Έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Cerebral Cortex υποστηρίζει ότι η πιο ισχυρή λειτουργική συνδεσιμότητα στους γηραιότερους ενήλικες, δηλαδή η επικοινωνία μεταξύ των νευρώνων που βρίσκονται σε διάφορα δίκτυα του εγκεφάλου, τους χαρίζει γερή μνήμη αντίστοιχη των νέων. Αυτοί με την ισχυρότερη συνδεσιμότητα δε αποκαλούνται από τους ερευνητές «σούπερ-ηλικιωμένοι».
Η εργασία αυτή είναι η δεύτερη μιας σειράς τριών μελετών που πραγματοποιήθηκαν για να «ξεκλειδώσουν» το μυστικό για κάτι που οι ερευνητές ήξεραν ήδη: ότι κάποιοι ενήλικες στην ηλικία των 80 ή και 90 ετών έχουν την ίδια ή καλύτερη γνωστική ικανότητα από νεότερους ανθρώπους.
Η πρώτη μελέτη είχε δείξει ότι, σε σύγκριση με τους συνηθισμένους γηραιότερους ενήλικες, ο εγκέφαλος των «σούπερ-ηλικιωμένων» είναι μεγαλύτερος σε κάποιες περιοχές που είναι σημαντικές για διαδικασίες που συνεισφέρουν στη μνήμη, συμπεριλαμβανομένης της μάθησης, της αποθήκευσης και της ανάκλησης πληροφοριών. Ωστόσο, οι περιοχές του εγκεφάλου δεν είναι απομονωμένες, αλλά σχηματίζουν δίκτυα που «μιλούν» το ένα με το άλλο επιτρέποντας πολύπλοκες συμπεριφορές.
«Αυτή η επικοινωνία μεταξύ των περιοχών του εγκεφάλου διαταράσσεται λόγω της φυσιολογικής γήρανσης. Οι «σούπερ-ήλικοι» όχι μόνο παρουσιάζουν νεανική εγκεφαλική δομή, αλλά και νεανική συνδεσιμότητα», σχολιάζει η Alexandra Touroutoglou, ερευνήτρια στο Τμήμα Νευρολογίας του Γενικού Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης.
Η παρούσα μελέτη εξέτασε «σούπερ-ηλίκους», τυπικούς ενήλικες 60 έως 80 ετών και νεότερους ενήλικες 18 έως 35 ετών. Χρησιμοποιώντας λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI), εξέτασαν τον συγχρονισμό των εγκεφαλικών κυμάτων μεταξύ ενός δικτύου ηρεμίας (δίκτυο βασικής κατάστασης DMN) και του δικτύου σημαντικότητας (SN) σε συμμετέχοντες που βρίσκονταν σε κατάσταση ανάπαυσης.
Η επόμενη μελέτη της ερευνητικής ομάδας θα αναλύσει δεδομένα fMRI από τον εγκέφαλο ανθρώπων που ασχολούνταν με διάφορες εργασίες μνήμης και γνωστικής ικανότητας, με την ελπίδα ότι συνδυαστικά οι μελέτες «θα παράσχουν βασικές ενδείξεις για τους ερευνητές ώστε στο μέλλον να αναπτύξουν βιοδείκτες για την υγιέστερη γήρανση», όπως σχολιάζει σχετικά η Δρ. Touroutoglou.
Η ίδια επισημαίνει ότι ένα από τα μυστήρια που ευελπιστούν να αποκαλύψουν οι επιστήμονες είναι αν οι ηλικιωμένοι με την νεανική μνήμη έχουν εξαρχής μεγαλύτερη και καλύτερη εγκεφαλική δομή και επικοινωνία από τους άλλους ανθρώπους ή αν είναι για κάποιο λόγο πιο ανθεκτικοί στις φθορές που προκαλεί η φυσιολογική γήρανση. Οι επόμενες έρευνες μπορεί στη συνέχεια να μετρήσουν τις επιδράσεις της γενετικής, όπως και της άσκησης, της κοινωνικής συνδεσιμότητας και άλλων παραγόντων του τρόπου ζωής που έχουν αποδειχθεί ότι επηρεάζουν την ανθεκτικότητα στους γηραιότερους ενήλικες.
