Καθημερινά παρατηρούνται στο δρόμο συνοδοί σκύλων που δεν τους φορούν το λουρί τους ή δεν φροντίζουν να διατηρούν το περιβάλλον καθαρό, καθώς δεν μαζεύουν τις ακαθαρσίες τους. Καθημερινά ζουν μόνιμα στις ταράτσες σκύλοι χωρίς να έχουν ένα κατάλυμα να προστατευθούν από τις καιρικές συνθήκες. Και πολύ συχνά διαβάζουμε ότι δηλητηρίασαν, ακρωτηρίασαν, έκαψαν, εγκατέλειψαν κουτάβια, σκύλους και γάτες.

«Οι  παραπάνω συμπεριφορές είναι παράνομες και τιμωρούνται με πρόστιμα από 300 ευρώ έως 30.000 ευρώ (σε περίπτωση κακοποίησης ή εγκατάλειψης του ζώου)», επισημαίνει η δικηγόρος Αθηνών, Βασιλική Δημ. Αυγουστίνου.

Τι προβλέπουν, όμως, οι νόμοι για τα δεσποζόμενα ζώα συντροφιάς;

Σε γενικές γραμμές, όπως μας λέει η κυρία Αυγουστίνου, οι νόμοι που ισχύουν στη χώρα μας ορίζουν περιληπτικά τα κάτωθι:

1. Τι ορίζει ο νόμος ως ευζωία ενός ζώου;

Ευζωία είναι το σύνολο των κανόνων, που πρέπει να εφαρμόζει ο άνθρωπος στα ζώα, αναφορικά με την προστασία τους και την καλή μεταχείρισή τους. Ενδεικτικά τα ζώα πρέπει  να μην πονούν και υποφέρουν, να ζουν  σε χώρο στεγνό, καθαρό και προστατευμένο από τις καιρικές συνθήκες. Να μην  είναι μόνιμα δεμένα. Να υπάρχει  φροντίδα για ιατρική περίθαλψη, χορήγηση κατάλληλης τροφής και νερού. Είναι  γενικά η  μέριμνα και ο  σεβασμός της ύπαρξής τους.

2. Ποιες είναι οι  υποχρεώσεις ενός ιδιοκτήτη ζώου συντροφιάς;

Ο ιδιοκτήτης του δεσποζόμενου ζώου συντροφιάς υποχρεούται:

α) να μεριμνά για τη σήμανση και την καταγραφή του ζώου του, καθώς και για την έκδοση βιβλιαρίου υγείας μέσα σε προθεσμία δύο μηνών από τη γέννηση αυτού ή μέσα σε ένα μήνα από την εύρεση ή απόκτησή του,

β) να δηλώνει μέσα σε πέντε ημέρες την απώλεια του ζώου του σε κτηνίατρο, που έχει πιστοποιηθεί στη Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βάση σήμανσης και καταγραφής των ζώων συντροφιάς και των ιδιοκτητών τους,

γ) να τηρεί τους κανόνες ευζωίας του ζώου και να μεριμνά για την κτηνιατρική εξέτασή του,

δ) να εφοδιάζεται με το διαβατήριο του ζώου του, εάν πρόκειται να ταξιδέψει με αυτό στο εξωτερικό και να μεριμνά για την ενημέρωσή του σε κάθε αλλαγή του ιδιοκτήτη ή του προσωρινού κατόχου του,

ε) να μην εγκαταλείπει το ζώο του. Σε περίπτωση που επιθυμεί να αποχωριστεί το ζώο συντροφιάς και δεν έχει βρεθεί νέος ιδιοκτήτης, πρέπει να γνωστοποιεί στην αρμόδια υπηρεσία του Δήμου του τόπου της κατοικίας του την πρόθεσή του αυτή, να το παραδίδει σε αυτόν και να λαμβάνει από πιστοποιημένο κτηνίατρο αντίγραφο της μεταβολής της εγγραφής του ζώου του στη Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βάση σήμανσης και καταγραφής των ζώων συντροφιάς, όπου θα αναφέρεται ο Δήμος ως προσωρινός κάτοχος του αδέσποτου πλέον ζώου,

στ) να μεριμνά για τον άμεσο καθαρισμό του περιβάλλοντος από τα περιττώματα του ζώου εκτός αν πρόκειται για σκύλο βοήθειας,

ζ) να μεριμνά για τη στείρωσή τους, εφόσον δεν επιθυμεί τη διατήρηση των νεογέννητων ζώων ή δεν μπορεί να τα διαθέσει σε νέους ιδιοκτήτες,

Ο κάτοχος του ζώου συντροφιάς ευθύνεται για οποιαδήποτε βλάβη ή ζημιά, που προκαλείται από το ζώο, σύμφωνα με το άρθρο 924 Α.Κ.. Για τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς, η αντίστοιχη ευθύνη βαρύνει τον οικείο Δήμο.

Ειδικά ο ιδιοκτήτης σκύλου: α) μεριμνά για να γίνεται ο περίπατος σκύλων πάντα με συνοδό, β) οφείλει να παίρνει τα κατάλληλα μέτρα, ώστε να μην εξέρχεται ελεύθερα ο σκύλος του από το χώρο της ιδιοκτησίας του και εισέρχεται σε χώρους άλλων ιδιοκτησιών ή σε κοινόχρηστους χώρους, γ) υποχρεούται για την αποφυγή ατυχημάτων κατά τη διάρκεια του περιπάτου να κρατάει το σκύλο του δεμένο και να βρίσκεται σε μικρή απόσταση από αυτόν. Η ίδια υποχρέωση ισχύει και για τον οποιονδήποτε συνοδό του ζώου, πέραν του ιδιοκτήτη του.

Απαγορεύεται η αφαίρεση του μέσου ηλεκτρονικής σήμανσης από τον ιδιοκτήτη του ζώου συντροφιάς (με σκοπό να αποτραπούν φαινόμενα εγκατάλειψης ζώου) ή από άλλο πρόσωπο ή από κτηνίατρο (με σκοπό την αποτροπή παράνομου σκοπού).

3. Πόσα ζώα συντροφιάς μπορεί να έχεις ένας ιδιοκτήτης;

Απεριόριστα, σε μονοκατοικίες και διαμερίσματα, εκτός αν ο κανονισμός της πολυκατοικίας  περιορίζει τον αριθμό στα δύο ζώα ανά διαμέρισμα. Ειδικότερα, τα ζώα πρέπει να  διαμένουν στο ίδιο διαμέρισμα με τον ιδιοκτήτη τους ή τον κάτοχό τους, αλλά δεν θα πρέπει παραμένουν μόνιμα στις βεράντες ή στους ανοιχτούς χώρους του διαμερίσματος και να τηρούνται οι  κανόνες  ευζωίας, όπως των υγειονομικών διατάξεων και των αστυνομικών διατάξεων περί κοινής ησυχίας. Επίσης τα ζώα θα πρέπει να έχουν ελεγχθεί ηλεκτρονικά, να έχουν σημανθεί, αλλά και να έχουν καταγραφεί και να φέρουν βιβλιάριο υγείας.

4. Επιτρέπεται η παραμονή ζώου συντροφιάς σε κοινόχρηστους χώρους της πολυκατοικίας;

Απαγορεύεται η διατήρηση και παραμονή ζώων συντροφιάς σε κοινόχρηστους χώρους της πολυκατοικίας. Επιτρέπεται όμως στην πυλωτή, στην ταράτσα, στον ακάλυπτο χώρο και στον κήπο εφόσον υφίσταται η ομόφωνη απόφαση της γενικής συνέλευσης των ιδιοκτητών.

5. Ποιες είναι οι ποινές που ορίζει ο νόμος σε περίπτωση που ο ιδιοκτήτης ζώου δεν τηρεί τους κανόνες σωστής διαβίωσης του; 

Ο ιδιοκτήτης ζώου που  παραβαίνει τις υποχρεώσεις του αυτές, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 1 έτους και χρηματική ποινή από 5.000 ευρώ έως 15.000 ευρώ.

6. Τι ορίζει ο νόμος ως κακοποίηση ζώου και ποια είναι τα πρόστιμα που επιβάλλονται; 

Ζώα χτυπημένα, σκοτωμένα, φολιασμένα, σε κάδους, αστείρωτα…. αυτά είναι δυστυχώς καθημερινά φαινόμενα.

Ως κακοποίηση ζώου ορίζεται  στο νόμο ο βασανισμός, η κακή και βάναυση μεταχείριση οποιουδήποτε είδους ζώου, καθώς και οποιαδήποτε πράξη βίας κατ’ αυτού, όπως ιδίως η δηλητηρίαση, το κρέμασμα, ο πνιγμός, το κάψιμο, η σύνθλιψη και ο ακρωτηριασμός. Κακοποίηση είναι οι φόλες, η μόνιμη  παραμονή ή ακόμα χειρότερα αλυσόδεση σκύλου σε αυλή ή μπαλκόνι ή ταράτσες, ο  υποσιτισμός του ζώου ,τα  χτυπήματα, ο βασανισμός, οι κυνομαχίες η θανάτωση κ.λπ. Επίσης, η πώληση, εμπορία και παρουσίαση – διακίνηση μέσω διαδικτύου οποιουδήποτε οπτικοακουστικού υλικού, όπως βίντεο ή άλλου είδους κινηματογραφικού ή φωτογραφικού υλικού στα οποία απεικονίζεται οποιαδήποτε πράξη βίας εναντίον ζώου. Η σεξουαλική συνεύρεση μεταξύ ζώων ή μεταξύ ζώου και ανθρώπου με σκοπό το κέρδος ή τη σεξουαλική ικανοποίηση ατόμων που παρακολουθούν ή συμμετέχουν σε αυτά. Στην ανωτέρω απαγόρευση συμπεριλαμβάνεται και η περίπτωση της μονομαχίας μεταξύ ζώων.

Το διοικητικό πρόστιμο για την κακοποίηση κάθε ζώου μπορεί να αγγίξει και τις 30.000 ευρώ ενώ προβλέπεται και ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 1 έτους και χρηματική ποινή από 5.000 έως 15.000 ευρώ.

7. Τιμωρείται η εγκατάλειψη ζώου;

Η εγκατάλειψη  ζώου  είναι ποινικό αδίκημα. Τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 1 έτους και χρηματική ποινή από 5.000 έως 15.000 ευρώ

Το διοικητικό πρόστιμο για την κακοποίηση κάθε ζώου μπορεί να αγγίξει και τις 30.000 ευρώ.

Είναι πολύ σημαντικό πως σύμφωνα με το Νόμο 4039/2012 η κακοποίηση των ζώων  στην οποία συμπεριλαμβάνεται η εγκατάλειψη αποτελεί πια αυτεπάγγελτα διωκόμενο έγκλημα που διώκεται με τη διαδικασία του αυτοφώρου και άρα δεν απαιτείται η καταβολή των 100 ευρώ για την υποβολή καταγγελιών στην αστυνομία ή τον εισαγγελέα.