Η αμέλεια απέναντι στα ζώα συντροφιάς που ζουν στον δρόμο είναι χαρακτηριστικό αρκετών ανθρώπων.
Άνθρωποι που δεν τα γνώρισαν, και που απορούν στο άκουσμα: «ο σκύλος μας είναι μέλος της οικογενείας μας».
Δεν τα φοβούνται, ούτε τα αντιπαθούν. Δεν έχουν, όμως, και καμία ιδιαίτερη επιθυμία να αποκτήσουν οικειότητα μαζί τους.
Ωστόσο, η σκέψη ότι βρίσκονται στο δρόμο εξαιτίας κάποιου συνανθρώπου τους, ο οποίος τα εγκατέλειψε, τους στεναχωρεί.
Αλλά είναι μια σκέψη που προσπερνούν, όπως και το παρατημένο ζώο.
Τι μπορεί να συμβεί, όμως, όταν το βλέμμα ενός ταλαιπωρημένου ζώου καρφώνεται σε έναν άνθρωπο που κρύβει την ευαίσθητη πλευρά του εαυτού του;
Η θετική εκπαιδεύτρια σκύλων, Ελένη Κασπίρη, διηγείται την προσωπική εμπειρία της κυρίας Βασιλικής.
«Ποτέ δεν είχα σκύλο. Ούτε είχα ασχοληθεί με τα σκυλιά.
Ίσως, δεν μου δόθηκε και η ευκαιρία να βρεθώ κοντά τους. Ούτε, όμως, το επεδίωξα.
Δεν τα φοβόμουν, δεν τα αντιπαθούσα, αλλά μου ήταν αδιάφορα. Και δεν είχα καμία επιθυμία να τα γνωρίσω.
Γενικότερα, δεν θεωρούσα τον εαυτό μου ιδιαίτερα φιλόζωο.
Όταν πήγαινα σε σπίτια φίλων που είχαν σκύλους, και τους έβλεπα πάνω στους καναπέδες, στα κρεβάτια, δίπλα στο τραπέζι να τρώνε μαζί τους, και ήταν μες στα χάδια και στις αγκαλιές όλη την ώρα, ένιωθα λίγο περίεργα. Γιατί δεν ήμουν εξοικειωμένη με όλα αυτά.
Μου έλεγαν πως είναι μέλη της οικογένειας, και μου φαινόταν τόσο παράξενο αυτό…
Ο σκύλος; Ένα ζώο, μέλος της οικογένειάς τους;
Άγνωστα συναισθήματα για μένα. Παράξενες εικόνες.
Μου έλεγαν πως δεν έδωσα ποτέ την ευκαιρία στον εαυτό μου να τον γνωρίσω, κι αν το έκανα, θα ήταν πολύ εύκολο να τον αγαπήσω. Αλλά δεν μπήκα ποτέ σε αυτή τη διαδικασία. Δεν σκέφτηκα ποτέ να αποκτήσω σκύλο και να ζω μαζί του.
Από την άλλη, μπορεί να μου ήταν ξένα και αδιάφορα τα σκυλιά, αλλά όταν τα έβλεπα παρατημένα στους δρόμους, δεν μου άρεσε καθόλου.
Αντίθετα, με στεναχωρούσε. Αλλά μέχρι εκεί!
Δεν θεωρούσα πως μπορώ να κάνω κάτι γι΄αυτά. Έτσι, έκανα αυτό που κάνουν οι περισσότεροι: προσπερνούσα, γυρνούσα την πλάτη μου και συνέχιζα το δρόμο μου.
Ο χρόνος μου ήταν τόσο γεμάτος από τα προβλήματα και τις υποχρεώσεις μου… Κουβαλούσα τόσα άγχη… Πού να ασχοληθώ με τα προβλήματα των άλλων; Και, πολύ περισσότερο, με των ζώων. Ήταν ήσσονος σημασίας.
Είχα κλειστεί στον εαυτό μου και στον κόσμο μου. Μπορεί να ακούγεται εγωιστικό, αλλά μου φαινόταν πολύ λογικό.
Πώς να ασχοληθείς με τα προβλήματα των άλλων, όταν έχεις τόσα δικά σου;
Στην τελική, έλεγα ότι υπάρχουν οι φιλοζωικές, οι δήμοι και κάποιοι πρόθυμοι εθελοντές που τα αγαπούν και μπορούν να ασχοληθούν μαζί τους. Γιατί πίστευα ότι τους περισσεύει ο χρόνος, το χρήμα, και, ίσως, δεν έχουν δικά τους προβλήματα, υποχρεώσεις.
Κάπως έτσι ένιωθα. Αυτά πίστευα. Και όλα ήταν καλά τακτοποιημένα στο μυαλό μου.
Μέχρι που, ένα πρωινό, πηγαίνοντας στη δουλειά μου, είχα μια «μετωπική» με το βλέμμα ενός αδέσποτου σκύλου.
Δεν περιφερόταν, όπως έβλεπα να κάνουν συνήθως.
Σκελετωμένος και ταλαιπωρημένος, έτρεμε ολόκληρος. Στάθηκε ακριβώς μπροστά μου. Και με κοίταξε μέσα στα μάτια.
Για μια στιγμή φοβήθηκα. Δε μπορούσα να ξέρω τις διαθέσεις του. Δεν ήξερα από σκυλιά.
Το βλέμμα του φαινόταν θλιμμένο. Και ήταν τόσο επίμονο… Σαν να ήθελε να μου πει κάτι…
Όχι, δεν ήταν επικίνδυνος. Μάλλον, βασανισμένος ήταν.
Και αυτό το βλέμμα με ακινητοποίησε. Δεν μπορούσα να ξεκολλήσω τα πόδια μου από το έδαφος, ούτε και να πάρω τα μάτια μου από πάνω του.
Μου ήταν αδύνατο να του γυρίσω την πλάτη και να φύγω. Για πρώτη φορά στη ζωή μου…
Κι ενώ στεκόμουν σαν άγαλμα, αναποφάσιστη και ανήμπορη να αντιδράσω, εκείνος με πλησίασε αργά και κόλλησε τη μουσουδίτσα του πάνω στο πόδι μου.
Ζητιάνευε για λίγο φαγητό για να μπορέσει να κρατηθεί στη ζωή, ή ικέτευε για λίγη σημασία;
Δεν ξέρω…
Αυτό που με παραξένεψε πολύ, ήταν ότι ενώ κάποιοι άνθρωποι τον είχαν εγκαταλείψει, και ήταν η αιτία των δεινών του, εκείνος έδειχνε να έχει ακόμα εμπιστοσύνη σ΄αυτούς.
Ήταν κάτι πέρα από την ανθρώπινη και εγωιστική λογική μου.
Γιατί λογικό είναι, εάν κάποιος μας πειράξει, να αρχίσουμε να κρατάμε αποστάσεις. Και, φυσικά, παύουμε να τον εμπιστευόμαστε.
Εάν το δεις διαφορετικά, όμως, η συγχώρεση είναι εκείνη που μας λυτρώνει, όχι τα αρνητικά συναισθήματα.
Κι αυτό ήταν το πρώτο μάθημα που πήρα εκείνη τη μέρα. Και, μάλιστα, από ένα σκύλο…
Ξεκάρφωσα, λοιπόν, τα πόδια μου από το έδαφος και έκανα κάτι που ήταν για μένα, μέχρι χθες, πολύ μακρινό και αδιάφορο.
Πήγα να του αγοράσω φαγητό και νερό.
Σκέφτηκα πως ήταν το λιγότερο που μπορούσα να κάνω. Γι΄αυτόν, όμως, ίσως ήταν πολύ…
Γύρισα γρήγορα, και ήταν εκεί, στο ίδιο σημείο.
Όταν με είδε, άρχισε να μου κουνά την ουρά του.
Του έδωσα το φαγητό, κι άρχισε να τρώει με τόση λαιμαργία, που καταλάβαινες πως ήταν μέρες νηστικός.
Αφού χόρτασε και ήπιε νερό, σήκωσε το κεφάλι του και με κοίταξε πάλι.
Τότε, είδα ένα βλέμμα αλλιώτικο. Ένα βλέμμα πιο φωτεινό.
Από χαρά και ευγνωμοσύνη;
Δεν ξέρω… Ίσως…
Του αρκούσε λίγο φαγητό και νερό, και κάποιος να τον νοιαστεί για να γίνει χαρούμενος.
Σε αντίθεση με εμάς, που ό,τι κι αν έχουμε, θέλουμε όλο και περισσότερα, και δεν είμαστε ικανοποιημένοι με τίποτα!
Κι αυτό, ήταν το δεύτερο μάθημα που πήρα απ΄ αυτόν εκείνη τη μέρα.
Δεν ξεκολλούσε από κοντά μου. Με κοιτούσε και κουνούσε συνεχώς την ουρά του.
Κάτι προσπαθούσε να μου πει;
Ίσως, «ευχαριστώ»; Δεν ξέρω. Δεν ήξερα από σκυλιά και τον τρόπο επικοινωνίας τους.
Μα, το παράξενο είναι, πως ένιωσα κι εγώ μια πρωτόγνωρη χαρά. Με μια τόσο απλή κίνηση που έκανα -και όχι μεγάλης σημασίας, μέχρι χθες-έγινε τόσο χαρούμενος!
Τότε, αναρωτήθηκα: «ποιος πρέπει να πει «ευχαριστώ» στον άλλον;».
Όμως η ώρα είχε περάσει. Είχα αργήσει πολύ στη δουλειά μου. Έπρεπε να φύγω, τρέχοντας.
Άρχισα να περπατάω, όμως σαν κάτι να με κρατούσε πίσω…
Στα πέντε βήματα, γύρισα και τον κοίταξα.
Και είδα ένα βλέμμα γεμάτο απορία και παράπονο, σα να μου λέει: «Πού πας; Δεν έχω κανέναν στον κόσμο, μη μ΄ αφήσεις κι εσύ…».
Και τότε άρχισα να καταλαβαίνω, να συνειδητοποιώ, μια όχι τόσο σημαντική -και, μάλλον, αδιάφορη για μένα- αλήθεια: πως η χαρά, η λύπη, ο πόνος, το παράπονο, η δίψα για ζωή, δεν είναι «προνόμια» μόνο των ανθρώπων.
Πως τα σκυλιά, μπορεί να είναι ζώα, μα δεν είναι κατώτερης αξίας τα όσα νιώθουν.
Όλα γίνονταν τόσο γρήγορα, που δεν προλάβαινα να καταλάβω τι μου συνέβαινε.
Πώς βρέθηκα αυτό το πρωινό στη μέση του δρόμου, να έχω «κολλήσει» στο βλέμμα ενός αδέσποτου σκύλου;
Εγώ, που τα είχα όλα τακτοποιημένα μέσα στο μυαλό μου, και ήταν ξεκάθαρα: δεν θέλω πολλά – πολλά με τα σκυλιά, και η επαφή μαζί τους δεν είναι το καλύτερό μου.
Τι με κρατούσε και δεν του γύριζα την πλάτη να φύγω, όπως έκανα κάθε φορά;
Πού πήγαν όλες οι θεωρίες, τα θέλω και τα πιστεύω μου; Αρκούσε το βλέμμα του για να αρχίσουν να αλλάζουν όλα ξαφνικά;
Κι αυτός, γιατί είχε επιλέξει να σταθεί μπροστά σε μένα και να με κοιτάξει έτσι; Ο δρόμος ήταν γεμάτος περαστικούς.
Και τι ακριβώς ήθελε; Μήπως να του αλλάξω τη ζωή; Μα, εγώ ήμουν ο πιο ακατάλληλος άνθρωπος…
Ή, μήπως, είχε έρθει η στιγμή να δω αλήθειες που αρνιόμουν να δω και να ανακαλύψω πτυχές του εαυτού μου που δεν ήξερα πως υπάρχουν;
Λες και κάποιος είχε συνωμοτήσει για τούτη τη συνάντηση…
Αυτό που ξέρω, είναι πως, χωρίς καλά – καλά να το καταλάβω, άκουσα τον εαυτό μου να του λέει: «Έλα….» Και ήταν σα να άνοιξε ένα παράθυρο στην ψυχή μου.
Ήρθε, τρέχοντας, κοντά μου. Και τότε έκανα κάτι, επίσης αδιανόητο μέχρι εκείνη τη στιγμή για μένα. Άπλωσα διστακτικά το χέρι μου και τον χάιδεψα!
Εκείνος ξάπλωσε κάτω. Γύρισε την κοιλίτσα του και αφέθηκε στα χάδια μου, με το βλέμμα του πάντα καρφωμένο σε μένα. Αλλά ήταν πιο ήρεμο, πια.
Και ήταν τόσο «φλύαρο» το βλέμμα του. Σου μαρτυρούσε όσα ένιωθε την κάθε στιγμή. Και μου είχε μιλήσει από την αρχή μέσα μου.
Κι αυτή η επαφή που είχα για πρώτη φορά στη ζωή μου, όπως και το βλέμμα του, ήταν σαν το «μαγικό ραβδί» που θα με μεταμόρφωνε.
Τηλεφώνησα στη δουλειά μου. Είπα πως κάτι μου έτυχε και δεν θα πάω.
Τον πήρα και φύγαμε μαζί για το σπίτι.
Στον Απόλλωνα -έτσι τον ονόμασα- χρωστάω τον εξελιγμένο εαυτό μου.
Για χρόνια βολεμένη στον μίζερο κόσμο μου και στον κοντόφθαλμο και εγωιστή εαυτό μου, με κλειστή την ψυχή μου, ζούσα στη δική μου πραγματικότητα. Και νόμιζα πως όλα ήταν καλώς καμωμένα.
Εκείνος με βοήθησε να ανακαλύψω τόσα όμορφα συναισθήματα που έκρυβα μέσα μου, και φοβόμουν να τα εξωτερικεύσω.
Να δω μια άλλη οπτική της ζωής, η οποία με έφερε πρώτα πιο κοντά σε μένα κι έπειτα στα σκυλιά και στα ζώα.
Κατάλαβα, επιτέλους, πως και τα σκυλιά έχουν ανάγκες, όπως κι εμείς. Κάτι που μέχρι χθες δεν με ενδιέφερε.
Ότι έχουν δικαίωμα σε μια όμορφη και καλή ζωή, όπως όλοι μας.
Κάτι που δεν με αφορούσε.
Αλλά, κυρίως, κατάλαβα ότι έχουν αισθήματα, πιο μεγαλειώδη από τα δικά μας.
Κάτι που δεν γνώριζα και με συγκίνησε βαθιά.
Συνειδητοποίησα πόση δύναμη έχουμε εμείς οι άνθρωποι απέναντι στα ζώα, καθώς η ζωή τους βρίσκεται στα χέρια μας.
Κι αυτή η δύναμη, μας κάνει να νιώθουμε «ανώτεροι» και σπουδαίοι.
Αλλά είναι ανελέητη και άχρηστη, όταν τη χρησιμοποιούμε για να τα βλάψουμε, και ψεύτικη και χάρτινη, όταν μας κάνει ψυχρούς και αδιάφορους μπροστά τους.
Η μεγάλη, αληθινή δύναμη είναι εκείνη που σε κάνει να μπορείς να ανοίγεις την καρδιά σου.
Αυτό που κάνουν όσοι βοηθούν ζώα. Και δεν ξέρω, αν έχουν περίσσευμα χρόνου και χρήματος, όπως ανόητα πίστευα μέχρι χθες, έχουν όμως, σίγουρα, περίσσευμα αυτής της δύναμης. Και τους σέβομαι γι΄αυτό.
Ευχαριστώ τον Απόλλωνα για τα μαθήματα ζωής που μου έδωσε χωρίς κανέναν κόπο και με τόση σοφία: να ψάχνω την ουσία και τη χαρά στα μικρά καθημερινά της ζωής. Και να μην κρατάω κακία σε όσους με πείραξαν. Γιατί η ζωή είναι πολύ μικρή.
Τον ευχαριστώ, που με βοήθησε να νιώσω την ικανοποίηση και τη χαρά της προσφοράς.
Θα τον ευγνωμονώ σε όλη μου τη ζωή, που με ξύπνησε και φώτισε ένα κομμάτι της ψυχής μου. Που με έκανε να θέλω και να προσπαθώ να γίνω καλύτερος άνθρωπος.
Αν αύριο βρεθεί μπροστά σας ένας αδέσποτος σκύλος, μην του γυρίσετε αμέσως την πλάτη.
Ίσως, έτσι, να γυρίζετε την πλάτη σε έναν καλύτερο εαυτό και σε μια καρδιά πιο γεμάτη.
Τι να κάνετε;
Απλά, σταθείτε στο βλέμμα του…
Αυτό είναι αρκετό. Όλα τα άλλα θα έρθουν από μόνα τους…»
H θετική εκπαιδεύτρια σκύλων, Ελένη Κασπίρη
▪ Η κυρία Ελένη Κασπίρη είναι απόφοιτος της Σχολής Stardogs του Γιάννη Αραχωβίτη. Ασχολείται επαγγελματικά με την εκπαίδευση σκύλων τα τελευταία 13 χρόνια. Παραδίδει εθελοντικά μαθήματα φιλοζωίας σε σχολεία, ενώ εδώ και 25 χρόνια ασχολείται με τη φροντίδα αδέσποτων ζώων. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια, συνέδρια και συνεχώς ενημερώνεται, διαβάζοντας. Και, όπως υποστηρίζει, «κυρίως, όμως, μαθαίνω κάθε μέρα από τα ίδια τα σκυλιά, που έχουν αποδειχθεί οι καλύτεροί μου δάσκαλοι!». Ζει στην Πάτρα.
