Είναι αυτονόητο ότι προσέχουμε πάντα τι οσμίζεται ο σκύλος μας, γιατί οι εξωτερικοί χώροι εγκυμονούν και κινδύνους για τον τετράποδο φίλο μας. Μάθετε, λοιπόν, για ποιους λόγους πρέπει να αφήνουμε τον σκύλο να μυρίζει ό,τι τραβάει η… μύτη του, από τον διπλωματούχο εκπαιδευτή σκύλων, Νίκο Μπούζη.
Νίκος Μπούζης, διπλωματούχος εκπαιδευτής σκύλων
«Ο σκύλος αναγνωρίζει τον κόσμο πρώτα με την όσφρηση και μετά με τα μάτια του, καθώς δεν διαθέτει οξεία όραση. Είναι σαν να πάσχει από μυωπία. Αν εμείς οι άνθρωποι βλέπουμε τις λεπτομέρειες σε ένα αντικείμενο που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση, ο σκύλος χρειάζεται να τη μειώσει στο 1/3 για να μπορέσει να τις διακρίνει. Για να καθαρίσει την εικόνα, θα πλησιάσει και θα μυρίσει το αντικείμενο. Αυτός είναι και ο λόγος που δίνει μεγάλη σημασία στην όσφρησή του.
Όταν μυρίζει το έδαφος και διάφορα άλλα σημεία που έχουν οσμές από αλλά ζώα, καταλαβαίνει τι ζώο ήταν, αν ήταν μεγαλόσωμο, μικρόσωμο, αρσενικό ή θηλυκό, ακόμα και την ηλικία του. Επίσης, εάν δεν το έχει γνωρίσει, θα καταλάβει ποιο είναι όταν το δει. Με τη μυρωδιά αντιλαμβάνεται και τα αντικείμενα. Όταν μας μυρίζει, ξέρει τι έχουμε ακουμπήσει. Γι΄ αυτό πρέπει να τον αφήνουμε να οσμίζεται. Όμως, θα πρέπει να προσέχουμε πού βάζει τη μύτη του, γιατί υπάρχει κίνδυνος να φάει ή να γλείψει κάτι που δεν πρέπει.
Η όσφρηση είναι και πνευματική εκτόνωση για τον σκύλο. Την έχει ανάγκη, και τον βοηθά να είναι πιο ήρεμος και να γνωρίζει τον κόσμο γύρω του. Διαφορετικά, θα είναι πιο αγχωμένος.
Ο σκύλος, ακόμη κι αν περνάει καθημερινά από τα ίδια μέρη, παρατηρεί την παραμικρή αλλαγή στο χώρο. Για παράδειγμα, ένα αυτοκίνητο διαφορετικών διαστάσεων σταθμευμένο στην θέση όπου την προηγούμενη ημέρα βρισκόταν κάποιο άλλο, έναν πελώριο λούτρινο αρκούδο τοποθετημένο στον κάδο, μια μεγάλη κούτα παρατημένη στη μέση του πεζοδρομίου… Μικρολεπτομέρειες που εμείς μπορεί να θεωρούμε ασήμαντες ή να μην τις προσέχουμε, καν.
Η αντίδραση ενός φυσιολογικού σκύλου σε οτιδήποτε καινούργιο είναι να πλησιάσει, έτσι ώστε να το δει, να το μυρίσει και να συνεχίσει τη βόλτα του. Και λέγοντας φυσιολογικός σκύλος, εννοούμε έναν σκύλο που εκτονώνεται καθημερινά, όσο χρειάζεται και είναι εκπαιδευμένος. Έναν σκύλο που είναι μεγαλωμένος σωστά.
Υπάρχουν, όμως, και σκυλιά που δεν εκτονώνονται όσο έχουν ανάγκη, αδεσποτάκια με προβλήματα συμπεριφοράς, σκυλάκια που δεν είναι εκπαιδευμένα και δεν έχουν κοινωνικοποιηθεί σωστά, που μπορεί από ασήμαντα για εμάς πράγματα εκείνα να τρομάξουν. Για παράδειγμα, η σκιά ενός κάδου το βράδυ μπορεί να τους προκαλέσει αιφνίδιο φόβο. Το ίδιο, η θέα ενός αυτοκινήτου ή μηχανής διαφορετικού μεγέθους απ’ ό,τι έχουν συνηθίσει να βλέπουν. Ακόμα και μια καινούργια μυρωδιά ή ο παππούς που φορά μακριά μαύρα ρούχα ή/και κρατά μαγκούρα. Επίσης, ο ξαφνικός θόρυβος μπορεί να τα τρομάξει. Κι αυτό συμβαίνει επειδή οτιδήποτε διαφορετικό σημαίνει κίνδυνο. Ο σκύλος νιώθει απειλή για τον ίδιο ή για τον άνθρωπό του. Και η αντίδρασή του; Θα τραπεί σε φυγή, θα γαβγίσει/γρυλίσει, ή θα επιτεθεί.
Νίκος Μπούζης, διπλωματούχος εκπαιδευτής σκύλων
Νίκος Μπούζης, διπλωματούχος εκπαιδευτής σκύλων
Τι μπορούμε να κάνουμε σε αυτές τις περιπτώσεις;
Όταν υιοθετήσουμε έναν σκύλο, οποιασδήποτε ηλικίας και ανεξαιρέτως αν έχει φοβίες ή όχι, ή αν παρουσιάζει προβλήματα συμπεριφοράς, θα πρέπει να ζητήσουμε τη βοήθεια ενός εκπαιδευτή/ειδικού στη συμπεριφορά. Κι αυτό γιατί η εκπαίδευση ενός σκύλου είναι, ουσιαστικά, η ομαλή εισαγωγή ενός κουταβιού ή ενός ενήλικου ζώου στον ανθρώπινο κόσμο, όπως και η κατανόησή του. Παράλληλα, ενημερώνεται και εκπαιδεύεται και ο ιδιοκτήτης του σκύλου, έτσι ώστε να μπορεί να διαχειριστεί οποιαδήποτε κατάσταση ενδέχεται να παρουσιαστεί όταν είναι με τον σκύλο του. Επίσης, αποκτά έναν ισορροπημένο και ασφαλή σκύλο, κι έτσι εξασφαλίζεται η ιδανική συμβίωσή τους.
Οι εντολές και οι ασκήσεις απευαισθητοποίησης που μαθαίνουμε στην εκπαίδευση είναι το μέσον, αλλά και ο τρόπος που χρησιμοποιούμε για να αποτρέψουμε ή να διορθώσουμε προβλήματα συμπεριφοράς, ή φοβίες. Οποιαδήποτε λιχουδιά ή χάδι προσφέρουμε στον σκύλο μας, για εκείνον σημαίνει επιβράβευση. Οπότε, όταν ο σκύλος μας τρομάξει από κάποιον ήχο ή είναι αγχωμένος για οποιοδήποτε λόγο και θέλουμε να τον ηρεμήσουμε, δεν θα του δώσουμε λιχουδιά ή χάδι. Γιατί αν το κάνουμε αυτό, επιβραβεύουμε τη λάθος φοβική συμπεριφορά και μεγαλώνουμε το πρόβλημα.
Αυτό που μπορούμε να κάνουμε για να τον βοηθήσουμε είναι να είμαστε ήρεμοι και να συμπεριφερόμαστε σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Τον αφήνουμε, αν θέλει, να έρθει δίπλα μας και συγχρόνως προσπαθούμε να του αποσπάσουμε την προσοχή με κάτι ευχάριστο, όπως είναι το παιχνίδι. Αν καταλάβουμε ότι τον φοβίζει ένας ήχος, αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να αναπαραγάγουμε αυτόν τον ήχο, μέσω υπολογιστή, σε πολύ χαμηλή ένταση και συγχρόνως να κάνουμε συγκεκριμένες ασκήσεις μαζί του. Σταδιακά θα συνηθίσει τους θορύβους και θα τους ξεπεράσει.
Αν βρισκόμαστε σε εξωτερικό χώρο, απομακρυνόμαστε ήρεμα και χαλαρά από το σημείο που πυροδότησε τον φόβο/αγχωτική συμπεριφορά του σκύλου. Και συνεχίζουμε την καθημερινή μας βόλτα.
Νίκος Μπούζης, διπλωματούχος εκπαιδευτής σκύλων
Τι σημαίνει κοινωνικοποίηση
Κοινωνικοποίηση δεν σημαίνει να επιβάλλουμε στον σκύλο μας να είναι φίλος με όλα να ζώα και όλους τους ανθρώπους. Κοινωνικοποίηση σημαίνει να του μάθουμε να διαχειρίζεται καταστάσεις που θα του παρουσιαστούν σε εξωτερικούς και σε εσωτερικούς χώρους, και να μπορεί να αντεπεξέρχεται με τέτοιον τρόπο, ώστε να μη δημιουργείται πρόβλημα μεταξύ ανθρώπων, σκύλων/ζώων».
