Αν και δεν είναι η πρώτη φορά που διατυπώνεται η θεωρία ότι η περιοδοντική νόσος σχετίζεται κάπως με τη νόσο Αλτσχάιμερ, για πρώτη φορά μια μελέτη καταφέρνει να εδραιώσει συσχετισμό μεταξύ ενός βακτηριακού «υπόπτου» και της νόσου.
Σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύεται στο Science Advances, επιστημονική ομάδα του Πανεπιστημίου του Λουισβιλ, με επικεφαλής τον μικροβιολόγο Jan Potempa, ανακάλυψε το παθογόνο Porphyromonas gingivalis, που προκαλεί τη χρόνια περιοδοντική νόσο, στους εγκεφάλους ατόμων με νόσο Αλτσχάιμερ που είχαν αποβιώσει.
Προχωρώντας ένα βήμα πιο πέρα οι ερευνητές έκαναν πειράματα σε ποντίκια και παρατήρησαν ότι η στοματική λοίμωξη με το Porphyromonas gingivalis οδηγούσε σε αποικισμό του εγκεφάλου με το βακτήριο και αυξημένη παραγωγή της πρωτεΐνης β-αμυλυοειδές, που έχει σχετιστεί άμεσα με τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Αν και οι επιστήμονες δεν ισχυρίζονται ότι το Porphyromonas gingivalis προκαλεί νόσο Αλτσχάιμερ, «για πρώτη φορά, έχουμε στέρεα αποδεικτικά στοιχεία που συνδέουν το ενδοκυτταρικό, παθογόνο Gram-αρνητικό P. gingivalis και την παθογένεση της νόσου», σημειώνουν.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ειδικοί παρατήρησαν ότι τα τοξικά ένζυμα gingipains που εκκρίνονταν από το παθογόνο βακτήριο ήταν παρόντα στους εγκεφάλους των ατόμων με νόσο Αλτσχάιμερ που είχαν αποβιώσει. Αυτό σχετίζεται με δύο ξεχωριστούς δείκτες της νόσου, την πρωτεΐνη Ταυ και την μικρή ρυθμιστική πρωτεΐνη ubiquitin.
Αλλά αυτό πραγματικά που πέτυχαν οι ερευνητές για πρώτη φορά, ήταν ότι τα τοξικά ένζυμα gingipains αναγνωρίστηκαν στους εγκεφάλους νεκρών ατόμων που δεν είχαν ποτέ διαγνωστεί με νόσο Αλτσχάιμερ.
Η τελευταία αυτή διαπίστωση είναι εξαιρετικά σημαντική διότι ενώ το Porphyromonas gingivalis και η νόσος Αλτσχάιμερ έχουν και στο παρελθόν συσχετιστεί, δεν είχε μέχρι σήμερα αποσαφηνιστεί αν η περιοδοντική νόσος μπορεί να προκαλέσει τη νόσο ή αν η άνοια οδηγεί σε κακή στοματική υγεία.
Το γεγονός ότι τα χαμηλά επίπεδα των ενζύμων gingipains είναι παρόντα σε άτομα που δεν έχουν διαγνωστεί με νόσο Αλτσχάιμερ μπορεί να σημαίνει ότι αν ζήσουν αρκετά χρόνια κινδυνεύουν να εκδηλώσουν τη νευροεκφυλιστική πάθηση.
«Ο εντοπισμός των αντιγόνων gingipains στους εγκεφάλους ατόμων με νόσο Αλτσχάιμερ και επίσης σε ανθρώπους με παθολογία της νόσου αλλά χωρίς διάγνωση άνοιας, αποδεικνύει ότι η εγκεφαλική μόλυνση από P. gingivalis δεν είναι αποτέλεσμα κακή στοματική υγιεινής μετά την εκδήλωσης άνοιας ή συνέπεια των τελικών σταδίων της νόσου, αλλά ένα πρώιμο σημάδι που εξηγεί την παθολογία που εντοπίζουμε σε μεσήλικες πριν τη γνωστική εξασθένηση», αναφέρουν οι ερευνητές στα συμπεράσματα της μελέτης.
Τέλος, θα πρέπει να σημειωθεί ότι μια πειραματική δραστική ουσία, η COR388, που βρίσκεται στο στάδιο των κλινικών δοκιμών για τη νόσο Αλτσχάιμερ, έχει διαπιστωθεί σε πειράματα σε ποντίκια ότι μπορεί να μειώσει το βακτηριακό φορτίο της εδραιωμένης εγκεφαλικής λοίμωξης με P. gingivalis, και παράλληλα να μειώσει την παραγωγή β-αμυλοειδούς και της νευρο-φλεγμονής.
