Είναι κάποιοι σκύλοι, δεινοί κολυμβητές. Άλλοι, πάλι, αν και στην αρχή δειλιάζουν να βουτήξουν στο νερό, στην πορεία κολυμπούν σαν δελφίνια. Είναι και κάποιες υπάρξεις που δυσκολεύονται να απολαύσουν το κολύμπι, λόγω κατασκευής.
Το νερό, εκτός του ότι είναι αναζωογονητικό για τον σκυλάκο μας, έχει και θεραπευτικές ιδιότητες. Είναι αποτελεσματικό στους μυϊκούς πόνους, απορροφά το οίδημα και μειώνει τις φλεγμονές. Και δεν είναι μόνον αυτές οι παθήσεις που καταπολεμά το κολύμπι.
Το πόσο σημαντική άσκηση είναι για τον σκύλο μας η κολύμβηση, μας το εξηγεί η φυσικοθεραπεύτρια σκύλων, Δανάη Θανοπούλου.
Έχει τύχει ποτέ να παρακολουθήσετε ένα Labrador να βουτάει με ενθουσιασμό σε μια λίμνη για να πιάσει το μπαλάκι του τένις που του έριξαν; Ένα Border Collie, να δροσίζεται στη θάλασσα μια ζεστή μέρα; Ή ένα Newfoundland να «σώζει», με υπερηφάνεια, τον άνθρωπό του από την πισίνα της αυλής – ακόμα και όταν στην πραγματικότητα δεν χρειαζόταν;
Πολλά σκυλιά αγαπούν την κολύμβηση, όμως όταν πρόκειται για άσκηση σκυλιών, οι δραστηριότητες, συνήθως, περιλαμβάνουν περπάτημα, τρέξιμο, ή κυνήγι μπάλας. Αλλά, όπως οι άνθρωποι, έτσι και τα σκυλιά απολαμβάνουν την ποικιλία – και δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος άσκησης από το κολύμπι.
Το κολύμπι θα βοηθήσει το σκυλί σας, αλλά και για εσάς! Κάνει θαύματα για τη γενική υγεία, παρέχοντας μια αερόβια άσκηση, που παράλληλα τονώνει και δυναμώνει τους μυς. Η κολύμβηση, επειδή είναι χαμηλής έντασης, μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευεργετική σαν μέρος της φυσικοθεραπείας για σκύλους που βρίσκονται στο στάδιο της αποκατάστασης από τραυματισμό, ή χειρουργική επέμβαση. Επίσης, βοηθά τους σκύλους που έχουν μυοσκελετικά προβλήματα, είναι ηλικιωμένοι, ή υπέρβαροι. Επιπλέον, το κολύμπι με τον τετράποδο σύντροφό σας μπορεί να είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να δυναμώσετε τη φιλία σας.
Αρχές και ιδιότητες του νερού
Αυτές οι αρχές προσαρμόζονται άψογα και στα αγαπημένα μας ζωάκια, σαν μέρος της φυσικοθεραπείας και αποκατάστασης των κατοικίδιων. Ποιές είναι αυτές;
Άνωση – Αρχή του Αρχιμήδη
Είναι η ανοδική πίεση του νερού προς τα πάνω, έτσι ώστε το σώμα όταν είναι βυθισμένο στο νερό να γίνεται ευέλικτο και ελαφρύ. Το βάρος που κουβαλά το σώμα μπορεί να φτάσει περίπου το 10% του πραγματικού βάρους.
Οι κινήσεις των άκρων και της σπονδυλικής στήλης γίνονται εύκολα και ελεύθερα, έτσι ώστε η μυοσκελετική λειτουργία να γίνεται πολύ καλύτερα, ειδικά στις περιπτώσεις που δεν επιτρέπεται η φόρτιση.
Υδροστατική πίεση
Η υδροστατική πίεση είναι ισοδύναμη σε όλες τις επιφάνειες του βυθισμένου σώματος και αυξάνεται, όσο αυξάνεται το βάθος. Με την ιδιότητα αυτή του νερού γίνεται καλύτερη η λειτουργία του λεμφικού συστήματος. Επίσης, προάγει τη φλεβική λειτουργία, μειώνοντας έτσι, σταδιακά, το οίδημα και τις φλεγμονές. Μέσω της υδροστατικής πίεσης στον σκύλο επιτυγχάνεται βελτίωση της αναπνευστικής λειτουργίας.
Αντίσταση του νερού
Με την κίνηση μέσα στο νερό όλο το σώμα υποχρεώνεται σε αντίσταση, η οποία διανέμεται ομοιόμορφα σε όλες τις μυϊκές ομάδες. Αυτό προσφέρει μοναδικότητα στην άσκηση.
Η αντίσταση αυξάνεται, ανάλογα με την ταχύτητα που κινούμαστε στο νερό, έτσι που η προοδευτική άσκηση είναι ευκολότερη, και η αποκατάσταση γρηγορότερη και ασφαλέστερη.
Από την εμπειρία μου, χρησιμοποιώντας συστηματικά και σωστά τις ιδιότητες του νερού, παρατηρώ θεαματικά και γρήγορα αποτελέσματα. Το σπουδαιότερο είναι ότι δεν υπάρχει πόνος.
Ο συνδυασμός των παραπάνω ιδιοτήτων του νερού και της θερμοκρασίας δημιουργεί στον σκύλο μυϊκή χαλάρωση, μείωση της σπαστικότητας και μείωση της ευαισθησίας στον πόνο. Επίσης, μέσα στο νερό τα κατοικίδια με πολύ μειωμένες κινητικές ικανότητες και αστάθεια μπορούν να κινούνται ελεύθερα. Έτσι, όταν μιλάμε για αποκατάσταση, το υδάτινο περιβάλλον αποτελεί σημαντικό μέρος της.
Το νερό σαν μέσο φυσικοθεραπείας στα κατοικίδια και γιατί:
• Προάγει τη μυϊκή χαλάρωση
• Μειώνει την ευαισθησία στον πόνο
• Μειώνει τον μυϊκό σπασμό και την σπαστικότητα
• Αυξάνει το εύρος κίνησης των αρθρώσεων
• Αυξάνει τη μυϊκή δύναμη σε περιπτώσεις που δεν ενδείκνυται με άλλο τρόπο η ενδυνάμωση
• Απορροφά το οίδημα και μειώνει τις φλεγμονές
• Δίνει σταθερότητα σε κατοικίδια με προβλήματα ισορροπίας
• Παρέχει ασφάλεια χωρίς τον κίνδυνο τραυματισμών
• Βελτιώνει την αυτοπεποίθηση του ασθενούς, ανεβάζει το ηθικό, και ο ασθενής προσπαθεί περισσότερο
• Βελτιώνει την νευρο-μυϊκή συναρμογή και την ανεξαρτητοποίησή του.
Σε ποιες περιπτώσεις ενδείκνυται το κολύμπι σαν μέρος φυσικοθεραπείας:
• Μετεγχειρητική αποκατάσταση σε κατάγματα
• Σταθεροποίηση του προσθίου χιαστού συνδέσμου
• Κακώσεις σε σκύλους – αθλητές
• Νευρολογικές παθήσεις
• Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις
• Παχυσαρκία
• Καρδιοαναπνευστικές παθήσεις
• Ορθοπεδικά και νευρολογικά προβλήματα, όπου ο σκύλος αρνείται να χρησιμοποιήσει ένα μέλος, ή υπάρχει έλλειψη δύναμης, ιδιοδεκτικότητας, ή εύρους τροχιάς.
• Αποκατάσταση έπειτα από χημειοθεραπεία, ή ακτινοβολία
Αντενδείξεις και προφυλάξεις
Πολλά σκυλιά φοβούνται το νερό, ή αρνούνται να κολυμπήσουν – και αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη πριν από την απόπειρα να βάλουμε τον σκύλο στο νερό. Αν ο σκύλος πανικοβληθεί, ο ίδιος αλλά και ο χειριστής του μπορεί να βρεθούν σε επικίνδυνη θέση. Ο σκύλος μπορεί να τραυματιστεί με υπερβολικό thrashing. Ο χειριστής μπορεί να τραυματιστεί, προσπαθώντας να περιορίσει τον πανικοβλημένο σκύλο, ή ακόμα να τον τραυματίσει ο σκύλος που είναι σε πανικό.
Η σωστή λήψη του ιστορικού και η ενημέρωση του φυσικοθεραπευτή για κατοικίδια, ή του κτηνίατρου, είναι απαραίτητη, ώστε να εφαρμοστούν οι σωστές τεχνικές. Αν είναι δυνατόν, σκυλάκια που πρόκειται να κολυμπήσουν μετά από ορθοπεδική/νευρολογική επέμβαση, καλό θα ήταν να έχουν μια οικειότητα με το νερό και πριν από το χειρουργείο.
Ποτέ μην αφήνετε τον σκύλο σας χωρίς επίβλεψη, όταν βρίσκεται στο νερό. Σε περίπτωση ανοιχτής πληγής ή ραμμάτων, η πιο ασφαλής συμβουλή είναι να έχει γίνει η αφαίρεση των ραμμάτων, ή τουλάχιστον να έχει κλείσει η πληγή και –εννοείται- να έχει εξασφαλιστεί η καθαρότητα του νερού.
Η καρδιοαναπνευστική κατάσταση του σκύλου πρέπει να προσδιοριστεί, καθώς πολλά σκυλιά είναι αδύνατον να κολυμπήσουν για παραπάνω από μερικά λεπτά προτού έρθει η κόπωση. Το να κολυμπά ο σκύλος καθημερινά για 2-5 λεπτά μόνο, μπορεί να έχει θετικές επιδράσεις στη δύναμη, ROM λειτουργικότητα και αντοχή.
Συμβουλές
Αφήστε το σκύλο σας να μπει σιγά – σιγά στο νερό. Μην τον πιέσετε. Καλύτερα να μπει μόνος του, όταν νιώσει έτοιμος, παρά να τον πετάξετε με το ζόρι στο νερό.
Αν δυσκολευτεί να επιπλεύσει, βάλτε του σωσίβιο ή τοποθετήστε το χέρι σας κάτω από την κοιλιά του, μαλακά, ώστε να νιώσει ασφάλεια.
Βρείτε μια ήρεμη παραλία χωρίς πολύ κόσμο και κρατήστε χαμηλά τον τόνο της φωνής σας.
Το αγαπημένο του παιχνίδι ή –ακόμα καλύτερα- μια λιχουδιά θα είναι ο σύμμαχός σας τις πρώτες φορές που θα τον πάρετε στην παραλία.
Χαρακτηριστικά της κάθε ράτσας σε σχέση με το κολύμπι
Κάθε σκύλος είναι μοναδικός. Όμως, υπάρχουν κάποια χαρακτηριστικά της ράτσας του, που σχετίζονται με την κολύμβηση.
Στα Labrador Retriver και τα Spaniel αρέσουν παιχνίδια βασισμένα στην επανειλημμένη ρήψη της μπάλας και είναι κολυμβητές υψηλής ενέργειας.
Τα Golden Retriver προτιμούν παιχνίδια και αργή κολύμβηση, και δειλά σε έντονα ρεύματα.
Οι ράτσες τύπου Pointer μπορεί, αρχικά, να μην ενθουσιαστούν με τα παιχνίδια. Αργότερα, όμως, παίζουν, αλλά βαριούνται εύκολα με την επανάληψη. Οι εναλλαγές του παιχνιδιού διευκολύνει την κολύμβηση.
Οι German Shepherds, Belgian Tervurens και τα Malinois αρέσκονται να κολυμπάνε αντίθετα στα δυνατά ρεύματα και δελεάζονται εύκολα με ξύλα. Χρειάζονται την εντολή έναρξης. Τα παιχνίδια πρέπει να είναι γρήγορα, αλλά ελεγχόμενα.
Τα Sighthound δεν βρίσκουν κίνητρο να επιστρέφουν ή να κουβαλάνε τα παιχνίδια τους στο νερό, αλλά όταν αντικρίζουν τον ιδιοκτήτη τους, έχουν τη βέλτιστη απόδοση.
Τα Whippet είναι λίγο νευρικά στην αρχή, αλλά καταλήγουν να είναι άριστοι κολυμβητές και να παίζουν παιχνίδια στο νερό.
Οι μη κολυμβητές σκύλοι εργασίας, όπως οι Great Pyrenees και τα Malamutes, γίνονται άριστοι κολυμβητές. Έχουν ένα σταθερό και ήρεμο ρυθμό, ενώ προτιμούν ήπια ρεύματα στο νερό. Τα Newfoundlands, παρομοίως, αλλά χωρίς να έχουν προτίμηση στην τάση του νερού.
Τα Border Collies και τα Jack Russell Terrier έχουν υπερβολικά υψηλή ενέργεια υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Λατρεύουν να κρατούν στο στόμα τους και να επιστρέφουν τα παιχνίδια στον ιδιοκτήτη τους. Αναγκαστικές μικρές περίοδοι ανάπαυσης είναι απαραίτητες, γιατί μπορεί να κολυμπάνε μέχρι εξάντλησης. Τα ζωτικά σημεία τους θα πρέπει να ελέγχονται συστηματικά.
Τα μικρόσωμα και οι ράτσες toy αγαπούν το νερό και την κολύμβηση, αλλά μπορεί να χαλαρώσουν πολύ εύκολα. Τα ζωτικά τους σημεία και τυχόν ενδείξεις τρέμουλου, καλό είναι να παρακολουθούνται. Προτιμούν τα ήπια ρεύματα, ή να ισορροπούν σε σανίδες που επιπλέουν στο νερό.
Οι ράτσες τύπου Pitbull είναι, επίσης, καλοί κολυμβητές, αν και μερικά γίνονται πολύ νευρικά στο νερό. Όταν αγχώνονται, μπορεί να έχουν ξέφρενη συμπεριφορά. Επιπλέον, λόγω του αυξημένου ενστίκτου να κατακτήσουν το θήραμά τους, χρήζουν παραπάνω προσοχής όταν εισάγουμε στο νερό παιχνίδια.
Και, τέλος, κάποιες ράτσες δυσκολεύονται λόγω κατασκευής να επιπλεύσουν, όπως τα Corgi, τα Basset Hound, τα Boston Terrier, τα Bulldog και τα Pug.
