Έντεκα μυστικά που πρέπει να ξέρουμε όταν κρατάμε το λουρί του σκύλου

Έχετε αναλογιστεί πότε, τι σημαίνει το λουρί για τον σκύλο σας; Εκτός του ότι είναι «το σήμα κατατεθέν» της βόλτας;

Φορώντας το λουρί στον σκύλο σας και βγαίνοντας στον έξω κόσμο, αναπτύσσεται ένας συναισθηματικός δεσμός μεταξύ σας. Δηλαδή, μεταφέρετε στον σκύλο σας την ψυχική σας διέγερση, τα συναισθήματά σας: φόβο, χαρά, λύπη, οργή, ενθουσιασμό. Το ίδιο ισχύει και για σας.

Γι’ αυτό ο κοινωνικός ανθρωπολόγος και ιστορικός – εκπαιδευτής, σύμβουλος συμπεριφοράς σκύλων, Πέτρος Σιδερέας, μας επισημαίνει τα λάθη -και όχι μόνο- που κάνουμε όταν στο δρόμο μας συναντάμε άλλον σκύλο που συνοδεύεται από τον ιδιοκτήτη/κηδεμόνα του.

O κοινωνικός ανθρωπολόγος και ιστορικός – εκπαιδευτής, σύμβουλος συμπεριφοράς σκύλων, Πέτρος Σιδερέας

Μάθετε, λοιπόν, αν συμπεριφέρεστε σωστά στις συναναστροφές του μικρού σας φίλου.

«H επίδραση που έχει το λουρί και ο τρόπος που το χρησιμοποιούμε στη βόλτα του σκύλου μας, έχει άμεσο και σοβαρό αντίκτυπο στον ψυχισμό και τη διάθεσή του.

Ένα έμπειρο μάτι μπορεί, με την πρώτη ματιά, να διακρίνει τα λάθη που κάνουν, στην πλειονότητά τους, οι κηδεμόνες σκύλων κατά τη διάρκεια μιας βόλτας. Όπως μπορεί να διακρίνει έναν στρεσαρισμένο σκύλο σε περιβάλλοντα όπου δεν υπάρχουν ιδιαίτερα ελκυστικά ερεθίσματα, από έναν άπειρο κηδεμόνα. Όταν, όμως, εμφανιστούν τα ερεθίσματα, θα έχουμε ήδη φτάσει στο “trigger point”. Ο σκύλος μας θα εκφράσει το στρες του με τρόπους τόσο ξεκάθαρους, που θα γίνουν αισθητοί.

Έχει μεγάλη σημασία να καταλάβουμε ότι το λουρί λειτουργεί, κατά κάποιον τρόπο, σαν ένα “καλώδιο” που μας ενώνει με τον σκύλο μας και μεταδίδει στον έναν τα συναισθήματα του άλλου. Σκεφτείτε το: όταν περπατάμε και μας τραβάει, μας δημιουργεί εκνευρισμό. Όταν μιλάμε στο τηλέφωνο με το λουρί στο χέρι και μας κάνει ένα απότομο τράβηγμα, επειδή είδε μία μπάλα ή μία γάτα, μας ξαφνιάζει και, στιγμιαία, τρομάζουμε. Αυτό λειτουργεί και αντίστροφα. Επομένως, παρατηρώντας κανείς το λουρί ενός σκύλου στη βόλτα, μπορεί εύκολα να καταλάβει αν αυτή είναι μια ευχάριστη ή αγχωτική διαδικασία, τόσο για τον σκύλο, όσο και για τον κηδεμόνα του. Στόχος μας, επομένως, θα πρέπει να είναι, το λουρί κατά τη διάρκεια της βόλτας να παραμένει χαλαρό, εκτός από έκτακτες περιπτώσεις. Αυτό, φυσικά, χρειάζεται ώρες εκπαίδευσης από την πλευρά μας.

Αλλά, ας δούμε μία πολύ σημαντική συνθήκη, στην οποία θα πρέπει, ακόμα και αν ο σκύλος μας γενικώς “τραβάει” στη βόλτα, να βρούμε τον τρόπο στη δεδομένη στιγμή το λουρί να μένει χαλαρό.

Αντάμωμα δύο σκύλων με λουριά

Με λίγη μόνο παρατήρηση θα διαπιστώσετε πως οι σκύλοι που έχουν την πιο θετική αντίδραση, όταν συναντούν έναν άλλον σκύλο με λουρί στον περίπατο, είναι εκείνοι που βρίσκονται σε χαλαρή και χαρούμενη διάθεση, με το λουρί τους να κάνει “κοιλιά”.

Όταν δύο δεσποζόμενοι σκύλοι πλησιάσουν ο ένας τον άλλον υπό αυτούς τους όρους, έχουν πολύ μεγάλες πιθανότητες να αντιμετωπίσουν αυτή τη συνάντηση με θετική προδιάθεση. Το κλειδί εδώ είναι η λέξη “προδιάθεση”.

Η δική μας στάση, από τη στιγμή που ο σκύλος μας θα αντιληφθεί τον δεύτερο σκύλο που πλησιάζει, τον προδιαθέτει για το πώς θα αντιμετωπίσει το επερχόμενο ερέθισμα. Αν διανύσουμε τα είκοσι μέτρα με τον σκύλο να μας τραβάει για να φτάσει τον άλλον σκύλο, ο δικός μας θα εισέλθει στη ζώνη του δεύτερου σκύλου σαν… ταύρος σε υαλοπωλείο. Φυσικά, ο δεύτερος σκύλος θα τρομάξει, βλέποντας να έρχεται προς το μέρος του ένα άλλο ζώο με τέτοια «γλώσσα σώματος». Όπως, περίπου, θα τρομάζαμε κι εμείς, αν ερχόταν τρέχοντας κατά πάνω μας ένας αλλόφρονας άγνωστος. Οπότε, άθελά μας, θα έχουμε στρώσει το έδαφος για μία αρνητική πρώτη συνάντηση.

Από την άλλη, όταν εμείς καθόμαστε στο παγκάκι ενός πάρκου με τον μικρόσωμο σκύλο ή το κουτάβι μας, και τη στιγμή που πλησιάζει ένας μεγαλύτερος σκύλος εκφράσουμε τη δική μας φοβία με το να τον πάρουμε αγκαλιά ή να τεντώσουμε το λουρί (ώστε να κερδίσουμε το ανακουφιστικό για εμάς συναίσθημα του ελέγχου της κατάστασης), αυτομάτως του περνάμε το μήνυμα ότι το πλάσμα που πλησιάζει, θα πρέπει να μας προκαλεί τρόμο. Ο σκύλος μας δεν έχει τα νοητικά εργαλεία να αξιολογήσει τη δική μας κρίση. Όταν η συμπεριφορά μας αυτή επαναληφθεί ξανά και ξανά, γρήγορα θα υιοθετηθεί και από εκείνον.

Φυσικά, υπάρχουν περιπτώσεις που μπορεί, όντως, να υπάρχει κίνδυνος, ωστόσο αυτό δε σημαίνει ότι θα πρέπει να… ποινικοποιήσουμε τις συναντήσεις. Καλό είναι να μάθουμε να ξεχωρίζουμε τις αθώες, από τις επικίνδυνες καταστάσεις.

Τι πρέπει να κάνουμε

• Έχουμε πάντα στη βόλτα ό,τι χρησιμοποιούμε για επιβράβευση του σκύλου μας και κεντρίζει την προσοχή του (λιχουδιές, μπαλάκι, ό,τι δουλεύει με τον κάθε σκύλο). Παίρνουμε όσο χρόνο χρειαστεί για να πλησιάσουμε τον άλλον σκύλο με ηρεμία, και την προσοχή του σκύλου σε εμάς. Όποτε ο φίλος μας παρεκκλίνει, σταματάμε. Έτσι καταλαβαίνει ότι όσο τραβάει, τόσο αργεί να φτάσει στον επιθυμητό προορισμό. Τότε εμείς και πάλι στρέφουμε την προσοχή του στη λιχουδιά, ή το παιχνίδι.

• Αφού φτάσουμε, μιλάμε με ήρεμη και επιβραβευτική φωνή, καλλιεργώντας με τη χροιά της φωνής μας ηρεμία και ασφάλεια.

• Ρωτάμε πάντα τον ιδιοκτήτη του δεύτερου σκύλου, αν εκείνος είναι φιλικός και κοινωνικοποιημένος, και περιμένουμε το “οk” για να τους φέρουμε σε επαφή.

• Εάν για τον οποιοδήποτε λόγο θεωρούμε ότι δεν πρέπει να πλησιάσουμε, απομακρύνουμε τον σκύλο μας με τον ίδιο τρόπο που θα προσεγγίζαμε, και όχι με φυσική δύναμη (δηλαδή σέρνοντας τον με το λουρί, ενώ εκείνος γαβγίζει προς τον άλλον σκύλο).

• Παρατηρούμε τη «γλώσσα του σώματος» και των δύο σκύλων κατά τη διάρκεια της γνωριμίας. Εάν δούμε ανησυχητικά δείγματα, απομακρύνουμε τον σκύλο μας, προσπαθώντας πρώτα να τον δελεάσουμε με το κίνητρο, και μόνο εάν δεν ανταποκριθεί, τραβώντας τον από το λουρί.

Τι δεν πρέπει να κάνουμε
• Δεν πλησιάζουμε άλλον σκύλο με το λουρί του δικού μας τεντωμένο.

• Δεν ανασηκώνουμε τον σκύλο μας στην αγκαλιά μας κάθε φορά που η δική μας ανασφάλεια υποδεικνύει ότι υπάρχει κίνδυνος. Εμπιστευόμαστε την παρατηρητικότητά μας και τη γνώση μας για τη γλώσσα των σκύλων για να αξιολογήσουμε καταστάσεις. Εάν δεν έχουμε τη γνώση που απαιτείται, οφείλουμε να την αποκτήσουμε, εφόσον αποφασίσαμε να έχουμε σκύλο. Δεν είναι, ούτε δύσκολο, ούτε πολυέξοδο. Είναι εύκολο να επιμορφωθεί κανείς σχετικά, ακόμα και μέσω Διαδικτύου.

• Δεν φωνάζουμε, εάν αντιληφθούμε επιθετικότητα εκ μέρους του ενός εκ των δύο ζώων. Η φωνή μας, πολύ πιθανότερο είναι να κλιμακώσει την κατάσταση, παρά να την αποσυμπιέσει.

• Δεν απομακρυνόμαστε από τον άλλο σκύλο, ενώ ο δικός μας του γαυγίζει. Έτσι μαθαίνει ότι ο άλλος σκύλος αποτελούσε κίνδυνο, και το γαύγισμά του τον απομάκρυνε. Θα υιοθετήσει τη συμπεριφορά πολύ γρήγορα, και εμείς θα ρίξουμε την ευθύνη σε… μεταφυσικά αίτια.

• Δεν χρησιμοποιούμε λιχουδιές τη στιγμή που δύο σκύλοι γνωρίζονται, εκτός αν συντρέχει συγκεκριμένος εκπαιδευτικός λόγος και παρουσία εκπαιδευτή. Η τροφή εύκολα μπορεί να σπείρει κλίμα ανταγωνισμού σε ελάχιστα δευτερόλεπτα, και μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε καυγά.

• Μετά το τέλος της γνωριμίας, δεν απομακρύνουμε τον σκύλο μας τραβώντας, αλλά καλώντας τον. Παρατηρήστε την αντίδραση ενός σκύλου τη στιγμή που ο κηδεμόνας του τον τραβάει από το λουρί, για να ολοκληρώσει μια επιτυχημένη γνωριμία. Συχνά θα ακούσουμε στιγμιαίο γρύλισμα, γαύγισμα, ανασήκωμα των τριχών της ράχης κ.λπ. Το γιατί συμβαίνει αυτό, το εξηγήσαμε παραπάνω.

Όσα αναφέραμε, αποτελούν γενικούς κανόνες γύρω από τη συμπεριφορά των σκύλων. Όπως λέμε συχνά, δεν υπάρχει κανένας “χρυσός κανόνας” που να λειτουργεί το ίδιο αποτελεσματικά σε όλες τις καταστάσεις και με όλους τους σκύλους. Είναι αυτονόητο, ότι σε κάθε περίπτωση προέχει η ασφάλεια όλων των εμπλεκομένων και, δευτερευόντως, η τήρηση ενός “πρωτοκόλλου” με εκπαιδευτική αξία για τον σκύλο μας».