Μην κρίνετε τις επιλογές του, σεβαστείτε τον σύντροφό που έχει επιλέξει, δείξτε την χαρά σας για αυτό που βιώνει και χαρείτε μαζί του. Αποκαλύψτε του πως ο έρωτας έχει τα πάνω και τα κάτω του, τις ευχάριστες και τις δυσάρεστες στιγμές του. Να είστε ανοιχτοί. Να ακούτε χωρίς να μιλάτε πολύ. Ναι, το παιδί σας διανύσει τον μεγάλο έρωτα των εφηβικών του χρόνων, κι εσείς οφείλετε να είστε δίπλα του. Η κ. Χρύσα Βαλαμουτοπούλου, Παιδοψυχολόγος- Οικογενειακή Σύμβουλος μας βοηθά να καταλάβουμε τι συμβαίνει και να αντιδράσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Ποια είναι τα σημάδια που μας δείχνουν ότι η έφηβη κόρη μας ή ο έφηβος γιος μας είναι ερωτευμένοι;

«Θυμηθείτε πως μοιάζει για εσάς το συναίσθημα του έρωτα. Πώς ήταν το πρώτο εφηβικό ερωτικό σας σκίρτημα; Ποια σημάδια σας πρόδωσαν; Κάπως έτσι, όταν δείτε την έφηβη κόρη σας ή τον γιο σας να ασχολούνται ξαφνικά και υπέρμετρα με την εξωτερική τους εμφάνιση, να είναι αφηρημένοι, να είναι ευέξαπτοι, να αφιερώνουν πολύ χρόνο σε κρυφές συνομιλίες, τότε μάλλον ο έρωτας έχει χτυπήσει για τα καλά την πόρτα της καρδιάς του παιδιού σας.»

Μπαίνουμε στην διαδικασία να ρωτήσουμε εμείς το παιδί ή το αφήνουμε να μας μιλήσει μόνο του;

«Καλό είναι να δίνουμε τον χώρο και τον χρόνο στον έφηβο να επιλέξει πότε είναι έτοιμος να μοιραστεί μαζί μας αυτό το σημαντικό συναίσθημα. Αν συνυπολογίσουμε ότι μπορεί να αισθάνεται επιπλέον και ντροπή, τότε έχει ιδιαίτερο νόημα η δική μας αναμονή. Μπορούμε ωστόσο, να του πούμε διακριτικά «είμαι εδώ για σένα, για οτιδήποτε χρειαστείς».

Της/του μιλάμε για τους δικούς μας εφηβικούς έρωτες;
«Εφόσον ο έφηβος μοιραστεί μαζί μας ότι είναι ερωτευμένος, θα βοηθούσε πολύ να κάνουμε κι εμείς τις δικές μας αυτόαποκάλυψεις. Άλλωστε, είναι βαθύτερη ανάγκη του παιδιού μας να ακούσει βιωματικές εμπειρίες περί έρωτος. Και τι καλύτερο, από τις εμπειρίες των γονέων του, οι οποίοι αποτελούν και τα πρότυπα του. Μην διστάσετε λοιπόν να του αποκαλύψετε δικές σας εφηβικές ερωτικές συμπεριφορές, συμπεριλαμβανομένων και των λαθών που μπορεί να κάνατε. Ας καταρρίψετε την αλάνθαστη εικόνα σας ως γονέας. Αυτό θα σας κάνει πιο αυθεντικούς και θα σας φέρει πιο κοντά στο παιδί σας.»

Ποιες οι συμβουλές μας όταν ο έρωτας είναι με ανταπόκριση;
«Όταν το παιδί μας βιώνει έναν έρωτα με ανταπόκριση, είναι πολύ σημαντικό να ξεκινήσουμε διακριτικά, αν δεν το έχουμε ήδη κάνει, την σεξουαλική διαπαιδαγώγηση. Προετοιμάστε τον για την πρώτη σεξουαλική επαφή, την προστασία που θα χρειαστεί να πάρει και μιλήστε ανοιχτά βάζοντας στην άκρη τα ταμπού περί σεξ. Αν αυτό δεν ξεκινήσει από εσάς, τότε από πού; Άλλωστε, να είστε σίγουροι πως ο έφηβος θα αναζητήσει από αλλού να μάθει αυτά που θα χρειαστεί. Δεν θα θέλατε λοιπόν να είστε εσείς η πηγή πληροφόρησης του; Επιπλέον, προσκαλέστε τον να μοιράζεται μαζί σας οτιδήποτε αισθάνεται, προετοιμάζοντας τον ότι θα υπάρχουν οι ευχάριστες κι οι δυσάρεστες μέρες γιατί κάπως έτσι είναι ο έρωτας. Δείξτε την χαρά σας για αυτό που βιώνει και χαρείτε μαζί του, καθότι το παιδί σας πια δεν είναι παιδί.»

Ποιες είναι οι συμβουλές μας όταν ο έρωτας είναι χωρίς ανταπόκριση;
«Στην περίπτωση του έρωτα χωρίς ανταπόκριση, θα χρειαστεί να γίνετε η αγκαλιά παρηγοριάς του παιδιού σας. Αφήστε το να βγάλει όλη την απογοήτευση του, τη λύπη του. Μην ανακόψετε την έκφραση κανενός δυσάρεστου συναισθήματος του από την αγωνία σας. Όλα είναι μέσα στη διαδικασία εκπαίδευσης του στις ερωτικές σχέσεις. Τονώστε την αυτοεκτίμηση του εστιάζοντας στις θετικές πλευρές του χαρακτήρα του και πείτε του πόσο δύσκολο είναι κάποιες φορές να ταιριάξουμε με τον άλλον ή να βρίσκω την ανταπόκριση που θέλω.»

Τι απαντάμε όταν το παιδί μας ρωτάει αν μπορεί να φιλοξενήσει τη σχέση του στο σπίτι ή να φιλοξενηθεί στο δικό της;
«Στις μέρες μας, είναι σημαντικό να είστε ανοιχτοί απέναντι σε αυτή την πρόταση του παιδιού. Είναι καλύτερο να έχετε τον έλεγχο των πράξεών του, όσο αυτό είναι εφικτό, παρά το παιδί να αναζητήσει κάποιον άλλο… επικίνδυνο χώρο φιλοξενίας. Άλλωστε, σκεφτείτε ότι για να σας ζητάει κάτι τέτοιο, σημαίνει ότι νιώθει καλά κι έτοιμος να γνωρίσετε το ταίρι του. Με αυτό τον τρόπο, σας βάζει περισσότερο στη ζωή του, δεν σας αποκλείει. Κάπως έτσι, θα ανοίξει κι ο δρόμος να σας εμπιστεύεστε περισσότερα για τον εαυτό του και τη σχέση του. Αν χρειαστεί, μπορείτε με ήρεμο τρόπο να βάλετε τα όρια σας , ώστε να αισθάνεστε κι εσείς καλά με αυτή την φιλοξενία, προσέχοντας όμως να μην είστε αποτρεπτικοί και κάθετοι στη στάση σας.»

Τι είναι αυτό που σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να κάνουμε;
«Δεν είναι βοηθητικό να είμαστε απαγορευτικοί, κάθετοι και αρνητικοί απέναντι στην επιθυμία του παιδιού για σύναψη ερωτικής σχέσης. Χρειάζεται μια στάση συμβιβαστική και αποδοχής, αν θέλετε να μην χαθεί η σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί σας. Μην κρίνετε τις επιλογές του παιδιού σας, σεβαστείτε τον σύντροφό που έχει επιλέξει γιατί κάπως έτσι σέβεστε και το ίδιο. Να είστε ανοιχτοί. Να ακούτε χωρίς να μιλάτε πολύ. Χτίστε γέφυρες επικοινωνίας, μη τις γκρεμίζετε. Η ανάγκη σας να έχετε τον πλήρη έλεγχο πάνω στο παιδί σας είναι πλέον ψευδής κι ανυπόστατη. Όσο νωρίτερα το αποδεχτείτε αυτό,τόσο καλύτερα για τη μεταξύ σας σχέση.»

Γιατί οι εφηβικοί έρωτες κρύβουν συνήθως μέσα τους γερές δόσεις δράματος;
«Όταν βιώνουμε πάντα κάτι για πρώτη φορά, τα συναισθήματα είναι υπερμεγεθυμένα. Τα ζούμε όλα στο μάξιμουμ και συνήθως τα μυθοποιούμε και παίρνουν τεράστιες διαστάσεις. Συνυπολογίστε ότι στην εφηβεία συμβαίνει έκρηξη ορμονών στο βιολογικό υπόβαθρο, γεγονός που εκτοξεύει ακόμη περισσότερο το συναίσθηματικο μας βίωμα. Όσο πιο πολύ εκπαιδευτεί ο έφηβος στις ερωτικές σχέσεις, τόσο πιο εύκολα θα μάθει να «ρεγουλαρει» ως ενήλικας την συναισθηματική του έκφραση κρατώντας την καλή ποιότητα αλλά αποφεύγοντας την δραματοποίηση.»

Πώς πρέπει να αντιδράσουμε αν υποψιαστούμε ότι το παιδί έχει ομοφυλοφιλικές τάσεις;
«Αρχικά κρατήστε την ψυχραιμία σας. Μπορεί να πρόκειται για πειραματισμό στις ανθρώπινες σχέσεις στα πλαίσια ανακάλυψης του εαυτού του και των ερωτικών του προτιμήσεων. Ακόμη όμως κι αν πρόκειται για τις πραγματικές σεξουαλικές του προτιμήσεις, να είστε ανοιχτοί για διάλογο χωρίς επικριτική στάση. Τα ταμπού δεν βοήθησαν πότε αυθεντική συναισθηματική σύνδεση μεταξύ των ανθρώπων. Μπορεί για εσάς να είναι δυσάρεστο αυτό, όμως αν το παιδί σας είναι ευτυχισμένο, φροντίστε να μην είστε εκείνος που θα κάνετε αυτό το ανεπανόρθωτο bullying στο παιδί σας. Η αποδοχή είναι η καλύτερη λύση.»

Ευχαριστούμε την κ. Χρύσα Βαλαμουτοπούλου, Παιδοψυχολόγο- Οικογενειακή Σύμβουλο MSc