Τι είναι ενδοοικογενειακή βία και πώς σχετίζεται με την κακοποίηση των ζώων μας τα εξηγεί η Δρ. Λίζα Βάρβογλη, ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια.
H ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια Δρ. Λίζα Βάρβογλη
«Όταν αναφερόμαστε στην ενδοοικογενειακή βία ξέρουμε ότι ο θύτης είναι άντρας, που θυμώνει και έχει έντονα ξεσπάσματα με ασήμαντη αφορμή ή χωρίς λόγο. Είναι ελεγκτικός –θέλει να ελέγχει τα χρήματα, την κοινωνική ζωή της συντρόφου του- και δημιουργεί προβλήματα στο σπίτι με το παραμικρό.
Ο άνθρωπος αυτός, απειλεί λεκτικά ή συναισθηματικά και βιαιοπραγεί στη σύζυγο ή στα παιδιά του.
Εξωτερικά είναι «καλός οικογενειάρχης», αξιοπρεπής και, ίσως, χαρισματικός. Επίσης, είναι βίαιος προς τα κατοικίδια. Αλλά, λόγω όλων των υπόλοιπων προβλημάτων που δημιουργούνται στην οικογένεια, η βία που ασκεί στο κατοικίδιο τους είναι το τελευταίο που παρατηρούν.
Θυμός και ξέσπασμα
Ο αλόγιστος θυμός και τα ξεσπάσματα του άντρα που ασκεί ενδοοικογενειακή βία δεν έχει, φυσικά, καμία λογική. Όποιος βρεθεί στο πέρασμά του, θα υποφέρει. Αυτός ο άνθρωπος που κλωτσάει πόρτες και τοίχους, αναποδογυρίζει τραπέζια και σπάει πιάτα, δε θα διστάσει να χτυπήσει τη γυναίκα του, τα παιδιά του, το κατοικίδιο της οικογένειας. Η τυφλή οργή που μαίνεται μέσα του, ξεσπάει σε ό,τι και όποιον βρεθεί μπροστά του. Και τα κατοικίδια, δεν ξεφεύγουν από αυτήν την οργή. Κι επειδή δεν μπορούν να διαμαρτυρηθούν, συχνά, πέφτουν θύματα, ακόμα πιο έντονης βιαιοπραγίας.
Η βία προς το κατοικίδιο είναι μορφή εκβιασμού
Η βία που ασκεί ένας άντρας στο κατοικίδιο, συχνά, είναι μία ακόμα μανούβρα για να εκβιάσει τη σύζυγό του, και να την αναγκάσει να παραμείνει στη σχέση και στο σπίτι.
Η απειλή του είναι ξεκάθαρη: «αν φύγεις, θα σκοτώσω το κατοικίδιο». Κι από μαρτυρίες γυναικών, που έχουν υποστεί ενδοοικογενειακή βία, ξέρουμε ότι αυτή η απειλή, είναι αληθινή: οι σύζυγοι απέχουν ένα «κλικ» από το να την πραγματοποιήσουν. Άρα, εδώ έχουμε δύο μορφές ενδοοικογενειακής βίας: από τη μία συναισθηματική και λεκτική βία προς τη σύζυγο, και από την άλλη, βία προς το κατοικίδιο, αφού ο θύτης δεν αρκείται στη βία, και δίνει δείγματα, του τι θα πάθει το κατοικίδιο.
Η σύνδεση της ντροπής
Υπάρχει καλά τεκμηριωμένη σύνδεση, ανάμεσα στην κακοποίηση μελών της οικογένειας και του κατοικίδιου της. Αλλά, η εξίσωση είναι αμφίδρομη: ένας άνθρωπος που κακομεταχειρίζεται το κατοικίδιό του, είναι πολύ πιθανό ότι, κακομεταχειρίζεται, αντίστοιχα τη σύζυγο ή/και τα παιδιά του.
Στο εξωτερικό, αυτό το μοτίβο κακομεταχείρισης προς τα κατοικίδια αναγνωρίζεται, πλέον, σοβαρά και νομικά. Θεωρείται ως σημάδι κινδύνου βιαιοπραγίας προς τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας.
Τα κατοικίδια πέφτουν θύμα ενδοοικογενειακής βίας και υποφέρουν
Παράλληλα, στο εξωτερικό έχει ξεκινήσει μία μεγάλη συζήτηση σχετικά με τη βία, στην οποία υπόκεινται τα κατοικίδια- και θεωρείται ότι είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας κι αυτά.
Ακόμα και όταν η βία δεν είναι φυσική, αλλά συναισθηματική, τα ζωάκια υποφέρουν. Τα κατοικίδια αισθάνονται τη βία του αφεντικού τους στο σώμα τους, και μπορεί να αναπτύξουν μια σειρά από διαφορετικές αντιδράσεις φόβου, όπως: το να κρύβονται, να έχουν κατάθλιψη ή άγχος.
Ο άνθρωπος που κλωτσάει τον σκύλο του, εκσφενδονίζει τη γάτα του ή πνίγει τα παπαγαλάκια πάνω στα νεύρα του, ασκεί παράνομη βία σε έναν έμψυχο οργανισμό, σε ένα ζωάκι που δεν του φταίει σε τίποτα. Κι υποφέρει.
Ξέρουμε, από μαρτυρίες κακοποιημένων γυναικών ότι και οι σκύλοι τους, που κακοποιήθηκαν από τον σύντροφό τους, όπως και οι ίδιες, παρουσιάζουν έντονα συμπτώματα κατάθλιψης, στρες και άγχους.
Μία πελάτισσα μου ανέφερε ότι ο σκύλος της είχε κακοποιηθεί άγρια από τον σύζυγό της. Όταν έφυγε, τελικά, από το σπίτι, μαζί με το σκυλί της, αυτό εξακολουθούσε να έχει καταθλιπτική συμπεριφορά: καθόταν πολλές ώρες την ημέρα κουλουριασμένο στο καλάθι του, έτρωγε λίγο και όταν περπατούσε είχε το κεφάλι κατεβασμένο και την ουρά στα σκέλια. Του πήρε πολλούς μήνες να αισθανθεί και πάλι ασφάλεια και να βρει τον γεμάτο ζωντάνια εαυτό του.
Παρηγοριά και ανακούφιση
Πολλές κακοποιημένες γυναίκες, που έχουν υποφέρει μαζί με το κατοικίδιό τους, δηλώνουν ότι μέσα στην ατυχία τους είχαν την τύχη να έχουν το ζωάκι τους. Αλλά και παιδιά, που έχουν υποστεί ενδοοικογενειακή βία, δηλώνουν ότι στο σκυλάκι ή στο γατάκι τους βρήκαν παρηγοριά κι ανακούφιση από τις δυσκολίες της καθημερινότητάς τους.
Τα κατοικίδια προσφέρουν άδολη αγάπη, μια ζεστή αλληλεπίδραση που δε βασίζεται σε λόγια, αλλά σε φυσική παρουσία και επαφή. Όταν το παιδί χαϊδεύει το τρίχωμα του σκύλου, όταν κρατάει τη γατούλα του αγκαλιά και αυτή γουργουρίζει ευχαριστημένη, τότε το παιδί –ή ενήλικας- που υποφέρει, παίρνει μια μορφή αγάπης που δεν την βρίσκει αλλού. Ακόμα και αν το ίδιο το ζώο έχει κακοποιηθεί, εξακολουθεί να διατηρεί τον σύνδεσμο και τον δεσμό με το άτομο που, επίσης έχει κακοποιηθεί.
Πελάτισσά μου έχει δηλώσει ότι: «όταν νιώθεις ότι ο σύντροφός σου δε σε αγαπάει, δε σε σέβεται, δε μετράς γι’ αυτόν, τότε έρχεται το κατοικίδιο σου και σου δείχνει αγάπη γι’ αυτό που είσαι. Αυτό είναι μεγάλη ανακούφιση. Είναι σαν να ξαναβρίσκω τον εαυτό μου, να θυμάμαι την αξία μου και να παίρνω δυνάμεις».
