Στο ένα χέρι κρατούν το κινητό. Στο άλλο τον σκύλο τους. Περπατούν στο δρόμο «παρέα» με το τετράποδό τους, όμως προτιμούν να συνομιλούν στο τηλέφωνο, να στέλνουν μηνύματα (και μαλώνουν και τον σκύλο τους σε περίπτωση που τεντώσει το λουρί), ή να παρακολουθούν τις εξελίξεις στο facebook, instagram, twitter και γενικότερα τα νέα των social media. Καμία επικοινωνία μεταξύ ανθρώπου και ζώου, παρόλο που ο σκύλος προσπαθεί να κεντρίσει την προσοχή του. Ο ιδιοκτήτης/κηδεμόνας αναγνωρίζει τις συμπεριφορές αυτές ή τις παρερμηνεύει;
Την ώρα, λοιπόν, που θα μπορούσαν οι ιδιοκτήτες/κηδεμόνες να διαθέσουν χρόνο στον σκύλο τους, τον αφιερώνουν στο… κινητό τους. Θεωρούν, ωστόσο, ότι έκαναν το καθήκον τους, αφού ο σκύλος τους βγήκε τη βόλτα του. Και εικάζω ότι το έργο «Αγκαλιά με το κινητό μου ή το ipad» συνεχίζεται και στο σπίτι.
«Πρέπει να επισημάνουμε την περιπλοκότητα της σύγχρονης ζωής του σκύλου. Το ζώο αυτό διαβιεί, πλέον, κατά 90% σε αστικά – ημιαστικά περιβάλλοντα με πολλές προκλήσεις. Από το πού θα ασκηθεί, το πώς θα διαχειριστεί τους θορύβους ή την πολυκοσμία, μέχρι τη στενή σχέση με τον σύγχρονο άνθρωπο, ένα περίπλοκο ον με πληθώρα ανασφαλειών, φοβιών, απαιτήσεων, εξαρτήσεων, ψυχολογικών μεταβολών κ.λπ. που αντανακλούν στον σκύλο», επισημαίνει ο διπλωματούχος εκπαιδευτής σκύλων – σύμβουλος συμπεριφοράς, Γιώργος Κωστόπουλος, και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: «Θα καταφέρει ο σύγχρονος σκύλος να διατηρήσει την ψυχική του ισορροπία, κλεισμένος και μόνος για 10 ώρες κάθε ημέρα σε ένα διαμέρισμα, με δύο δεκάλεπτες βόλτες την ημέρα και λίγο χάδι το βράδυ στον καναπέ; Πώς θα ανταπεξέλθει όταν όλοι στην οικογένεια τρέχουν και ασχολούνται με τα δικά τους και με τα social media να μη σημαίνουν τίποτα γι’ αυτόν, ώστε να εμπλουτίσουν τη ζωή του; Και αν δεν τα καταφέρει ο σκύλος, όπως είναι το αναμενόμενο, και προκύψουν διάφορα προβλήματα; Τι τον περιμένει; Έχουμε, ως λαός, την κυνοφιλική παιδεία -αλλά και την οικονομική δυνατότητα πλέον- ώστε να απευθυνθούμε σε έναν ειδικό; Και αν όχι, ποιές θα είναι οι επιπτώσεις στο ζώο και στη σχέση μας μαζί του;».
Γιώργος Κωστόπουλος, διπλωματούχος εκπαιδευτής σκύλων – σύμβουλος συμπεριφοράς
Ο σκύλος, τονίζει ο κ. Κωστόπουλος, δεν είναι μηχανή. Το επίπεδο επικοινωνίας του σκύλου πλησιάζει εκείνο του μωρού. Η σχέση μεταξύ ανθρώπου και σκύλου είναι μία σχέση αλληλεπίδρασης. Ζουν μαζί. Δίνω – παίρνω. Γι’ αυτό έχουμε έναν σκύλο. Αλλά, δίνουμε στον σκύλο μας αυτό που του αρέσει; Παράδειγμα: Εμάς μας ευχαριστεί να αγκαλιάζουμε τον σκύλο μας. Εκείνον, όχι! Απλώς το ανέχεται. Είναι παραβίαση της προσωπικής του ζώνης».
Μπορεί στον σκύλο να αρέσει η ρουτίνα, όμως «αυτό δεν σημαίνει ότι θα έχει μια στερημένη ζωή. Η ζωή του πρέπει να εμπλουτίζεται με εμπειρίες, να έχει κοινωνικές επαφές. Για να είναι ευτυχισμένος ο σκύλος, θα πρέπει να καλύπτονται οι ανάγκες του. Είναι συντροφικό ζώο, χρειάζεται ψυχικοσωματική εκτόνωση, τη βόλτα του, την άσκησή του, το παιχνίδι του», εξηγεί ο κ. Κωστόπουλος και διευκρινίζει ότι «για να έχουμε έναν ισορροπημένο σκύλο, θα πρέπει να του προσφέρουμε σταθερό περιβάλλον και σταθερή ανθρώπινη συμπεριφορά».
Τελικά, τι ζώο είναι ο σκύλος;
Σύμφωνα με νέα επιστημονικά συμπεράσματα, ο σκύλος δεν είναι άμεσος απόγονος του λύκου. Όπως επισημαίνει ο κ. Κωστόπουλος, το «ένας λύκος στο σαλόνι μας», που λεγόταν παλιά για τον σκύλο, προφανώς δεν ισχύει πλέον. Λύκος και σκύλος, ελάχιστη σχέση έχουν, αν έχουν. Άρα, ποιος είναι ο σκύλος; Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο σύγχρονος σκύλος είναι:
- Κατά 1/3 απομεινάρι του σαρκοφάγου θηλαστικού της οικογένειας των Κυνίδων, από το οποίο κρατάει κάποια χαρακτηριστικά (ικανότητα κυνηγιού – σύλληψης λείας και κοινωνική συνύπαρξη – αλληλεπίδραση).
- Κατά 1/3 αποτέλεσμα χιλιετιών εξημέρωσης, συνύπαρξης και εξάρτησης από το ανθρώπινο είδος, παράγοντες που έχουν επηρεάσει καθοριστικά την ιδιοσυγκρασιακή του σύσταση, τη συμπεριφορά και τη βαθύτερη επικοινωνία του με τον άνθρωπο.
- Κατά 1/3 φυλή. Με άλλα λόγια, αποτέλεσμα της ανθρώπινης γενετικής χειραγώγησης, αλλά και των κλιματολογικών και άλλων συνθηκών που συνέβαλαν στη σταδιακή δημιουργία των διαφορετικών τύπων σκύλων. Αυτοί οι τύποι, σταδιακά με την επιλεκτική αναπαραγωγή, διαμορφώθηκαν σε φυλές με εξωτερικά αλλά και συμπεριφορικά χαρακτηριστικά, συχνά πολύ διαφορετικά μεταξύ τους.
