Ένας από τους τρόπους έκφρασης του σκύλου είναι και τα ποδαράκια του.
Και έχουν πολλά να μας «πουν», αν είμαστε σε θέση να τα ερμηνεύσουμε σωστά.
Με τη βοήθεια της κυρίας Αγγέλικα Χέρρα, πτυχιούχου θετικής εκπαιδεύτριας σκύλων VSA-CDT, μαθαίνουμε τι προσπαθεί να μας πει ο σκύλος μας όταν επικοινωνεί μαζί μας με τα πόδια του.
«Ένας σκύλος έχει ως κύριο μέσο επικοινωνίας και έκφρασης των συναισθημάτων του τη γλώσσα του σώματος.
Αναλόγως με την κίνηση και την κατεύθυνση που έχουν το κεφάλι, το στόμα, τα αυτιά του, αλλά και τα μάτια, το τρίχωμα και η ουρά του -και γενικότερα η στάση του σώματός του- στο εκάστοτε περιβάλλον, μας επικοινωνεί τη συναισθηματική του κατάσταση.
Ομοίως, όταν χρησιμοποιεί ως μέσο έκφρασης τα ποδαράκια του -με διαφορετικούς τρόπους-, θέλει να μας εκφράσει διαφορετικά συναισθήματα, ή κάποια ανάγκη του.
Ακολουθούν περιγραφικά τα πιο συνήθη.
1. Αναζήτηση της προσοχής μας
Εάν, για παράδειγμα, καθώς εργαζόμαστε στον υπολογιστή μας, ο σκύλος έρθει και μας αγγίξει επίμονα με το ποδαράκι του, δείχνει την ανάγκη του για παιχνίδι, ή την επαφή μαζί μας.
2. Ως σήμα ηρεμίας (calming signals by Turid Rugaas)
Το ανασήκωμα ενός ποδιού, ή απλώς της πατούσας, αποτελεί ένα από τα σήματα ηρεμίας που χρησιμοποιεί ο σκύλος όταν νιώσει απειλή, φόβο, ή άγχος απέναντι σε κάποιο ερέθισμα.
Τα σήματα ηρεμίας, όπως τα ονόμασε η Turid Rugaas, είναι οι κινήσεις/εκφράσεις που επικοινωνεί ένας σκύλος, προκειμένου να ηρεμήσει τον εαυτό του, αλλά και να κατευνάσει την υποτιθέμενη ή πραγματική απειλή που αντιμετωπίζει.
Είναι ένας τρόπος για αποκλιμάκωση της έντασης.
3. Συγκατάθεση – κάλεσμα
Ένας σκύλος που μας αγγίζει με το ποδαράκι του, μπορεί να δηλώνει τη συγκατάθεσή του για να του προσφέρουμε χάδια.
Δεν αρκεί να πάρουμε την άδεια από τον κηδεμόνα ενός σκύλου πριν τον πλησιάσουμε.
Οφείλουμε να σεβόμαστε και τον ίδιο το σκύλο.
Μπορείτε να κάνετε το εξής τεστ συγκατάθεσης -το λεγόμενο consent test- στον δικό σας σκύλο.
Ξεκινήστε να τον χαϊδεύετε απαλά μπροστά στο στήθος του και έπειτα από λίγο σταματήστε. Εάν ο σκύλος επιδιώξει να κινήσει τα ποδαράκια του προς το μέρος σας, σημαίνει ότι επιθυμεί, επιπλέον, την παρέα και το άγγιγμά σας.
4. Αίσθημα υποταγής
Κατά τη διάρκεια έντονου παιχνιδιού ανάμεσα σε δύο σκύλους, υπάρχει περίπτωση κάποια στιγμή ένας εκ των δύο να ξαπλώσει ανάσκελα με τα δύο μπροστινά ποδαράκια του ανασηκωμένα, ως ένδειξη υποταγής και λήξης του παιχνιδιού.
Είναι ένας τρόπος για να εκφράσει στον άλλο σκύλο ότι «παραδίνεται».
5. Ένδειξη κυριαρχίας απέναντι σε άλλο σκύλο
Ένας σκύλος που καβαλάει έναν άλλο σκύλο με τα μπροστινά πόδια του -εφόσον δεν βρίσκεται σε οίστρο- προσπαθεί να κυριαρχήσει.
Σε αντίθετη περίπτωση, εάν ο σκύλος καβαλήσει με τα πόδια του κάποιο αντικείμενο μέσα στο σπίτι (π.χ. κουρτίνα), ή κάποιον άνθρωπο, είναι ένδειξη άγχους και ανησυχίας.
Συμβαίνει συχνά σε σκύλους, όταν οι κηδεμόνες δέχονται επισκέπτες στο σπίτι τους.
Στην περίπτωση που ο σκύλος μας νιώθει άβολα με τους επισκέπτες μας, καλύτερα να τον απομονώσουμε σε έναν ασφαλή χώρο μαζί με κάποιο παιχνίδι απασχόλησης ή μάσησης και απαλή μουσική.
6. Ένδειξη κάποιας συγκεκριμένης ανάγκης
Αν ο σκύλος μας χτυπάει με το ποδαράκι του επίμονα μια εξώπορτα ή μια μπαλκονόπορτα, πιθανότατα, νιώθει την ανάγκη να βγει έξω για την τουαλέτα του.
Θα ήταν χρήσιμο να υπάρχει κρεμασμένο ένα καμπανάκι, οπότε σε κάθε κάλεσμα του σκύλου για να βγει έξω θα μπορεί να μας ειδοποιεί ευκολότερα και από απόσταση.
7. Ένα χαριτωμένο τρικ
Μπορούμε να «αιχμαλωτίσουμε» το ανασήκωμα του μπροστινού ποδιού του σκύλου μας, επιβραβεύοντάς τον κάθε φορά που τον βλέπουμε να το κάνει, κι έτσι να του μάθουμε να χαιρετάει, δίνοντας το ποδαράκι του.
Αυτό, εκτός από χαριτωμένο τρικ, είναι χρήσιμο και κατά την επίσκεψή μας στον κτηνίατρο. Παραδείγματος χάρη, για αιμοληψία.
Εμείς οι άνθρωποι χρησιμοποιούμε από μικρή ηλικία, κυρίως, το δεξί ή το αριστερό χέρι. Το ίδιο συμβαίνει και στους σκύλους.
Το αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου τους ελέγχει τη δεξιά πλευρά του σώματος και το δεξιό, την αριστερή.
Η αριστερή πλευρά του εγκεφάλου ενεργοποιείται με θετικά συναισθήματα (χαρά, ενθουσιασμό, τρυφερότητα, οικειότητα κ.ά), ενώ η δεξιά με συναισθήματα αρνητικά, όπως φόβο, ανασφάλεια, λύπη, ή δυσφορία.
Κατ’ επέκταση, η προτίμηση του σκύλου για συχνότερη χρήση του ενός ποδιού, έναντι του άλλου, δηλώνει την επικρατέστερη, εν γένει, συμπεριφορά του.
Μελέτες έδειξαν ότι οι σκύλοι με προτίμηση στη χρήση του δεξιού ποδιού, είναι πιο ευέλικτοι/θετικοί σε νέες καταστάσεις και λιγότερο αντιδραστικοί σε ερεθίσματα.
Αντίθετα με τους σκύλους που προτιμούν το αριστερό τους πόδι, και εμφανίζουν περισσότερο αντιδραστικές συμπεριφορές απέναντι σε αγνώστους.
Οι σκύλοι που δεν είχαν ιδιαίτερη προτίμηση μεταξύ αριστερού ή δεξιού ποδιού, παρουσίασαν αντίδραση σε δυνατούς ήχους.
Παράλληλα, οι σκύλοι με έντονη προτίμηση ενός συγκεκριμένου ποδιού είχαν υψηλότερη αυτοπεποίθηση, διάθεση για παιχνίδι και λιγότερη ανησυχία.
Παρατηρώντας προσεκτικά τον σκύλο μας, είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε τη συναισθηματική κατάσταση που βιώνει, αναλόγως με το τι έχει προηγηθεί της συμπεριφοράς του.
Παραδείγματος χάρη, αν επιστρέφοντας στο σπίτι ο σκύλος έχει κάνει κάτι μη αποδεκτό για εμάς τους ανθρώπους, και του φωνάξουμε, η αντίδρασή του θα είναι, πιθανόν, καμπούριασμα του κορμού του, χαμήλωμα της κεφαλής και ανασήκωμα του αριστερού ποδιού ή της πατούσας του.
Αυτό υποδεικνύει φόβο, αβεβαιότητα – και όχι ενοχή, όπως εσφαλμένα «μεταφράζουν» (ανθρωπομορφισμός) πολλοί κηδεμόνες. Ο όρος ανθρωπομορφισμός σημαίνει την τάση του ανθρώπου να αποδίδει ανθρώπινα χαρακτηριστικά ή ιδιότητες σε μη ανθρώπινα όντα, π.χ. ενοχή, ζήλια, εκδίκηση, τύψεις κτλ.
Ο σκύλος, λόγω φόβου, προσπαθεί να ηρεμήσει, δίνοντας κάποια από τα σκυλίσια «σήματα ηρεμίας», επικοινωνώντας ότι δεν έχει εχθρική διάθεση απέναντί μας.
Άλλο παράδειγμα είναι ένας σκύλος που παίζει χαρούμενος με κάποιο παιχνίδι του, χρησιμοποιώντας το δεξί ποδαράκι του για να το προσεγγίσει.
Είναι σημαντικό να παρατηρούμε και να ερμηνεύουμε ορθώς τα σήματα που εκπέμπει ο σκύλος μας, σε σχέση πάντα με το περιβάλλον γύρω του.
Επίσης, είναι απολύτως θεμιτό και αναγκαίο να ανταποκρινόμαστε με ενσυναίσθηση στις εκάστοτε ανάγκες του, παρέχοντάς του ανακούφιση, συναισθηματική ασφάλεια και σταθερότητα. Έτσι, ώστε να νιώσει εμπιστοσύνη στο πρόσωπό μας».
▪ Η κυρία Αγγέλικα Χέρρα είναι πτυχιούχος θετική εκπαιδεύτρια VSA-CDT, πιστοποιημένο μέλος του Doggone Safe (Dog Bite safety Educator) και υπεύθυνη φιλοζωικής επιτροπής ACG Alumni Stray Action Committee. Επίσης, συμμετέχει εθελοντικά σε φιλοζωικές δράσεις.
● Πηγές
The Secret Language of Dogs, Victoria Stilwell 2016
