγράφονται παρόμοια σοβαρά τέτοια περιστατικά.
Σε κατάσταση σοκ η οικογένεια του 35χρονου: «Δεν κάπνιζε, δεν είχε πρόβλημα υγείας…»
Σε κατάσταση σοκ βρίσκεται η οικογένεια του άτυχου 35χρονου, που έχασε τη ζωή του εχθές το πρωί στη Θεσσαλονίκη. Η πεθερά του Μ.Κ., πατέρα ενός μικρού κοριτσιού, που νόσησε από τον ιό και η κατάστασή του επιδεινώθηκε ραγδαία, μίλησε στον ΣΚΑΪ για την τραγική κατάσταση που βιώνει η οικογένειά του τις τελευταίες ημέρες. «Μέχρι την Παρασκευή (10 Απριλίου) ο γαμπρός μου δούλευε. Το ίδιο βράδυ είχε ρίγος, το Σάββατο το πρωί έκανε 38 πυρετό, μετά κατέβηκε ο πυρετός με κομπρέσες κλπ κι εκείνη την ημέρα έπαιξε στο μπαλκόνι του σπιτιού με την κόρη του. Το βράδυ ανέβασε ξανά πυρετό 38 και μισό. Την Κυριακή έπαιρναν τηλέφωνο τον ΕΟΔΥ που τους έλεγε να καθίσουν 3 ημέρες στο σπίτι για να δουν πώς θα εξελιχθεί. Η κόρη μου ρώτησε μήπως πρέπει να πάνε στο νοσοκομείο γιατί στο σπίτι υπάρχει κι ένα παιδάκι ενάμιση έτους» είπε αρχικά η πεθερά του 35χρονου και συνέχισε, μιλώντας για την εισαγωγή του στο νοσοκομείο.
«Στο νοσοκομείο τελικά τον πήγα εγώ. Πήραμε σε έναν γιατρό τηλέφωνο τη Δευτέρα και μας έδωσε μια αντιβίωση. Θα κάνω μια παρένθεση, λέγοντας πως φταίει και το κράτος, που μας άφησε αβοήθητους, καθώς κανείς γιατρός δεν μας δεχόταν, ούτε ιδιωτικός ούτε στο κέντρο υγείας, όταν τους λέγαμε πως έχει πυρετό. Τον πήγα περπατώντας στο νοσοκομείο. Όταν κάναμε την εισαγωγή είχε 38 πυρετό και τίποτε άλλο. Του μέτρησαν το οξυγόνο και είχε 95. Του έβγαλαν ακτινογραφία η οποία έδειξε μια διήθηση, έτσι μας είπαν. Οι αιματολογικές του ήταν πολύ καλές. Μετά ρώτησε η κόρη μου τους γιατρούς για τα τεστ που θα έπρεπε να κάνει όλη η οικογένεια, αν έβγαιναν τα δικά του τεστ θετικά. Της απάντησαν πως πρέπει να περιμένουμε, καθώς μπορεί να είμαστε ασυμπτωματικοί και θα κάναμε το τεστ μόνο αν εμφανίζαμε κάποιο σύμπτωμα. Πήραν τον γαμπρό μου μέσα, του έκαναν το πρώτο τεστ και το δεύτερο τεστ, που βγήκαν αρνητικά».
Ακολούθως, μίλησε για τον τρόπο με τον οποίο ενημερώθηκαν για την διασωλήνωση του Μ.Κ. και για τις τραγικές στιγμές που ακολούθησαν μέχρι να καταλήξει: «Την Πέμπτη το απόγευμα τον μετέφεραν στο «Γεννηματά» για να κάνει αξονική και εκεί είδαν μια πολύ βαριά πνευμονία. Την ίδια μέρα τον έβαλαν σε οξυγόνο, καθώς είχαν διαπιστώσει πως είχε πέσει, υπήρχε κορεσμός. Την Παρασκευή το βράδυ στις 12 μας πήραν τηλέφωνο για να μας πουν πως θα τον μεταφέρουν στη ΜΕΘ και θα τον διασωληνώσουν, επειδή η κατάστασή του έχει επιδεινωθεί. Όταν κατέβηκε στη ΜΕΘ, δεν είχαμε καμία επικοινωνία. Ήταν ένα νεότατο παιδί, που δεν κάπνιζε, δεν είχε πρόβλημα υγείας, δεν ήταν κανένας παππούλης για να μην μας ενημερώνουν. Στις 27 Απριλίου είχε τα γενέθλιά του… Όταν με πήραν για να μας πουν πως απεβίωσε, μας είπαν πως θα έπρεπε να κάνουμε το τεστ. Δεν μας έχουν πάρει ακόμα τηλέφωνο…» κατέληξε.
Νωρίτερα, στενό συγγενικό πρόσωπο του άτυχου άνδρα είχε επισημάνει στο protothema.gr: «Το Σάββατο 11 Απριλίου ανέβασε υψηλό πυρετό και πήρε τηλέφωνο τον γιατρό ο οποίος του έδωσε κάτι φάρμακα, τα οποία πήρε αλλά ο πυρετός δεν έπεφτε. Μετά από αυτό μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο. Του είχαν γίνει δυο τεστ για τον κορωνοϊό τα οποία απ’ όσο ξέρω βγήκαν αρνητικά. Μετά μπήκε στην Εντατική και μετά μάθαμε ότι πέθανε από κορωνοϊό. Πραγματικά, έχουμε συγκλονιστεί όλοι από το θάνατό του, ήταν μια χαρά, μιλούσαμε μαζί του, όλα έγιναν τόσο ξαφνικά και δεν μπορούμε να το πιστέψουμε. Η σύζυγός του, η οικογένειά του είναι όλοι σε πολύ άσχημη ψυχολογική κατάσταση. Όλα έγιναν πολύ γρήγορα».
Στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΑΝΤ1 μίλησε και ο παππούς του 35χρονου, ο οποίος τόνισε ότι ο εγγονός του δεν είχε πάει ποτέ σε γιατρό γιατί δεν είχε αρρωστήσει ποτέ. «Δεν κάπνισε, πιοτό δεν έβαλε στο στόμα του. Τίποτα βρε παιδί μου, τίποτα! Δεν είχε αρρωστήσει το παιδί, δεν είχε ποτέ αρρωστήσει και να πάει στο νοσοκομείο. Τι να πω, βρε κορίτσι μου; Τι να κάνεις; Τώρα πρόσφατα είχε παντρευτεί. Ένα 18 μηνών παιδάκι έχουν και έμεινε τώρα αυτό ορφανό». Στη συνέχεια πρόσθεσε: «Ήταν μια χαρά το παιδί, με το τηλέφωνο μιλούσαμε. “Καλά είσαι;” “Έχω λίγο πυρετό και αυτός θα κατέβει. Προσπαθούν οι γιατροί”, λέει. Ε, ξαφνικά σε δυο τρεις ώρες μετά πέθανε το παιδί, αν είναι δυνατόν δηλαδή! Αν είναι δυνατόν!».
Τέσσερις λόγοι που πεθαίνουν νέοι άνθρωποι
Επικαλούμενος επιδημιολογικά στοιχεία από άλλες χώρες ο κ. Τσιόδρας είπε ότι σε πολλές περιπτώσεις θανάτων νέων ανθρώπων εκ των υστέρων αποκαλύπτονται υποκείμενα νοσήματα που δεν είχαν προηγουμένως διαγνωσθεί. «Σε άλλες μένουμε με το αναπάντητο ερωτηματικό για το τι συνέβη. Και, πιστέψτε με, μας αγγίζουν πάρα πολύ σαν υγειονομικούς αυτές οι περιπτώσεις αιφνίδιας κατάρρευσης του οργανισμού σε ένα νέο άνθρωπο», είπε. Και εν συνεχεία αναφέρθηκε σε κάποιες επιστημονικές εικασίες που γίνονται καθώς ο SARS-CoV-2 είναι ακόμα εν πολλοίς ένας άγνωστος ιό που μελετάται καθημερινά. «Κάποιοι θεωρούν πως η αντίδραση του οργανισμού μπορεί να είναι χειρότερη αν εκτεθείς περισσότερο», εξήγησε ο κ. Τσιόδρας.
Σχολιάζοντας αυτή τη θεωρία ο κ. Δρόσος Καραγεωργόπουλος, Παθολόγος-Λοιμωξιολόγος, Επιμελητής στην Δ’ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Νοσοκομείο «Αττικόν» εξηγεί μιλώντας στο protothema.gr και το ygeiamou.gr ότι «η μόλυνση με μεγαλύτερη ποσότητα σωματιδίων του κορωνοϊού, ίσως να δίνει στον ιό μεγαλύτερη δυναμική για να εισέλθει στους πνεύμονες, αντί της συνήθους πορείας που ακολουθεί επιμολύνοντας πρώτα τη ρινοφαρυγγική οδό».
Το μεγαλύτερο ιικό φορτίο έχει παρατηρηθεί ήδη ως χαρακτηριστικό της σοβαρής νόσησης, αλλά τόσο ο κ. Τσιόδρας όσο και ο κ. Καραγεωργόπουλος θεωρούν ότι αυτό μπορεί να αποδοθεί και στην αδυναμία του οργανισμού να ελέγξει τον ιό ευθύς εξαρχής. «Στο σημείο αυτό υπεισέρχεται ο παράγοντας της γενετικής προδιάθεσης, δηλαδή η ύπαρξη συγκεκριμένων γονιδιακών μεταλλάξεων που μπορεί να καθιστούν κάποιο άτομο πιο ευάλωτο να νοσήσει και ενδεχομένως και άλλα γενετικά χαρακτηριστικά που να καθιστούν πιθανότερο να καταλήξει ο ασθενής να πεθάνει. Αλλά επί του παρόντος δεν γνωρίζουμε δυστυχώς ποιοι απ’ αυτούς που θα νοσήσουν τελικά θα πεθάνουν. Βασιζόμαστε σε επιδημιολογικές παρατηρήσεις χωρίς να μπορούμε να δώσουμε μια εξήγηση», λέει ο κ. Καραγεωργόπουλος.
Ο κ. Τσιόδρας έδωσε χθες ένα παράδειγμα γενετικής προδιάθεσης. «Είναι γνωστό πως μια από τις συχνότερες ιώσεις, ιογενείς λοιμώξεις που προσβάλουν τον άνθρωπο είναι ο έρπης. Θα έχετε ακούσει όλοι για τον έρπη, ότι οι περισσότεροι άνθρωποι τον περνούν ελαφρά, σαν κάποιο σπυράκι στα χείλη, ότι κάποιοι εμφανίζουν υποτροπές. Σε κάποιους, όμως, ανθρώπους που έχουν μεταλλάξεις σε μια από τις “πόρτες” του ιού στον εγκέφαλο, ο ιός του έρπητα προκαλεί εγκεφαλίτιδα, μια σοβαρή εκδήλωση της νόσου με σοβαρές επιπλοκές και θάνατο», είπε ο καθηγητής Λοιμωξιολογίας. Και υπενθύμισε ότι προκειμένου να πέσει περισσότερο φως στον ρόλο του γενετικού υπόβαθρου στη νόσο COVID-19 έχει ήδη ξεκινήσει πολυκεντρική μελέτη στην Ελλάδα όπου θα μελετηθεί η προδιάθεση των ανθρώπων να νοσήσουν σοβαρά από τον νέο κορωνοϊό.
Αντιστοίχως σε ότι αφορά στη COVID-19 μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει πιθανότητα μια γενετική μετάλλαξη στο γονίδιο του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης 2 (ACE2) να παίζει ρόλο στην παθογένεια της νόσου. Το ACE2 είναι ένα ένζυμο που προσκολλάται στην εξωτερική επιφάνεια των κυττάρων των πνευμόνων αλλά και της καρδιάς. Οι μεταλλάξεις στο γονίδιο ACE2 μπορεί να τροποποιούν τον υποδοχέα και έτσι να είναι πιο εύκολο ή πιο δύσκολο για να εισέλθει στα κύτταρα των πνευμόνων.
Επίσης, υπάρχει μια ουσία που παράγει ο ανθρώπινος οργανισμός και βοηθάει τον πνεύμονα να εκπτύσσεται και να συσπάται. Πρόκειται για τον «επιφανειοδραστικό παράγοντα» και που ίσως σε ορισμένους ασθενείς να εξαντλείται γρήγορα με αποτέλεσμα να επιδεινώνεται η πνευμονική λειτουργία τους ακόμα και όταν βρίσκονται υπό μηχανική υποστήριξη της αναπνοής. Ο επιφανειοδραστικός παράγοντας των πνευμόνων είναι ένα μίγμα ουσιών, κυρίως φωσφολιπιδίων και ειδικών πρωτεϊνών, που επικαλύπτουν την εσωτερική επιφάνεια των κυψελίδων και είναι σε θέση να μειώσουν την επιφανειακή τάση των πνευμόνων.
Ένας τρίτος λόγος που νοσούν νέοι και υγιείς άνθρωποι σύμφωνα με τον κ. Τσιόδρα είναι μια υπερβολική φλεγμονώδης αντίδραση του οργανισμού. Ο τρόπος λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος μελετάται επισταμένως σε ότι αφορά στη νόσο COVID-19 και έχει διαπιστωθεί ότι σε ορισμένους νέους και υγιείς ανθρώπους ένα υπερ-δραστήριο ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να οδηγήσει σε μια εκτεταμένη φλεγμονώδη «καταιγίδα» που κατακλύζει τους πνεύμονες αλλά και άλλα όργανα του ανθρώπινου σώματος. «Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν είναι ένα ηλικιωμένο ή εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα που είναι το πρόβλημα, είναι αυτό που λειτουργεί πολύ καλά», εξηγεί. Μάλιστα, υπάρχουν κλινικά δεδομένα που επιβεβαιώνουν τον παραπάνω ισχυρισμό καθώς έχει διαπιστωθεί ότι η χορήγηση στεροειδών, που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα, φαίνεται να είναι ωφέλιμη για κάποιους ασθενείς.
Και τέλος μια τέταρτη εξήγηση που ο κ. Τσιόδρας χαρακτηρίζει «πρωτόγνωρη» για όλους και έχει ήδη παρατηρηθεί και στην Ελλάδα είναι ότι «κάποιοι σοβαρά ασθενείς που έχουν χαμηλά επίπεδα οξυγόνου, δεν εμφανίζουν τόσο έντονη δύσπνοια». Η περίπτωση αυτή ιατρικά περιγράφεται ως μια πολύ ήπια δύσπνοια, γιατί ο πνεύμονας μπορεί και εκπτύσσεται καλά και φεύγει το διοξείδιο του άνθρακα προς τα έξω, το οποίο είναι η αιτία της δύσπνοιας όταν μαζεύεται στον οργανισμό. «Και ενώ αυτοί οι άνθρωποι δεν εμφανίζουν κάποια σοβαρή δύσπνοια, έχουν αυτή την σιωπηρή, χαμηλή οξυγόνωση και την οποία αντιπαρέρχονται με το περισσότερο έργο στην αναπνοή, φτάνουν στα τελικά στάδια της ανεπάρκειας των πνευμόνων. Αυτό μπορεί να είναι και εξήγηση για κάποιους από αυτούς τους γρήγορους και αιφνίδιους θανάτους από αυτή την νόσο», συμπλήρωσε ο κ. Σωτήρης Τσιόδρας.
Με τη σειρά του ο κ. Δρόσος Καραγεωργόπουλος εξηγεί ότι, «σε φάση ηρεμίας ο μέσος άνθρωπος κάνει κατά μέσο όρο 16 εισπνοές-εκπνοές ανά λεπτό. Αν παρατηρούμε περισσότερες από 20 εισπνοές-εκπνοές τότε αυτό είναι παθολογικό εύρημα που πρέπει να εξεταστεί. Μια πολύ ήπια δύσπνοια όμως δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή από τον ίδιο τον ασθενή, ειδικά όταν δεν κάνει βαριά σωματική εργασία ή όταν δεν χρειάζεται στην καθημερινότητά του να ανέβει πολλές σκάλες και αναλώνεται σε λίγα βήματα εντός του σπιτιού ή του γραφείου του».
Γι’ αυτό και οι δύο επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι, η παραμικρή δυσκολία στην αναπνοή, η παραμικρή δύσπνοια, ο αυξημένος αριθμός αναπνοών, πρέπει να αξιολογούνται ιατρικά και να αντιμετωπίζονται οι άνθρωποι στο νοσοκομείο, ιδιαίτερα αν είναι ευπαθείς ομάδες.
Κρανίδι: Τεστ για κορωνοϊό σε αστυνομικούς, εργαζομένους σε τράπεζες και καταστήματα
