Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης: Έξι πράγματα που πρέπει να γνωρίζουμε

Απαντήσεις σε έξι κρίσιμα ερωτήματα που αφορούν στα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ) έδωσε ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΕΛ.Ε.Τ.Ε.Α.), κ. Χρήστος Νούνης, σε webinar με θέμα «Σε ανοδική πορεία η επαγγελματική ασφάλιση. Συγκυρία και Ανάπτυξη του 2ου πυλώνα ασφάλισης».

Πιο αναλυτικά:

Ερώτηση 1: Γιατί να αποταμιεύω μέσω ενός Ταμείου Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ);

α) Στον πυρήνα της φιλοσοφίας του τρόπου λειτουργιών των ΤΕΑ βρίσκεται η εξής επιδίωξη: Εκείνοι που δημιουργούν πλούτο μέσω της εργασίας τους (εργοδότες και εργαζόμενοι) και καταβάλλουν εισφορές, αυτοί ακριβώς να τις διαχειρίζονται και να τις απολαμβάνουν.

β) Πρόκειται για μία μορφή κοινωνικής αυτό-οργάνωσης και διακυβέρνησης.

γ) Αποτελούν οχήματα αποταμίευσης που αποσκοπούν στη συγκέντρωση και διαχρονική μεγέθυνση των εισφερόμενων πόρων των ασφαλισμένων τους, προκειμένου αυτοί να ενισχύσουν τα εισοδήματά τους κατά τη διάρκεια του συνταξιοδοτικού τους βίου.

δ) Ο κόσμος των ΤΕΑ (2^ος πυλώνας ασφάλισης) υιοθετεί τα καλύτερα στοιχεία του 1^ου πυλώνα (κρατική ασφάλιση) και του 3^ου πυλώνα (ιδιωτική ασφάλιση): τον μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα, καθώς και στοιχεία αλληλεγγύης του πρώτου πυλώνα και πρακτικές εταιρικής διακυβέρνησης, εποπτείας και ελέγχου του τρίτου πυλώνα.

Ερώτηση 2: Μπορεί ο εργοδότης ή/και το κράτος να βάλει χέρι στα περιουσιακά στοιχεία του ΤΕΑ;

Όχι. Τα ΤΕΑ είναι πλήρως διαχωρισμένα και αυτοτελή, με ξεχωριστή νομική οντότητα. Πρόκειται για μη κερδοσκοπικά ιδρύματα που λειτουργούν με όρους ιδιωτικού δικαίου. Όλα τα περιουσιακά στοιχεία του ΤΕΑ τελούν υπό το όνομά του και ανήκουν στα ασφαλισμένα μέλη του.

Ερώτηση 3: Ποιοι εποπτεύουν τα ΤΕΑ;

Τρεις διαφορετικές εποπτικές αρχές: Το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (έλεγχος καταστατικού και νομιμότητας διατάξεων), η Εθνική Αναλογιστική Αρχή (έλεγχος υποχρεώσεων) και η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (έλεγχος περιουσιακών στοιχείων).

Ερώτηση 4: Σε τι καθεστώς διακυβέρνησης και ελέγχων υπόκεινται τα ΤΕΑ;

Σε ένα με τα υψηλότερα στάνταρ, παρά τον μη κερδοσκοπικό τους χαρακτήρα. Για έναν απλό αποταμιευτικό λογαριασμό, με δικαιούχους τους εργαζομένους, απαιτείται:

α) Σύνταξη οικονομικών εκθέσεων (12μηνη βάση) και υποβολή 3μηνιαίων εκθέσεων.

β) Έλεγχος από ορκωτούς λογιστές.

γ) Ύπαρξη πιστοποιημένου διαχειριστή επενδύσεων, θεματοφύλακα και επιτροπής επενδύσεων (μέσω διαδικασίας fit&proper).

δ) Λειτουργία αναλογισμού και διαχείρισης κινδύνων.

ε) Λειτουργία ανεξάρτητου εσωτερικού ελέγχου.

στ) Πολιτικές επενδύσεων, παροχών, εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας, οργανόγραμμα, πρόγραμμα συνέχισης δραστηριοτήτων κ.λπ.

Ερώτηση 5: Υφίστανται φορολογικά κίνητρα ως αντιστάθμισμα των υψηλών κανονιστικών απαιτήσεων;

Ναι. Όλες οι εισφορές (τακτικές, έκτακτες, προς κάλυψη λειτουργικών εξόδων κ.λπ.) είναι αφορολόγητες, ενώ το ίδιο ισχύει και για την παροχή σε μορφή εφάπαξ. Ως σύνταξη φορολογείται κανονικά, με βάση την κλίμακα εισοδήματος.

Ερώτηση 6: Κινδυνεύουν οι αποταμιεύσεις μου εξαιτίας των επενδύσεων;

Υιοθετείται κάθε βέλτιστη πρακτική για να μετριαστεί ο κίνδυνος των αγορών. Για παράδειγμα, η διαχείριση των επενδύσεων περιλαμβάνει επενδυτικά όρια για την προστασία των ασφαλισμένων, ήτοι: Έως 5% σε στοιχεία μη διαπραγματεύσιμα σε οργανωμένες αγορές, έως 5% σε μετοχές της χρηματοδοτούσας επιχείρησης, έως 70% σε μετοχές και εταιρικά ομόλογα, έως 30% σε ξένο νόμισμα κ.ο.κ.

Σύμφωνα με τον κ. Νούνη, 184.769 εργαζόμενοι είναι ασφαλισμένοι στα 25 Επαγγελματικά Ταμεία, τα οποία λειτουργούν στην χώρα μας. Πρόκειται για ένα ποσοστό της τάξεως του 4% των ενεργών ασφαλισμένων επί του οικονομικά ενεργού πληθυσμού και το 4,81% επί των απασχολουμένων.

Η απόδοσή τους, ο πλούτος, δηλαδή, που παράγουν για τους ασφαλισμένους, υπολογίζεται σε 4,9% σε ετήσια βάση.

Στελέχη της αγοράς εξηγούν πως, πέρα από το προφανές, ότι, δηλαδή, υπάγονται σε πιο ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς εν συγκρίσει με τις ασφαλιστικές εταιρίες, τα ΤΕΑ έχουν προαιρετικό χαρακτήρα. «Ο ασφαλισμένος, δηλαδή, υποβάλλει αίτηση και στις δύο περιπτώσεις (προαιρετική υπαγωγή), μία ασφαλιστική εταιρία, ωστόσο, δύναται να αρνηθεί τελικώς την ένταξή του βάσει δικών της κριτηρίων (έλεγχος των κινδύνων που απορρέουν από την ένταξη του εν λόγω ασφαλισμένου σε κάποιο πρόγραμμα). Μία τέτοια άρνηση ενδέχεται να αφορά συγκεκριμένες ασθένειες ή υποτροπές αυτών ή/και έντονες δραστηριότητες, όπως επικίνδυνα σπορ και άλλες».

Διαβάστε επίσης

Επαγγελματικά ταμεία: Πόσα λειτουργούν και ποια είναι στα σκαριά

Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης: Τρία πράγματα που πρέπει να ξέρετε