Τα σκυλιά έχουν την ιδιαίτερη ικανότητα να καταλαβαίνουν από πού ή από τι προέρχεται κάθε μυρωδιά.
Η Sugar είναι ένα Λαμπραντόρ, τριάμισι ετών, ειδικά εκπαιδευμένο να ανιχνεύει στον ανθρώπινο οργανισμό υπογλυκαιμίες ή υπεργλυκαιμίες και να «ειδοποιεί» τον πάσχοντα από σακχαρώδη διαβήτη.
Η Sugar αποτελεί αναπόσπαστο μέλος της οικογένειας του εκπαιδευτή σκύλων και σύμβουλου συμπεριφοράς, Βασίλη Μπορομπόκα. Μπήκε στη ζωή τους, όταν η γυναίκα του διαγνώστηκε με διαβήτη τύπου 1. Τότε, ο κ. Μπορομπόκας έφυγε στο εξωτερικό για να εκπαιδευτεί στην ειδικότητα «Diabetic Alert Dog Trainer».
Η εκπαίδευση της Sugar διήρκεσε ενάμισι χρόνο και αυτό γιατί «τότε ένιωσα ότι η Sugar είχε καταλάβει τι της ζητάμε. Η διαδικασία εκπαίδευσης έχει τρία στάδια: Το πρώτο αφορά τη βασική υπακοή και την κοινωνικοποίηση, αλλά και την εξοικείωση του σκύλου με κάθε τι που περιλαμβάνει το αστικό περιβάλλον στο οποίο ζούμε (κόσμος, καφετέριες, Malls, πάρκα και διάφορα ερεθίσματα κ.α). Το δεύτερο, στο scent training, δηλαδή την εκπαίδευση όσφρησης. Ο σκύλος μαθαίνει να αναγνωρίζει τη μυρωδιά της υπογλυκαιμίας και να ειδοποιεί. Στο τρίτο στάδιο μαθαίνουμε στο σκύλο να ειδοποιεί σε πραγματικές συνθήκες», διευκρινίζει ο κ. Μπορομπόκας και εξηγεί: «Στήναμε σενάρια. Δηλαδή, έκρυβα δείγμα υπογλυκαιμίας σε στιγμές που υπήρχαν φίλοι στο σπίτι ή την ώρα που πάνω στο τραπέζι υπήρχε ένα λαχταριστό κρέας, για να καταφέρω να δω αν ήταν ικανή, χωρίς εντολή, να συγκεντρωθεί και να το βρει».
«Δείγμα υπογλυκαιμίας είναι το σάλιο της γυναίκας μου όταν το σάκχαρο», επισημαίνει ο κ. Μπορομπόκας, «κατεβαίνει από το 80 mg/dl». Ο σκύλος έχει μάθει να αναγνωρίζει τη μυρωδιά όσο οι τιμές είναι ακόμα σχετικά ψηλά. Δεν περιμένει να πέσει το σάκχαρο. Αυτό που καταλαβαίνει ο σκύλος είναι μικρές χημικές μεταβολές, είτε μέσω της αναπνοής, είτε μέσω του ιδρώτα από τους πόρους του δέρματος.
Η Sugar, όταν αντιληφθεί ότι κάτι δεν πάει καλά, θα πλησιάσει, θα σε κοιτάξει στα μάτια και στη συνέχεια θα κάνει υπόκλιση, όπως όταν τεντώνονται τα σκυλιά. Στη περίπτωση που ο ασθενής δεν ανταποκριθεί, θα σκαρφαλώσει πάνω του ή θα τον σπρώξει με τη μύτη της.
«Βέβαια, την έχουμε μάθει να γίνεται πιεστική, φορτική, κι αυτό γιατί μπορεί, τη στιγμή εκείνη, να είσαι απασχολημένος ή αφηρημένος. Στα σενάρια που κάναμε, αδιαφορούσα επιδεικτικά για τα μηνύματα που μου έστελνε, και τότε με έσπρωχνε επίμονα», επισημαίνει ο κ. Μπορομπόκας.
Η απόκτηση ενός σκύλου που ειδοποιεί τον πάσχοντα από σακχαρώδη διαβήτη
Όσοι επιθυμούν να αποκτήσουν έναν σκύλο που ειδοποιεί τον ασθενή για την επικείμενη υπογλυκαιμία ή υπεργλυκαιμία, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι πρώτα απ’ όλα δεν είναι μηχάνημα. Είναι ένας φυσιολογικός σκύλος που έχει τις ανάγκες του, θέλει τις βόλτες του, ζει μέσα στο σπίτι μας και μαδάει. Αν κάποιος δεν μπορεί να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις ενός σκύλου, θα ήταν προτιμότερο να μην τον αποκτήσει.
Τα σκυλιά που επιλέγονται για τη συγκεκριμένη εργασία, είναι χαρακτήρες χαμηλού ταμπεραμέντου, ανθρωποκεντρικά, ισορροπημένα και πρόθυμα να δουλέψουν.
«Ένας πάσχων από σακχαρώδη διαβήτη θα πρέπει να μάθει πολλά πράγματα», διευκρινίζει ο κ. Μπορομπόκας, όπως «τι σημαίνει σκύλος υπογλυκαιμίας, ποιο είναι το σινιάλο, πώς μαζεύουμε σάλιο και πώς το αποθηκεύουμε, πώς το χρησιμοποιούμε και πότε το πετάμε, πώς το πιάνουμε, ποιες ώρες της ημέρας δουλεύουμε και πόσο. Πρόκειται για μια χρονοβόρα διαδικασία, αλλά όχι δύσκολη».
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τον κ. Μπορομπόκα, «η εκπαίδευση ενός diabetic alert dog γίνεται σε 2-3 χώρες στο εξωτερικό και στοιχίζει ακριβά. Είναι δαπανηρή για τον λόγο ότι, αν κρατήσει ένας εκπαιδευτής το σκύλο 10 έως 15 μήνες, θα τον πουλήσει 15.000 – 20.000 ευρώ. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μπορεί να διαθέσει αυτά τα λεφτά. Για όσους, λοιπόν, ενδιαφέρονται για σκύλο ειδοποίησης διαβήτη, αυτό που μπορώ να κάνω εγώ είναι να εκπαιδεύσω κυρίως τον ασθενή».
