Ο σκύλος είναι ένα κοινωνικό ζώο. Ο σύγχρονος σκύλος ζει μέσα σε κοινωνία, ζει μέσα στα σπίτια μας. Όπως και σε καταφύγια, δρόμους και βουνά. Ζώα που αφέθηκαν οριστικά και αμετάκλητα από τους ιδιοκτήτες/κηδεμόνες(;) τους, αδιαφορώντας για την τύχη τους. Πλάσματα που γεννήθηκαν στο δρόμο.
Αυτές οι ψυχές είναι ψυχικά και σωματικά τραυματισμένες.
Ένας σκύλος, για να είναι ισορροπημένος, θα πρέπει να έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται σε κάθε περιβάλλον και σε όλες τις συνθήκες, και να αποκτήσει επικοινωνιακές – κοινωνικές δεξιότητες απέναντι στον άνθρωπο, στα άλλα σκυλιά και ζώα. Κι αυτό επιτυγχάνεται με την κοινωνικοποίηση.
Τι γίνεται, όμως, όταν ένας σκύλος έχει βιώσει άσχημες εμπειρίες, ή η κοινωνικοποίησή του δεν έγινε σωστά; Όταν, δηλαδή, ο σκύλος μας έχει χάσει την αυτοπεποίθησή του και δεν είναι κοινωνικός; Μπορούμε να διακρίνουμε σε έναν ήσυχο σκύλο, αν απολαμβάνει τις στιγμές που ζει μαζί μας; Πώς μπορούμε να τον βοηθήσουμε;
Τα ερωτήματα τίθενται από τη θετική εκπαιδεύτρια σκύλων, Ανθή Αγγελικάκη.
«Αρχικά να τονίσουμε, πόσο σημαντικό είναι το κομμάτι της κοινωνικοποίησης για τη ζωή ενός σκύλου, ώστε να μπορεί να συνυπάρχει αρμονικά με άλλα ζώα και ανθρώπους. Να μπορεί να μας συντροφεύει σε όλες μας τις δραστηριότητες και να νοιώθει άνετα και ωραία.
Η κοινωνικοποίηση πρέπει να αρχίσει από μικρή ηλικία. Η κρίσιμη περίοδος είναι οι πρώτοι δυόμισι έως τέσσερις μήνες. Σε αυτό το διάστημα, καλό είναι να τον φέρουμε σε επαφή με όσα περισσότερα ερεθίσματα είναι δυνατόν, έτσι ώστε να γνωρίσει τον πραγματικό κόσμο που θα ζήσει: ανθρώπους (βρέφη, παιδιά, έφηβους, ενήλικους, ηλικιωμένους), ζώα, νέα μέρη, θορύβους, δρόμους ταχείας κυκλοφορίας κ.ά. Με την κοινωνικοποίησή του εξασφαλίζουμε μία υγιή ψυχικοπνευματική και ασφαλή σωματική ανάπτυξη.
Τι γίνεται, όμως, αν για διάφορους λόγους δεν κοινωνικοποιηθεί σωστά, ή και καθόλου;
Αν τύχει να διασώσουμε ένα ενήλικο σκυλάκι από τον δρόμο που δεν γνωρίζουμε τι έχει ζήσει και τι όχι;
Σίγουρα δεν σημαίνει ότι είναι «καμένο χαρτί» από πλευράς κοινωνικοποίησης. Απλώς μπορεί να δυσκολευτούμε λίγο περισσότερο σε σχέση με το αν το είχαμε από κουτάβι.
Μπορεί, όμως, να είναι και πολύ εύκολα τα πράγματα. Μεγάλο ρόλο παίζουν τα βιώματα που έχει ζήσει. Πάντα, όμως, υπάρχει περιθώριο βελτίωσης.
Σε κάθε περίπτωση, είναι απαραίτητο να παρατηρούμε τι πραγματικά αρέσει στον σκύλο μας. Σημασία έχει να απολαμβάνει πραγματικά, όπου πηγαίνουμε μαζί. Ένας σκύλος που είναι ήσυχος, δεν σημαίνει ότι περνάει καλά. Γι΄αυτό θα πρέπει να «διαβάζουμε» τη γλώσσα του σώματός του και να αντιλαμβανόμαστε τις εκφράσεις του προσώπου του, έτσι ώστε να δούμε κατά πόσο το ευχαριστιέται, ή, απλώς, το ανέχεται.
Στιγμές που θα θέλατε να μοιραστείτε με τον σκύλο σας
1. Μια βόλτα στο κέντρο της πόλης. Μπορεί να ακούγεται ωραίο, αλλά έχετε σκεφτεί μήπως ο σκύλος σας φοβάται την πολυκοσμία; Γιατί υπάρχει κι αυτή η πιθανότητα. Όσο κι αν σας φαίνεται ήρεμος, αν τον δείτε με κατεβασμένη ουρά, μάλλον, δεν διασκεδάζει τόσο, όσο εσείς!
Κι αυτό δεν πρέπει να αγνοηθεί. Μπορείτε να διαλέξετε μια διαδρομή με λιγότερο κόσμο, ή να κάνετε τη βόλτα σας σε ώρα πιο ήσυχη. Φροντίστε να έχετε μαζί σας νόστιμες λιχουδιές, για να κερδίσετε την προσοχή του. Εκτός αν είναι υπερβολικά αγχωμένος.
2. Να χαλαρώσετε παρέα σε μια καφετέρια. Αρχικά μπορείτε να κάνετε μια δοκιμή με το να καθίσετε, για παράδειγμα, σε κάποιο παγκάκι. Για να δείτε πώς θα συμπεριφερθεί, ή να πάτε για καφέ μετά από μεγάλη βόλτα. Προτιμήστε ένα ήσυχο μέρος και καθίστε σε σημείο ώστε να μπορείτε, σε περίπτωση που χρειαστεί, να πηγαινοέρχεστε.
Μπορεί, όμως, η πολύωρη ακινησία να μη του αρέσει καθόλου, ή να μην αισθάνεται άνετα με τη μετακίνηση του κόσμου. Κάτι απολύτως σεβαστό.
3. Μια βόλτα στην εξοχή. Τι πιο ωραίο και χαλαρωτικό από μια βόλτα στην εξοχή παρέα με τον σκύλο σας! Όμως, υπάρχει περίπτωση να μην έχει μάθει, ή να μην του αρέσουν, οι μεγάλες βόλτες, ιδίως μακριά από το σπίτι.
Αν δείτε, λοιπόν, σημάδια ότι δε περνάει καλά, σταματήστε τις μεγάλες βόλτες. Και σε καμία περίπτωση δεν τον πηγαίνουμε με το ζόρι.
Προτιμήστε να αυξάνετε σταδιακά τη διάρκεια της βόλτας του, τόσο, όσο νιώθει ευχάριστα.
Ίσως, είναι απ΄ τους σκύλους που τους αρέσει να τρέχουν ελεύθεροι. Οπότε, γιατί να μην πάτε σε κάποιον ασφαλή περιορισμένο χώρο, που θα χαρεί με την ψυχή του;
Επίσης, σε καμία περίπτωση μην ακούτε τις υποδείξεις άλλων, που δεν είναι ειδικοί, για το τι πρέπει να κάνετε και πώς θα του μάθετε να φέρεται σωστά. Γιατί μπορεί τα πράγματα να γίνουν χειρότερα.
Συμβουλές «τρίτων». Παραδείγματα
1. Στη παραλία: «Φοβάται τη θάλασσα; Κράτα τον στην αγκαλιά σου και βάλτον μέσα. Θα συνηθίσει».
Εννοείται, πως είναι ο πλέον ακατάλληλος τρόπος. Ακόμα κι αν κολυμπήσει, αυτό δε σημαίνει ότι του αρέσει! Αντιθέτως, αν δείτε ότι το σκυλάκι σας δεν έχει διάθεση (έστω κι αν προσπαθήσατε με τα αγαπημένα του παιχνίδια και τις πιο νόστιμες λιχουδιές) να μπει στα βαθιά, απλά σεβαστείτε το.
Μπορείτε να παίξετε ωραιότατα παιχνίδια πλατσουρίζοντας στα ρηχά, μέχρι εκεί που νιώθει άνετα.
2. Στη βόλτα: Ενώ έχετε πει ότι δεν του αρέσουν τα χάδια: «άσε με να τον χαϊδέψω, ξέρω από σκύλους». Επιμείνετε στην αρνητική σας απάντηση και φύγετε από τον χώρο, αν αυτό είναι εφικτό. Ή, προσπαθήστε να αποφύγετε την οπτική επαφή που, ενδεχομένως, εκνευρίζει περισσότερο τον σκύλο σας.
3. Στο πάρκο: «Άστον να τρέξει και να παίξει ελεύθερος με τα άλλα σκυλάκια».
Για έναν σκύλο που δεν έχει μάθει να προσεγγίζει σωστά άλλους σκύλους, ή δεν δέχεται να τον πλησιάσουν εκείνοι, αυτό ίσως να είναι καταστροφικό στην προσπάθεια να μάθει να συναναστρέφεται αρμονικά μαζί τους.
Εδώ, αναλόγως το μέγεθος του προβλήματος, ενδεχομένως να χρειαστεί βοήθεια από εκπαιδευτή (που χρησιμοποιεί μόνο θετικές μεθόδους).
Αν είναι χαλαρός στο θέαμα άλλων σκύλων από κάποια απόσταση και έχει μάθει κάποιες βασικές ασκήσεις, όπως κάτσε-μείνε-έλα-άστο, αλλά και ένα σύνθημα για απόσπαση προσοχής, μπορείτε να κάνετε μικρές διαδρομές στο σημείο εκείνο. Στη συνέχεια προσεγγίστε το πάρκο μέχρι την απόσταση που βλέπετε ότι νιώθει άνετα.
Να θυμάστε πως για τον σκύλο σας είστε ο άνθρωπός του, ο κηδεμόνας του, ο καθοδηγητής του. Μην προδώσετε την εμπιστοσύνη που σας έχει».
