Οι ΣΔΙΤ, εργαλεία για τη βελτίωση των παροχών στη δημόσια υγεία

Γράφουν: Παναγιώτα Καρλατήρα, Μαίρη Μπιμπή

Τον κυβερνητικό σχεδιασμό για ένα σύγχρονο, βιώσιμο Σύστημα Υγείας και Ασφάλισης που θα απαντά στις προκλήσεις της επόμενης δεκαετίας, περιέγραψαν οι υπουργοί Υγείας, Βασίλης Κικίλιας και Βασίλης Κοντοζαμάνης, ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Γιάννης Βρούτσης και ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, κατά τη διάρκεια του συνεδρίου που διοργάνωσε την περασμένη Τρίτη το ιατρικό site ygeiamou.gr με την υποστήριξη της εφημερίδας Πρώτο Θέμα. Τα κυβερνητικά στελέχη είχαν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις με τους θεσμικούς εκπροσώπους του Φαρμάκου, της Ασφάλισης και της Κλινικής Έρευνας και Ανάπτυξης, αλλά και των ληπτών υπηρεσιών Υγείας, που κατέθεσαν γόνιμες προτάσεις αλλά και τους προβληματισμούς τους.

Οι Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) στην Υγεία, που βρίσκονται στο επίκεντρο του κυβερνητικού έργου, άνοιξαν τις εργασίες του συνεδρίου με την ηγεσία του υπουργείου Υγείας να αποσαφηνίζει ότι οι ΣΔΙΤ θα υλοποιηθούν με γνώμονα την δωρεάν παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγείας σε κάθε Έλληνα πολίτη. «Οι πολίτες δέχονται καταιγισμό πληροφοριών για το αν η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη θα ξεπουλήσει τη δημόσια υγεία. Προσωπικά δηλώνω ότι η κυβέρνηση αυτή είναι θεματοφύλακας της δημόσιας δωρεάν υγείας» τόνισε ο κ. Κικίλιας. «Οι ΣΔΙΤ είναι εργαλεία που μας επιτρέπουν να χρηματοδοτήσουμε κινήσεις απαραίτητες για τη βελτίωση των παροχών στη δημόσια υγεία. Οι ΣΔΙΤ δεν έχουν καμία σχέση με οποιαδήποτε ιδιωτικοποίηση του συστήματος υγείας» υπογράμμισε ο κ. Κοντοζαμάνης.

«Οι πολίτες δέχονται καταιγισμό πληροφοριών για το αν η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα ξεπουλήσει τη δημόσια υγεία. Προσωπικά δηλώνω ότι η κυβέρνηση αυτή είναι θεματοφύλακας της δημόσιας υγείας», τόνισε στο συνέδριο ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας

Όπως ανέφερε ο υπουργός Υγείας, κ. Κικίλιας, σε πρώτη φάση το υπουργείο δρομολογεί τη μακροχρόνια μίσθωση μηχανημάτων κατά πράξη και περίπτωση, με ζητούμενο να μειωθεί ο χρόνος αναμονής για σημαντικές εξετάσεις και για σοβαρές ασθένειες. Σε δεύτερη φάση στο πρόγραμμα των ΣΔΙΤ μπαίνουν οι παροχές υπηρεσιών υγείας που δεν καλύπτονται από τις υπάρχουσες δομές του συστήματος, ιδίως σε περιοχές με ιδιαίτερες ανάγκες όπως πχ στη νησιωτική χώρα ή σημεία με τουριστικό ενδιαφέρον. Αναφέρθηκε από τον υφυπουργό ως παράδειγμα, αντιπροσωπευτικό του σχεδιασμού του υπουργείου Υγείας, μια Μονάδα Τεχνητού Νεφρού ή ένα Κέντρο Αποκατάστασης, που μπορεί να υλοποιηθεί με ΣΔΙΤ και να προσφέρει τις απαιτούμενες υπηρεσίες μέσω μιας ιδιωτικής ασφαλιστικής εταιρείας. Τέλος, στο μοντέλο των ΣΔΙΤ περιλαμβάνεται και η ολική επένδυση από τον ιδιώτη σε ανέγερση ή ανακαίνιση κτηρίου, με το δημόσιο να θέτει τους όρους για τη λειτουργία της μονάδας υγείας για συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα.

Για τον «πρωταθλητή» στις συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα, όπως χαρακτήρισε τον ΕΟΠΥΥ, μίλησε στο Συνέδριο η κυρία Θεανώ Καρποδίνη, Αντιπρόεδρος του Οργανισμού. «Έχουμε συμπράξει με όλους τους ιδιώτες, σε όλους τους χώρους της υγείας. Μπορεί όμως ο ΕΟΠΥΥ να γίνει στρατηγικός αγοραστής από παθητικός που είναι σήμερα;», έθεσε το ερώτημα η κυρία Καρποδίνη.

Η απάντηση είναι θετική υπό προϋποθέσεις. «Μπορεί, εάν γίνει μια σημαντική διοικητική αναδιοργάνωση, με διακριτές τις εξουσίες και τις αρμοδιότητες και με απώτερο πάντοτε στόχο τον εξορθολογισμό του συστήματος παροχών και κατανομής των πόρων. Γενικώς το στοίχημα για τον ΕΟΠΥΥ είναι η αναβάθμιση της τεχνογνωσίας, η ετοιμότητα και η ανταπόκριση στο νέο περιβάλλον Υγείας», επισήμανε η κυρία Καρποδίνη.

Στον συμπληρωματικό ρόλο του ιδιωτικού τομέα στο δημόσιο σύστημα υγείας αναφέρθηκε ο κ. Ανδρέας Καρταπάνης, Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ΥΓΕΙΑ. Τα στοιχεία που παρέθεσε είναι ενδεικτικά: «Στην Ελλάδα το 40% του όγκου των υπηρεσιών, που προσφέρονται στους πολίτες, παρέχεται από τον ιδιωτικό τομέα. Ο δημόσιος τομέας παρέχει το 60%, περίπου 1 δισ. ευρώ ο ΕΟΠΥΥ, άλλα 2 δισ. ευρώ το υπουργείο Οικονομικών και 1-1,5 δισ. ευρώ είναι έκτακτες κρατικές ενισχύσεις. Η ανάπτυξη μιας σύμπραξης με την ένταξη του ιδιωτικού τομέα στο ΕΣΥ σίγουρα θα εκσυγχρονίσει και θα συμβάλει στην ποιοτική βιωσιμότητα αυτού του συστήματος». Ο διευθύνων σύμβουλος του ΥΓΕΙΑ επισήμανε το κενό της χώρας στον παγκόσμιο χάρτη του ιατρικού τουρισμού. «Πρέπει να βάλουμε τη χώρα στον χάρτη του ιατρικού τουρισμού. Πρέπει να το προσπαθήσουμε συστηματικά με το κράτος αρωγό στην προσπάθεια αυτή. Να προβάλλουμε τη χώρα μας και να πείσουμε τους εν δυνάμει «ιατρικούς τουρίστες» ότι αξίζει τον κόπο να έρθουν και να αγοράσουν αυτές τις υπηρεσίες από εμάς. Το μεγαλύτερο πρόβλημα σε αυτό είναι το 24% ΦΠΑ, τη στιγμή που οι άλλες χώρες έχουν μονοψήφιους αριθμούς» ανέφερε και σχολίασε ως θετική εξέλιξη ότι ο ΕΟΠΥΥ έχει περιορίσει την εξαγωγή ιατρικών περιστατικών χάρη και στο γεγονός βεβαίως ότι «ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να πραγματοποιεί την πλειονότητα των ιατρικών πράξεων».

Ο κ. Αντώνης Φιλιππίδης, Πρόεδρος & CEO DATASEL Healthcare IT Solutions μίλησε για το ηλεκτρονικό σύστημα ελέγχου της συνταγογράφησης και τον ατομικό φάκελο ασθενούς στην Τουρκία το οποίο σχεδιαζόταν από το 2000 και υλοποιήθηκε το 2008. Σήμερα, το 85% των Τούρκων ασφαλισμένων έχουν διαδικτυακή πρόσβαση στις υπηρεσίες δημόσιας υγείας ενώ το υπουργείο Υγείας ελέγχει σε πραγματικό χρόνο περισσότερες από 1.600 δημόσιες δομές υγείας και 35.000 οικογενειακούς γιατρούς.

Στην ομιλία της η κυρία Αγγελική Σπαθάρου, Partner, Healthcare Systems – McKinsey & Company παρουσίασε το μοντέλο των ΣΔΙΤ όπως υλοποιήθηκε στην Ισπανία και επισήμανε ότι κλειδί για την επιτυχία τους είναι να υπάρχει βάση δεδομένων και διαφάνεια για το πλαίσιο λειτουργία τους. Αναφέρθηκε ειδικότερα η κυρία Σπαθάρου σε ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα ΣΔΙΤ στην Ισπανία στο οποίο εντάχθηκαν για παρακολούθηση, διενέργεια εξετάσεων και κυρίως συμμόρφωσης στη θεραπεία τους όλοι οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, το οποίο λειτούργησε προς όφελος των ασθενών αλλά και προς όφελος των κρατικών ταμείων. «Οι ΣΔΙΤ αυξάνουν την πρόσβαση του πληθυσμού σε υπηρεσίες υγείας, την αποδοτικότητα των έργων και την ποιότητα των υπηρεσιών. Προϋποθέτουν βεβαίως πως υπάρχει νομικό πλαίσιο, βάση δεδομένων και διαφάνεια για το τι πληρώνεται, πότε και με ποιο τρόπο. Ο δημόσιος τομέας πρέπει να διαθέτει ισχυρές δυνάμεις για τον έλεγχο των συμβολαίων και διατήρηση των συμβολαίων αυτών για τις ΣΔΙΤ» ανέφερε η κυρία Σπαθάρου.

Κατά την παρέμβασή του, ο γραμματέας του Τομέα Υγείας ΚΙΝΑΛ και γιατρός, κ. Κώστας Μπαργιώτας, τόνισε ότι το μοντέλο των ΣΔΙΤ είναι μεν καλό για τη διοίκηση και το αποτελεσματικό μάνατζμεντ αλλά με την προϋπόθεση ότι θα αυξηθεί η χρηματοδότηση του συστήματος υγείας.

Θετική η κυβέρνηση στη θέσπιση κινήτρων για συμπληρωματική ασφάλιση

Υπέρ της θέσπισης φορολογικών κινήτρων για την ενίσχυση του δεύτερου και τρίτου πυλώνα της ασφάλισης τάχθηκε ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κ. Βρούτσης μιλώντας στο συνέδριο. «Μετά την ψήφιση του ασφαλιστικού θα έρθει στη Βουλή νομοσχέδιο για τον κανονισμό λειτουργίας των επαγγελματικών ταμείων. Το κράτος πρέπει να δώσει κίνητρα και αυτό θα γίνει. Το κεφαλαιοποιητικό σύστημα θα αναπτυχθεί μέσα από την ενίσχυση των επαγγελματικών ταμείων. Εκπληρώνεται η απαίτηση να συντονιστεί η Ελλάδα με τον μέσο όρο συντάξεων της Ενωμένης Ευρώπης. Ουσιαστικός είναι ο ρόλος και της ιδιωτικής ασφάλισης την οποίο πλέον μπορεί ο κόσμος να εμπιστευτεί», διαβεβαίωσε ο υπουργός.

Για την απελευθέρωση διαθέσιμου εισοδήματος με στόχο την συμπληρωματική ασφάλιση, ο υπουργός έκανε λόγο για μείωση φόρων και εισφορών αρχής γενομένης από τη μείωση των εισφορών των μισθωτών με πλήρη απασχόληση κατά 0.90% από την 1η Ιουνίου 2020.

Υπέρ της θέσπισης φορολογικών κινήτρων για την ενίσχυση του δεύτερου και τρίτου πυλώνα της ασφάλισης τάχθηκε ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Γιάννης Βρούτσης

Αναφερόμενος στο νέο ασφαλιστικό σύστημα ο κ. Βρούτσης τόνισε ότι είναι το πρώτο που συνοδεύεται από δύο αναλογιστικές μελέτες, που αφορούν τη βιωσιμότητα του συστήματος και την επάρκεια των συντάξεων, κάνοντας σαφές ότι «η ασφαλιστική μεταρρύθμιση ήρθε για να μείνει και εκπληρώνει όρους βιωσιμότητας μέχρι το 2070». Επιπλέον, επικαλέστηκε μελέτη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών δείχνει ότι η συνταξιοδοτική δαπάνη δεν ξεπερνά το 16% του ΑΕΠ και μεσομακροπρόθεσμα θα μειωθεί στο 11%-12% φθάνοντας στο μέσο όρο της Ευρωζώνης.

Ανακοίνωσε επίσης ο υπουργός ότι στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του ΕΦΚΑ οι μη μισθωτοί μπορούν να επιλέγουν σε ποια από τις έξι ασφαλιστικές κατηγορίες επιθυμούν να ενταχθούν. «Όσο περισσότερο μένω στη δουλειά, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η σύνταξή μου» είπε χαρακτηριστικά αναλύοντας τα πλεονεκτήματα του νέου ασφαλιστικού συστήματος.

Ο κ. Χριστόφορος Σαρδελής, Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος, Πρόεδρος της Εθνικής Ασφαλιστικής, έθιξε κρίσιμα ζητήματα σχετικά με το ζήτημα του μίγματος δημόσιας/ιδιωτικής ασφάλισης στην Ελλάδα. «Το 39% της ασφάλισης στην Ελλάδα είναι ιδιωτική δαπάνη, με 35% κατευθείαν από τις τσέπες των ιδιωτών» υπενθύμισε και πρόσθεσε ότι «δεν υπάρχει ουσιαστικό πρόβλημα επιλογής ανάμεσα σε δημόσια ή ιδιωτική ασφάλιση για τον κλάδο Υγείας. Το δίλημμα είναι εντελώς παραπλανητικό. Ταυτόχρονα όμως δεν μπορούμε να μιλάμε για το κατάλληλο μίγμα σε μια χώρα που δεν έχουμε ξεκαθαρίσει τις έννοιες και τους ρόλους. Γιατί ούτε δημόσιο σύστημα ασφάλισης έχουμε, ούτε καθαρά ιδιωτικό μπορεί να γίνει. Αυτή λοιπόν η συζήτηση δεν μπορεί να προχωρήσει παραγωγικά, αν δεν τεθούν και απαντηθούν αυτά τα θεμελιώδη ζητήματα». Σύμφωνα με τον κ. Σαρδελή, «υπάρχει χώρος για συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, πχ σε θεραπευτικά πρωτόκολλα και στον τρόπο κοστολόγησης». Αναφερόμενος στα ιδιωτικά θεραπευτήρια πρότεινε να θεσπιστούν φοροαπαλλαγές καθώς «ο ιδιωτικός τομέας επενδύει σε μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας που προωθούν την υγεία των ανθρώπων συμβάλλοντας και στην παραγωγικότητα».

Ανέτοιμο το σύστημα υγείας να υποδεχθεί καινοτόμες θεραπείες

Περίπου 200 φάρμακα, μεταξύ των οποίων και μερικές δεκάδες καινοτόμα για σοβαρές παθήσεις, βρίσκονται στην «αναμονή» για αξιολόγηση από την αρμόδια Επιτροπή Αξιολόγησης Φαρμάκων (γνωστή και ως Επιτροπή HTA). Σημειωτέον ότι η θετική αξιολόγηση είναι προϋπόθεση για να ενταχθούν τα φάρμακα στο σύστημα αποζημίωσης. Την επισήμανση αυτή έκανε μιλώντας στο συνέδριο ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Εταιριών Ελλάδας (ΣΦΕΕ), Γενικός Διευθυντής Novo Nordisk Ελλάς, κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου, συμμετέχοντας στην ενότητα «Το αίτημα της καινοτομίας και η ανάγκη ενός βιώσιμου συστήματος φαρμακευτικής πολιτικής».

Παρότι η Επιτροπή έχει επιταχύνει σημαντικά τους τελευταίους δύο μήνες τον ρυθμό συνεδριάσεων και αξιολογήσεων, όπως εξήγησε η νέα πρόεδρος, η επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, κυρία Φλώρα Μπακοπούλου, το αποτέλεσμα δεν ανταποκρίνεται ακόμη στον στόχο που έχει τεθεί.

Τόσο η Επιτροπή Αξιολόγησης φαρμάκων (ΗΤΑ) όσο και η Επιτροπή Διαπραγμάτευσης αποτελούν σημαντικά εργαλεία για τη διαχείριση της φαρμακευτικής πολιτικής, επισήμανε κατά την ομιλία του ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (Ε.Ο.Φ) και Πρόεδρος της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης Τιμών Φαρμάκων, κ. Δημήτρης Φιλίππου. Σημείωσε την ανάγκη «να εισέλθουν καινοτόμα φάρμακα στη φαρμακευτική αλυσίδα, χωρίς να γίνει ο επιμερισμός του κόστους τους στα παλαιότερα φάρμακα που βοηθούν σημαντικό μέρος του πληθυσμού» καθώς και την ανάγκη εξορθολογισμού και «αυτοσυγκράτησης» στη συνταγογράφηση φαρμάκων. Καταλήγοντας υπογράμμισε πως τα μείζονα θεματα -προβλήματα που έχουν εντοπιστεί θα αντιμετωπιστούν μέσα από το Μνημόνιο Συνεργασίας που θα υπογραφεί με τους φορείς του φαρμάκου.

Κίνητρα για κλινικές μελέτες

Στις νέες παραμέτρους που θα δώσουν ώθηση στις κλινικές μελέτες αναφέρθηκε ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, κ. Γεωργιάδης, μιλώντας στο συνέδριο του ygeiamou.gr. «Από έναν πρώτο έλεγχο της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας φαίνεται ότι τα 50 εκατ. ευρώ, απόρροια του συμψηφισμού για το clawback που καταβάλλουν οι φαρμακευτικές εταιρίες, για το 2019 θα απορροφηθούν στο σύνολό τους. Σκοπός μας λοιπόν είναι το 2020 το ποσό αυτό να διπλασιαστεί, φτάνοντας τα 100 εκατ. ευρώ ώστε να δοθεί κίνητρο σε εταιρείες που σκοπεύουν να κάνουν παραγωγικές επενδύσεις στην Ελλάδα, όπως οι κλινικές μελέτες, να διεξάγουν εδώ τις δράσεις τους, μειώνοντας το κόστος για αυτές» είπε ο κ. Γεωργιάδης, περιγράφοντας το αναπτυξιακό πρόγραμμα της κυβέρνησης. Αναφέρθηκε μάλιστα στην επένδυση της εταιρίας Pfizer η οποία θέτει σε λειτουργία τον ερχόμενο Απρίλιο το Παγκόσμιο Ψηφιακό Κέντρο της στη Θεσσαλονίκη και θα απασχολεί 200 επιστήμονες.

Στις νέες παραμέτρους που θα δώσουν ώθηση στις κλινικές μελέτες αναφέρθηκε ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης, μιλώντας στο συνέδριο

Ζητούμενο είναι να προσδιοριστούν οι επενδύσεις εκείνες οι οποίες διαθέτουν σημαντικούς πολλαπλασιαστές για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. «Να είναι επενδύσεις στην έρευνα, στην τεχνολογία, να ανοίγουν θέσεις εργασίας, να λειτουργήσουν δηλαδή ως πολλαπλασιαστής παρά ως μια απλή δαπάνη. Θα δοθεί σε περισσότερες εταιρείες η δυνατότητα να επωφεληθούν από αυτό το μέτρο. Θέλουμε να γίνει ένα εργαλείο επί της ουσίας και όχι μια πολιτική απόφαση» υπογράμμισε ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων.

Το συνέδριο «Συζητάμε για το Σύστημα Υγείας της επόμενης δεκαετίας» πραγματοποιήθηκε με την ευγενική χορηγία των: HHG, Εθνική Ασφαλιστική, Novo Nordisk, Genesis Pharma, COSMOTE.