Στο συναίσθημα της ζήλιας που μπορεί να εκδηλώσει ένας σκύλος, επανερχόμαστε. Για να μάθουμε, αυτήν τη φορά, πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις σκηνές ζηλοτυπίας του μικρού μας φίλου.
Αφού, λοιπόν, αναφερθήκαμε στους λόγους, αλλά και στους τρόπους με τους οποίους εκφράζει τη ζήλια του ένας σκύλος, ήρθε η ώρα να δούμε πώς πρέπει να τη διαχειριστούμε.
Ο κοινωνικός ανθρωπολόγος και ιστορικός – εκπαιδευτής, σύμβουλος συμπεριφοράς σκύλων, Πέτρος Σιδερέας, έχει να μας προτείνει τρεις τρόπους.
O κοινωνικός ανθρωπολόγος και ιστορικός – εκπαιδευτής, σύμβουλος συμπεριφοράς σκύλων, Πέτρος Σιδερέας.
«Σε προηγούμενα άρθρα αναλύσαμε τους λόγους που μπορούν να κάνουν έναν σκύλο να νιώσει το συναίσθημα της ζήλιας, τους τρόπους με τους οποίους την εκφράζει, αλλά και τα σημάδια που καλούμαστε να παρατηρήσουμε, έτσι ώστε να την εντοπίσουμε. Σε αυτό το άρθρο θα παραθέσουμε κάποιες ασκήσεις, που θα μας βοηθήσουν να απευαισθητοποιήσουμε τον σκύλο μας απ’ όσα του προκαλούν ζήλια.
1. Βασική υπακοή. Ξεκινώντας μία διαδικασία εκπαίδευσης του σκύλου μας και αλληλεπίδρασης μαζί του, ενισχύουμε τη σχέση μας και, παράλληλα, βελτιώνουμε την ποιότητά της. Παρότι φαινομενικά η συνάφεια της εκμάθησης εντολών με την καταπολέμηση της ζήλιας δεν είναι ορατή, ωστόσο βοηθά πολύ τον σκύλο μας να βρεθεί σε συναισθηματική ισορροπία και να μετριάσει τις ανασφάλειές του. Επίσης, μέσω της εκπαίδευσης, αποκτούμε μία πολύ πιο προβλέψιμη εικόνα στα μάτια του σκύλου μας, ο οποίος λατρεύει τα αναμενόμενα και επαναλαμβανόμενα μοτίβα. Ένας σκύλος που ξέρει ακριβώς τι συνέπεια φέρνει κάθε πράξη, είναι ένας ευτυχισμένος σκύλος, που ξέρει ακριβώς τι μπορεί να κάνει.
2. Βάζουμε στο κόλπο την «πέτρα του σκανδάλου». Η ανάμειξη σε ασκήσεις του αντικειμένου, ανθρώπου ή ζώου, που «πυροδοτεί» τη ζήλια στον σκύλο μας, έχει πολύ μεγάλη σημασία. Ας το δούμε με ένα παράδειγμα: Ο σκύλος μας ζηλεύει τη σωματική επαφή με τους οικείους μας: αντιδρά όταν τους αγκαλιάζουμε, ή γαυγίζει απαιτητικά όταν έχουμε στρέψει όλη μας την προσοχή πάνω τους. Ένας ωραίος τρόπος για να βοηθήσουμε τον σκύλο μας να απευαισθητοποιηθεί από αυτό το ερέθισμα, είναι να εμπλέξουμε στην εκπαίδευση το πρόσωπο ή ζώο που του προκαλεί τη ζήλια. Δουλεύοντας, για παράδειγμα, το «μείνε», μπορούμε να ζητήσουμε από το οικείο μας πρόσωπο να καθίσει στον καναπέ, ή να σταθεί όρθιο λίγα μέτρα μακριά. Όσο εμείς εξασκούμε την εντολή, απομακρυνόμαστε σταδιακά από τον σκύλο μας, και σε κάθε επιστροφή επιβραβεύουμε.
Σταδιακά πλησιάζουμε όλο και πιο κοντά στον άνθρωπο που στέκεται παραδίπλα, και συνεχίζουμε να επιστρέφουμε και να επιβραβεύουμε. Προσοχή εδώ: δεν επιχειρούμε να διανύσουμε με την πρώτη απόπειρα μια απόσταση μέτρων, να πάρουμε αγκαλιά τον φίλο ή τη φίλη μας, περιμένοντας ο σκύλος μας να ανταπεξέλθει.
«Σπάμε» τη διαδικασία σε πολλά μικρά μέρη. Πλησιάζουμε τον φίλο/η σιγά-σιγά, όλο και περισσότερο. Στη συνέχεια τον/την ακουμπάμε στιγμιαία και επιστρέφουμε στον σκύλο και τον επιβραβεύουμε.
Σταδιακά και με επαναλήψεις θα μπορέσουμε να αγκαλιάσουμε τον άλλον άνθρωπο, ενώ ο σκύλος μας θα περιμένει υπομονετικά την επιστροφή μας για την επιβράβευσή του. Όσο προοδεύουμε, οι κινήσεις μας και το ηχόχρωμα της φωνής μας γίνονται πιο έντονα, ώστε να αυξάνουμε την «αντοχή» του σκύλου μας. Σε σύντομο χρονικό διάστημα ο σκύλος μας θα απευαισθητοποιήσει τη σημασία του να αγκαλιάζουμε κάποιον, ή να καθόμαστε δίπλα του στον καναπέ.
Συνεχίζουμε να δουλεύουμε την άσκηση, ακόμα και όταν πιστεύουμε ότι η βελτίωση είναι ήδη αρκετή. Μετά την απευαισθητοποίηση, θα ακολουθήσει η αντίστροφη εξάρτηση. Πλέον, ο σκύλος μας θα ικανοποιείται από αυτό που μέχρι πρότινος ζήλευε, καθώς αντί για ανεπιθύμητα αποτελέσματα (απώλεια της προσοχής μας), θα φέρνει περισσότερα προνόμια και για τον ίδιο (επιβράβευση).
3. Αρνητική ενίσχυση. Άλλο ένα πολύ σημαντικό «εργαλείο» στα χέρια μας, στην προσπάθεια εξάλειψης διάφορων ανεπιθύμητων συμπεριφορών από τον σκύλο μας.
Όπως έχουμε ξαναπεί, η συμπεριφορά ενός ζώου δεν μπορεί να προκύψει ποτέ από κακή προαίρεση. Ο τρόπος με τον οποίο ο σκύλος μας ζητάει κάτι, δεν είναι τίποτα περισσότερο από τον «καθρέφτη» των τρόπων που εμείς του έχουμε μάθει. Όταν, λοιπόν, κλαψουρίζει επειδή στρέψαμε την προσοχή μας στο μωρό της οικογένειας, ή προσπαθεί να μπει ανάμεσά μας όταν καθόμαστε με κάποιον στον καναπέ, δεν κάνει τίποτα περισσότερο από το να εφαρμόζει τον τρόπο που ξέρει ότι λειτουργεί, και του φέρνει αυτό που αποζητά. Επομένως, σταματώντας αυτό που κάνουμε για να τον «παρηγορήσουμε», άθελά μας, του μαθαίνουμε ότι αυτός είναι ο αποδεκτός τρόπος να διεκδικεί την προσοχή μας. Αυτό που θέλουμε να πετύχουμε, όμως, είναι να αντιληφθεί ο σκύλος μας ότι ο τρόπος του δεν θα φέρει αποτέλεσμα. Άρα, τι πιο απλό, όταν εκείνος προσπαθεί με ανεπιθύμητο τρόπο να έρθει πιο κοντά μας, να χωθεί ανάμεσά μας, ή να μας κάνει να παίξουμε με το μπαλάκι του τη στιγμή που βλέπουμε μια ταινία ή μαγειρεύουμε, από το να αυξήσουμε την «απόσταση» μεταξύ μας. Τη στιγμή ακριβώς που εμφανίζει την ανεπιθύμητη συμπεριφορά. Πώς; Του γυρνάμε την πλάτη, ή φεύγουμε από τον χώρο. Με αυτόν τον τρόπο θα αντιληφθεί γρήγορα ότι η… μέθοδός του φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα.
Είναι απαραίτητο να διευκρινίσουμε ότι οι παραπάνω ασκήσεις δεν είναι εύκολο να εφαρμοστούν με απόλυτη ακρίβεια χωρίς τη βοήθεια ειδικού, αν δεν έχουμε οι ίδιοι γνώσεις σχετικά με την εκπαίδευση. Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, αφιερώσαμε μία σειρά τριών κειμένων στο θέμα της ζήλιας, και αναλύσαμε το θεωρητικό υπόβαθρο πριν φτάσουμε στο πρακτικό κομμάτι.
Σας ευχόμαστε καλή επιτυχία, και καλό καλοκαίρι»!
