Καθημερινά διαπράττονται από το ανθρώπινο είδος εγκλήματα κατά των ζώων.
Πλάσματα ζουν απομονωμένα στις ταράτσες και στα υπόγεια, αλυσοδεμένα στις αυλές και στα χωράφια, εκτεθειμένα στις καιρικές συνθήκες. Στερούνται την τροφή, το νερό, τη στέγη.
Αδέσποτα ζώα αργοπεθαίνουν στους δρόμους, καθώς κάποιοι ασυνείδητοι τα παρέσυραν με το όχημά τους και τα εγκατέλειψαν.
Καθημερινά διαβάζουμε, ακούμε, ότι κρέμασαν, έκαψαν, ακρωτηρίασαν, έβαψαν με μπογιά, αδέσποτα ζώα.
Μα, τι άνθρωποι είναι αυτοί;
«Τους ανθρώπους που κακοποιούν ζώα, τους συναντάμε, συχνά, να διαπράττουν ανεξέλεγκτα και ασύδοτα πολλαπλές εγκληματικές πράξεις έναντι όλων.
Είναι «νταήδες», εμπλέκονται εύκολα σε καυγάδες, παρουσιάζουν εμφανή παρεμβατική και αντικοινωνική συμπεριφορά, γενικά, αλλά και σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας.
Μέσα τους κρύβεται έναν ανώριμο παιδί με «κακοφορμισμένες» πληγές, ενώ το εξωτερικό τους προσωπείο είναι αυτό του οργισμένου τιμωρού.
Αν θα θέλαμε να κατηγοριοποιήσουμε τα χαρακτηριστικά του προφίλ κάποιου που κακοποιεί τα ζώα, θα λέγαμε ότι πρόκειται για άτομο με: 1) έλλειψη ενσυναίσθησης, 2) δυσκολία ανάπτυξης κοινωνικών σχέσεων σε βάθος, και σχέσεων σεβασμού και εμπιστοσύνης, 3) χαμηλή αυτοεκτίμηση, ανασφάλεια και αισθήματα ανεπάρκειας, 4) μειωμένη ικανότητα άντλησης ευχαρίστησης από την καθημερινότητα, 5) παρεμβατική συμπεριφορά και προβλήματα με τον νόμο κατά την εφηβεία, 6) μανιοκαταθλιπτική συμπτωματολογία, 7) επίδειξη εξουσίας και ελέγχου σε αδύναμα όντα, 8) σεξουαλικές δυσλειτουργίες, 9) εκρήξεις οργής χωρίς αιτία και, 10) παθολογία του υπέρ εγώ.
Επίσης, πρόκειται για άτομο που ασκούσε, ή δεχόταν, μπούλινγκ στο σχολείο. Το 95% των δραστών είναι άνδρες, ανεξαρτήτως ηλικίας», περιγράφει ο αστυνομικός διευθυντής, που υπηρετεί ως υποδιευθυντής στη Διεύθυνση Αστυνομίας Ηρακλείου Κρήτης, Νικόλαος Χρυσάκης*.
Ο κύριος Νικόλαος Χρυσάκης
Μέχρι πού μπορεί να φτάσει ένας άνθρωπος που κακοποιεί ένα ζώο;
«Η συνάφεια ανάμεσα στην κακοποίηση ζώων, την ενδοοικογενειακή βία και την παιδική κακοποίηση, αλλά και άλλες μορφές διαπροσωπικής βίας και εγκληματικότητας, θεωρείται εδώ και 40 -και πλέον- χρόνια δεδομένη.
Άνθρωποι που κακοποιούν ζώα, συνήθως είναι βίαιοι σε όλες τους τις σχέσεις.
Έχει αποδειχτεί επιστημονικά, αλλά και στην πράξη, ότι όταν τα ζώα σε ένα σπίτι είναι, είτε κακοποιημένα είτε παραμελημένα, αυτό από μόνο του είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι πως, ίσως, και τα άλλα μέλη μέσα στην οικογένεια να μη βιώνουν ένα αίσθημα ασφάλειας, και να κινδυνεύουν.
Επιπλέον, κρίνεται σημαντικό να επισημανθεί πως τα παιδιά που κακοποιούν ζώα, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να γίνουν στο μέλλον κακοποιητικοί ενήλικες έναντι συνανθρώπων τους», τονίζει ο κύριος Χρυσάκης.
Όπως εξηγεί, η κακοποίηση είναι μια ανθρώπινη συμπεριφορά που έχει σκοπό να βλάψει ένα ζώο, με άμεσο (ενεργητικό), ή με έμμεσο (παθητικό) τρόπο. Εμπεριέχει ενέργειες που θα κάνει ο άνθρωπος αυτός, άλλα και παραλείψεις.
«Ενεργητική κακοποίηση είναι η δηλητηρίαση, θανάτωση οποιαδήποτε άλλη βλάβη προκαλείται σε ένα ζώο με την ενέργεια ενός ανθρώπου.
Με τον όρο παθητική κακοποίηση εννοούμε, συνοπτικά, την παραμέληση ενός ζώου, δηλαδή το να μην έχει κατάλληλο κατάλυμα, την έκθεσή του στις καιρικές συνθήκες, τη μη παροχή τροφής και νερού, αλλά και κτηνιατρικής φροντίδας (εμβόλια, αποπαρασιτώσεις).
Εντάσσονται στις διεθνώς αναγνωρισμένες πέντε ελευθερίες των ζώων», διευκρινίζει ο κύριος Χρυσάκης και επισημαίνει ότι ο ρόλος του αστυνομικού για να μπει «φρένο» σε αυτή την ανομία είναι καθοριστικός.
«Οι αστυνομικές υπηρεσίες, αλλά και οι άλλες, συναρμόδιες Αρχές εφαρμογής του νόμου, οφείλουν να εγγυηθούν συνθήκες παρέμβασης ανάλογες με τη σοβαρότητα του θέματος.
Υποχρεούνται να απομονώνουν εκείνους που αμαυρώνουν τη γενική εικόνα, που ωθούμενοι από ταπεινά κίνητρα και ψυχικές διαστροφές κακοποιούν τα ζώα, «κακοποιώντας» παράλληλα την ανθρωπιά και την αξιοπρέπειά μας.
Έτσι, οι πράξεις εγκατάλειψης και κακομεταχείρισης των ζώων εκτιμάται ότι θα μειωθούν.
Η προστασία του ζώου θα γίνει πιο αποτελεσματική, ενώ θα αποτραπούν πράξεις και συμπεριφορές που προσβάλλουν το σύνολο της κοινωνίας μας, αλλά και τον πολιτισμό μας», επισημαίνει ο κύριος Χρυσάκης.
Πώς πρέπει να κινηθεί ένας πολίτης που επιθυμεί να καταγγείλει ένα περιστατικό κακοποίησης ζώου;
«Αρχικά θα πρέπει να αναφέρουμε ότι οι αστυνομικοί μας, σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΠΔ (Κώδικας Ποινικής Δικονομίας) και του κανονιστικού πλαισίου που διέπει το Αστυνομικό Σώμα γενικότερα, έχουν ιδιαίτερη νομική αλλά και ηθική υποχρέωση να παρεμβαίνουν άμεσα σε περιστατικά ενεργητικής ή παθητικής κακοποίησης ζώων που, είτε τους καταγγέλλονται από τους πολίτες, προφορικά ή εγγράφως, είτε διαπιστώνουν οι ίδιοι κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας τους.
Σε περίπτωση, λοιπόν, που ένας πολίτης αντιληφθεί, ως αυτόπτης ή αυτήκοος μάρτυρας, παραβάσεις που σχετίζονται με την νομοθεσία για τα ζώα, δύναται να τις καταγγείλει, προφορικά ή εγγράφως, υποβάλλοντας σχετική μηνυτήρια αναφορά, ή και ηλεκτρονικά μέσω email.
Στις περιπτώσεις αυτές θα πρέπει να περιγράφεται χωρίς σχόλια και περιττά λόγια το γεγονός, και συγκεκριμένα να συμπεριλαμβάνονται τα παρακάτω στοιχεία: 1) η ακριβής περιοχή που βρίσκεται το ζώο (Νομός, πόλη/χωριό, θέση/οικισμός, 2) το ακριβές σημείο, εάν πρόκειται για οικία (μπαλκόνι, ταράτσα, κήπος, ακάλυπτος χώρος, πυλωτή), 3) η ακριβής περιγραφή της κακοποίησης που υφίσταται το ζώο (ενεργητικής, ή παθητικής), 4) ο χρόνος της παράβασης, δηλαδή εάν η κακοποιητική συμπεριφορά έχει ήδη συντελεστεί, ή εξακολουθεί να υφίσταται, 5) οι άλλοι μάρτυρες που, τυχόν, θέλουν να καταθέσουν για το συμβάν, ώστε να καταστεί πιο ισχυρή η στοιχειοθέτηση της καταγγελίας, 6) ευδιάκριτες φωτογραφίες, ή βίντεο με κοντινή και ευρεία λήψη, τόσο του ζώου όσο και του περιβάλλοντος χώρου.
Εξυπακούεται ότι δεν φωτογραφίζονται πρόσωπα, ή το εσωτερικό της κατοικίας, και δεν δημοσιοποιούνται φωτογραφίες στις οποίες εμφαίνονται στοιχεία που αποκαλύπτουν την ταυτότητα του κατόχου (οδός και αριθμός, πινακίδες οχημάτων, πρόσωπα κ.λπ.).
Τέλος, θα πρέπει πάντα να ζητείται η έγγραφη απάντηση για τις ενέργειες που έχουν εκδηλωθεί από την Αστυνομία.
Ωστόσο, σε περίπτωση ολιγωρίας ή άρνησής τους να προβούν στις αναγκαίες δικονομικές και υπηρεσιακές ενέργειες, και ιδίως στη βεβαίωση των προβλεπόμενων διοικητικών προστίμων, θα πρέπει να πούμε ότι κανείς δεν είναι υπεράνω του νόμου, ιδίως όταν πρόκειται για τους εφαρμοστές του.
Ως εκ τούτου, οι πολίτες μπορούν -και πρέπει- να απευθύνονται στους προϊσταμένους τους για την περαιτέρω διαχείριση της υπόθεσης με πειθαρχική ή άλλη κυρωτική διαδικασία.
Τα αδικήματα που διαλαμβάνονται στη νομοθεσία για την προστασία των ζώων διώκονται αυτεπάγγελτα, κι έτσι δεν προαπαιτείται η καταβολή σχετικού παραβόλου.
Αστυνομία και εθελοντές συνεργάζονται, πλέον, στενά και χωρίς στεγανά, τόσο σε θέματα ευαισθητοποίησης και καλλιέργειας φιλοζωικής νοοτροπίας, όσο και στη δίωξη και ορθή εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας», τονίζει ο αστυνομικός διευθυντής.
Σύμφωνα με τον κύριο Χρυσάκη, τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι πολίτες καταγγέλλουν περιστατικά κακοποίησης ζώων, και αυτό οφείλεται στην ενημέρωσή τους για το τι υφίσταται ένα ζώο, αλλά και στη δυναμική παρουσία του φιλοζωικού κινήματος. Όπως και στην ενεργητική παρεμβατική στάση της Αστυνομίας το τελευταίο χρονικό διάστημα.
«Ωστόσο, εκτιμάται ότι τα εγκλήματα που καταγγέλλονται στις αστυνομικές Αρχές είναι ένα μικρό ποσοστό των όσων πραγματικά διαπράττονται εις βάρος των ζώων σε κάθε γωνιά της χώρας.
Η κατακόρυφα αυξητική τάση των καταγγελιών, μας κάνει να αισιοδοξούμε. Γιατί αποδεικνύει ότι η κακοποίηση των ζώων, αδέσποτων και μη, δεν είναι, πλέον, ανεκτή και κοινωνικά αποδεκτή», υποστηρίζει ο κύριος Χρυσάκης και προσθέτει: «Αυτό που θα ήθελα να συγκρατήσουμε, είναι ότι η αδράνεια αποτελεί το δεξί χέρι του εγκλήματος. Η αδιαφορία και η ανοχή ενδυναμώνουν τον φαύλο κύκλο της βίας. Ενώνουμε, επομένως, τη φωνή και τις δυνάμεις μας. Κανένα περιστατικό κακοποίησης δεν πρέπει να μείνει ατιμώρητο. Όποιος κακοποιεί ενεργητικά ή παθητικά ζώο, θα πρέπει να αντιμετωπίζει τη Δικαιοσύνη και να υφίσταται τις συνέπειες του Νόμου. Η βία, δεν πρέπει να ξεχνάμε, «ανθίζει» σε ό,τι δεν λέγεται. Καταγγείλτε την!».
* Ο κύριος Νικόλαος Χρυσάκης είναι ο συγγραφέας του βιβλίου «Το νομικό status των ζώων στην ελληνική έννομη τάξη», το οποίο διανεμήθηκε δωρεάν σε όλα τα αστυνομικά τμήματα της χώρας.
