Επικρατεί η αντίληψη ότι η γάτα είναι η κύρια πηγή μετάδοσης της τοξοπλάσμωσης στον άνθρωπο.
Και πρόκειται «για μια από τις πιο παρεξηγημένες νόσους που αφορά στα ζώα συντροφιάς. Και έχει ως «θύμα» τη γάτα, αναμφισβήτητα», διαβεβαιώνει η κτηνίατρος, Dr Νικολέτα Σερέτη.
Η ελλιπής ενημέρωση, λοιπόν, για τη μετάδοση της νόσου στον άνθρωπο καθιστά τη γάτα «ένοχο».
Για να αποκατασταθεί η αλήθεια, ρωτήσαμε την κυρία Σερέτη.
1. Τι είναι η τοξοπλάσμωση και πώς μολύνεται η γάτα;
Η τοξοπλάσμωση είναι η νόσος που προκύπτει όταν μολυνθεί κάποιος από το παράσιτο Toxoplasma Gondi.
Η γάτα είναι ο τελικός ξενιστής. Δηλαδή, ο οργανισμός που φιλοξενεί το παράσιτο, όταν αυτό βρίσκεται στην ενήλικη μορφή του.
Η μόλυνση της γατούλας μας γίνεται μέσω της κατανάλωσης ωμού κρέατος ενδιάμεσου ξενιστή, δηλαδή κάποιου οργανισμού που είναι μολυσμένος με τις προνυμφικές μορφές του παράσιτου (ωμό κρέας, τρωκτικά, κ.ά).
Ο βιολογικός κύκλος του συγκεκριμένου παράσιτου ολοκληρώνεται με την αποβολή του στο περιβάλλον από τα κόπρανα της μολυσμένης γάτας.
2. Μπορεί να μολυνθεί ο άνθρωπος από την τοξοπλάσμωση; Η γάτα μεταδίδει το παράσιτο στον άνθρωπο;
Ο άνθρωπος μολύνεται από την τοξοπλάσμωση, κυρίως μέσω της κατανάλωσης μολυσμένου κρέατος (χοιρινού, μοσχαρίσιου, πουλερικών) που δεν έχει μαγειρευτεί επαρκώς.
Επίσης, μπορεί να μολυνθεί εάν πιάσει λαχανικά, τα οποία έχουν το παράσιτο, και δεν πλύνει τα χέρια του, όπως και αν δεν πλυθούν καλά τα λαχανικά και καταναλωθούν.
Η μετάδοση από τη γάτα μας είναι εξαιρετικά σπάνια, έως και αδύνατη, καθώς θα πρέπει να έρθουμε σε επαφή -άμεσα ή έμμεσα- με κόπρανα μολυσμένης γάτας που περιέχουν τις ωοκύστες του παράσιτου, και να μην πλύνουμε καλά τα χέρια μας.
Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι η πληροφορία για τη γάτα ως πηγή μόλυνσης είναι εσφαλμένη.
Γιατί, πρώτον, είναι πιθανότερο και ευκολότερο να μολυνθούμε από την κατανάλωση ωμού κρέατος.
Και, δεύτερον, είναι αδύνατον να μας μολύνει η γάτα μας αν τηρούμε τους στοιχειώδεις κανόνες υγιεινής.
Σε κάθε περίπτωση, αν και είναι δεδομένο, θα πρέπει να αναφέρουμε πως αν μια γάτα ζει σε έναν «κλειστό χώρο» (π.χ. ένα διαμέρισμα) και δεν καταναλώνει ωμό κρέας, είναι αδύνατον να μολυνθεί.
Άρα, και να μας μολύνει.
3. Πώς μπορούμε να προστατεύσουμε τον εαυτό μας;
Όπως προαναφέραμε, το να μολυνθούμε από τη γάτα μας είναι εξαιρετικά δύσκολο, έως αδύνατο.
Το μόνο που πρέπει να κάνει κανείς, για να είναι απόλυτα προστατευμένος, είναι να τηρεί τους βασικούς κανόνες υγιεινής όταν καθαρίζει τη λεκάνη της γάτας του.
Συγκεκριμένα, προτείνεται ο συχνός καθαρισμός της λεκάνης (ανά μια – δυο ημέρες), με τη χρήση γαντιών μιας χρήσης.
Μετά το τέλος της περισυλλογής των κοπράνων συνιστάται σχολαστικό πλύσιμο των χεριών.
4. Η μολυσμένη γάτα αποτελεί συνεχή «κίνδυνο» για εμάς;
Η απάντηση είναι φυσικά και όχι. Οι γάτες που είναι μολυσμένες από το Toxoplasma, το αποβάλλουν μόνο για 1-3 εβδομάδες.
5. Οι γυναίκες που εγκυμονούν είναι επιρρεπείς στο τοξόπλασμα; Μπορούν να έχουν γάτα;
Φυσικά και μπορούν να έχουν γάτα.
Είναι ξεκάθαρα μεγαλύτερος ο κίνδυνος να μολυνθεί μια εγκυμονούσα από την κατανάλωση ωμού κρέατος, παρά από τη γάτα της.
Συνεπώς, το να ζητά κάποιος την «απομάκρυνση» της γάτας, είναι σαν να λέει πως μια γυναίκα δεν μπορεί να καταναλώνει κρέας όσο είναι έγκυος.
Το μόνο που χρειάζεται, όπως είπαμε, είναι να μην κάνει η ίδια τον καθαρισμό της λεκάνης της γάτας.
Ή, αν τον κάνει, να τηρεί τους κανόνες υγιεινής που αναφέραμε.
Επίσης, είναι αναγκαίο το σχολαστικό πλύσιμο των λαχανικών και το καλό ψήσιμο του κρέατος για την προστασία μιας εγκύου από την τοξοπλάσμωση.
6. Πώς μπορούμε να προστατεύσουμε τη γατούλα μας από την τοξοπλάσμωση;
Οι γάτες μας, όπως προείπαμε, μολύνονται μέσω της κατανάλωσης μολυσμένου κρέατος.
Συνεπώς, το μόνο που προτείνεται να κάνει κάποιος για να προστατεύσει την γάτα του είναι να της χορηγεί συσκευασμένη ξηρά τροφή, κονσέρβα, ή καλά μαγειρεμένο κρέας.
Δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να χορηγείται στη γάτα ωμό κρέας, ή παραπροϊόν του (εντόσθια).
Επίσης, καλό είναι να κυκλοφορεί ελεύθερη όσο το δυνατόν λιγότερο, ώστε να μην καταναλώσει κάποιο μολυσμένο τρωκτικό ή πτηνό.
Προσοχή: Δεν προτείνουμε να είναι κλεισμένη η γάτα σε ένα σπίτι.
Λέμε, απλά, ότι αν κυκλοφορεί σε εξωτερικό χώρο, είναι πιθανότερο να μολυνθεί.
Η κτηνίατρος, Dr Νικολέτα Σερέτη
▪ Η κυρία Νικολέτα Σερέτη είναι απόφοιτος της Κτηνιατρικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου. Και, όπως μας λέει:
«Από πολύ μικρή θυμάμαι την επικοινωνία και το δέσιμο που είχα με τα ζωάκια. Και πάντα έλεγα πως όταν μεγαλώσω θέλω να γίνω κτηνίατρος. Κάτι που, πολλά χρονιά μετά, κατάφερα και το 2016 αποφοίτησα από την Κτηνιατρική Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου με πολλές γνώσεις πάνω στα κατοικίδια και, πάνω από όλα, στο πώς να δείχνω έμπρακτα την αγάπη μου προς αυτά. Δηλαδή, να τα θεραπεύω. Επιμορφώνομαι συνεχώς, διότι η επιστήμη της κτηνιατρικής εξελίσσεται με γοργούς ρυθμούς και προσφέρει καλύτερες λύσεις σε προβλήματα υγείας των κατοικίδιων. Και μου αρέσει, όλες αυτές τις γνώσεις μου να τις μοιράζομαι με τους κατοικιδιογονείς.
Του χρόνου τελειώνω ένα μεταπτυχιακό που έχω ξεκινήσει στον κλάδο μου, στις Βρυξέλλες».
