Ένας σκύλος είναι ικανός να μάθει να παραμένει σε έναν χώρο που θα του υποδείξει ο ιδιοκτήτης/κηδεμόνας του.
Και θα του στερεί, για κάποιο χρονικό διάστημα, τη δυνατότητα ελεύθερης κίνησης.
Η αφαίρεση της ελευθερίας σε crate μπορεί να γίνει για τον σκύλο ένας χώρος όπου θα νιώθει ασφάλεια: το προσωπικό του δωμάτιο.
Ένα crate δεν το χρησιμοποιούμε πότε για να τιμωρήσουμε τον σκύλο.
Δεν αγοράζουμε ποτέ ένα crate, και την επόμενη μέρα βάζουμε μέσα τον σκύλο μας και φεύγουμε από το σπίτι.
Η πτυχιούχος θετική εκπαιδεύτρια σκύλων VSA-CDT, Αγγέλικα Χέρρα, εξηγεί τον ρόλο του crate, αλλά και τον σωστό τρόπο εκπαίδευσης, έτσι ώστε ο σκύλος να νιώθει ήρεμος. Και πότε απαγορεύεται “δια ροπάλου”.
«Ο περιορισμός ενός κουταβιού/ενήλικου σκύλου έχει γίνει πολλές φορές θέμα συζήτησης, ή αιτία παρεξήγησης μεταξύ εκπαιδευτών σκύλων, ακόμα και φιλόζωων που δεν αντέχουν στη θέα ενός ζώου που βρίσκεται μέσα σε περίκλειστο χώρο ή κλουβί.
Θα σας παρουσιάσω τον ρόλο του crate, ή άλλων παρόμοιων μέσων περιορισμού, την ορθή, ασφαλή και ηθική χρήση του στη θετική εκπαίδευση, αλλά και τους κινδύνους που ενέχει.
Με τον όρο crate, συνήθως, αναφερόμαστε σε ένα κλουβί ή κατασκευή που εμποδίζει τον σκύλο να κινηθεί ελεύθερα.
Διευκρινίζω ότι με τον όρο crate δεν αναφέρομαι σε κλουβί μεταφοράς, αλλά σε κάθε κατασκευή που οριοθετεί και περιορίζει τον σκύλο σε συγκεκριμένο χώρο. Όπως, για παράδειγμα, το πάρκο σκύλου, οι πόρτες, τα δωμάτια μικρού εμβαδού, αλλά και κάθε περιορισμένος χώρος που δεν επιτρέπει την ελεύθερη μετακίνηση του ζώου.
Το crate μπορεί να είναι πλαστικό, μεταλλικό, ή υφασμάτινο, και διαθέσιμο σε διάφορα μεγέθη.
Η διάσταση του crate θα πρέπει να επιτρέπει στο ζώο να στέκεται όρθιο, να μπορεί να γυρίσει/μετακινηθεί άνετα μέσα στο χώρο αυτό, και να έχει στη διάθεσή του πόσιμο νερό.
Πώς επιλέγουμε ένα crate
Η επιλογή του crate εξαρτάται από τα παρακάτω:
– τη φυλή και το μέγεθος του σκύλου, κατά την ενηλικίωσή του
– την ηλικία – ένα κουτάβι κάτω των έξι μηνών δεν πρέπει να παραμένει περιορισμένο πάνω από 2-3 ώρες, λόγω της συχνής ενούρησης και αφόδευσης
– τις ιδιαίτερες ανάγκες του σκύλου
– την υγεία του σκύλου. Για παράδειγμα, ένα ζώο με νάρθηκα θα πρέπει να περιορίσει τις κινήσεις του
– την ιδιοσυγκρασία και την εν γένει συμπεριφορά του σκύλου
– τη θετική εκπαίδευση – εξοικείωση του σκύλου, πριν από την παραμονή του στο crate
– τις εναλλακτικές λύσεις στη διαχείριση του χώρου όπου κατοικεί ο σκύλος
Ο πρωταρχικός σκοπός της χρήσης ενός crate είναι η δημιουργία ενός ασφαλούς χώρου ηρεμίας, ανάπαυσης, ύπνου, θαλπωρής και απασχόλησης του σκύλου μας, στον οποίο θα εισέρχεται αυτοβούλως με χαρά και ποτέ μέσω εξαναγκασμού ή τιμωρίας.
Ακόμη και ένα μικρό διαμέρισμα μπορεί να φαντάζει αχανές στα μάτια ενός μικροσκοπικού κουταβιού.
Ποια η χρήση του crate
Παράλληλα, η χρήση του crate βοηθάει τον σκύλο στην εκμάθηση της τουαλέτας και αποτελεί ένα μέσο διαχείρισης του χώρου μας, προκειμένου να διαφυλάξουμε τα προσωπικά μας είδη από τυχόν καταστροφική συμπεριφορά του μικρού μας φίλου. Όπως, επίσης, για να τον προστατέψουμε από κατάποση επικίνδυνων για την υγεία του υλικών.
Προκειμένου η παραμονή του σκύλου στο crate να είναι ασφαλής, ευχάριστη, αυτόβουλη και ηθική, είναι απαραίτητη η υπεύθυνη εκπαίδευσή του.
Απαγορεύεται η χρήση του crate ως τιμωρία, γιατί αυτό θα προκαλούσε συναισθήματα φόβου στον σκύλο μας.
Η παρατεταμένη παραμονή του στο crate ενέχει και κίνδυνο κατάθλιψης ή αντιδραστικής συμπεριφοράς, λόγω έλλειψης σωματικής εκτόνωσης.
Ο χρυσός κανόνας στην εξοικείωση του σκύλου με το crate είναι τα ευχάριστα συναισθήματα/εμπειρίες που συνδέονται με την είσοδό του σε αυτό, και η σταδιακή εξοικείωση, μέχρι την άνετη παραμονή του.
Τα τέσσερα βήματα εκπαίδευσης για το crate
1. Τοποθετούμε το crate σε ένα χώρο του σπιτιού, όπου κινούμαστε κι εμείς.
Βάζουμε μέσα ένα μαλακό κρεβατάκι ή απαλή κουβέρτα, νερό και παιχνίδια του σκύλου μας. Του μιλάμε με απαλή και χαρούμενη φωνή, και ρίχνουμε μέσα στο crate νόστιμες, υψηλής αξίας λιχουδιές, έτσι ώστε να τον δελεάσουμε και να εισέλθει στον χώρο. Εάν ο σκύλος μας προτιμά περισσότερο τα παιχνίδια, χρησιμοποιούμε ως δέλεαρ το αγαπημένο του παιχνίδι. Προσέχουμε, η πόρτα του crate να παραμένει σταθερά ανοιχτή, για να μην τρομάξει τον σκύλο.
2. Προσφέρουμε όλα τα γεύματα του 24ώρου γύρω από το crate και, εν συνεχεία, μέσα στο crate, τοποθετώντας το πιάτο του κάθε φορά πιο μακριά από την είσοδο του crate, τόσο ώστε να νιώθει ασφάλεια ο σκύλος και να πλησιάζει στο φαγητό. Με αυτόν τον τρόπο ο σκύλος συνδυάζει την είσοδο και παραμονή του στο crate με κάτι ευχάριστο: το γεύμα του. Σε επόμενο στάδιο, όση ώρα ο σκύλος τρώει το γεύμα του, κλείνουμε την πόρτα του crate και την ανοίγουμε μόλις τελειώσει. Παρατηρώντας τη συναισθηματική κατάσταση του ζώου, σε επόμενο γεύμα αφήνουμε την πόρτα κλειστή για λίγα λεπτά (μέχρι 10), αφού φάει. Αν ο σκύλος κλάψει ή γαυγίσει, σημαίνει ότι βιαστήκαμε. Οπότε, επιστρέφουμε ένα βήμα πίσω και μειώνουμε τον χρόνο παραμονής με κλειστή πόρτα. Του ανοίγουμε να βγει έξω τη στιγμή που είναι ήσυχος, κι όχι όταν γαυγίζει ή κλαίει.
3. Αφού έχει προηγηθεί η θετική εμπειρία σίτισης μέσα στο crate και ο σκύλος νιώθει άνετα, μπορούμε να αρχίσουμε να τον αφήνουμε για λίγα λεπτά με κλειστή πόρτα, ενώ εμείς παραμένουμε στο σπίτι. Καλούμε τον σκύλο κοντά στο crate και, μόλις έρθει, τον επιβραβεύουμε. Τον οδηγούμε μέσα στο crate με κάτι δελεαστικό, κι έτσι μαθαίνει το σύνθημα «σπίτι σου». Εφόσον είναι ήρεμος και χαρούμενος, κλείνουμε την πόρτα για 10′ και καθόμαστε κοντά του. Στη συνέχεια πηγαίνουμε σε άλλο δωμάτιο, επιστρέφουμε σε λίγα λεπτά και τον επιβραβεύουμε, ανοίγοντάς του την πόρτα.
Επαναλαμβάνουμε μέσα στη μέρα και για τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες, μέχρι ο σκύλος να είναι σε θέση να παραμείνει 30′ μόνος, χωρίς την παρουσία μας, ή ακόμη και κατά τη διάρκεια της νύχτας.
4. Το τελευταίο στάδιο είναι να μπορεί ο σκύλος να παραμείνει στο crate όταν εμείς βρισκόμαστε εκτός οικίας. Σταδιακά αυξάνουμε τον χρόνο της απουσίας μας. Αυτό επιτυγχάνεται, αφήνοντας τον σκύλο στο crate λίγα λεπτά πριν από την αναχώρησή μας και δίνοντάς του ασφαλή παιχνίδια απασχόλησης, βάζοντας μουσική ή τηλεόραση. Εξυπακούεται, ότι ο σκύλος έχει πάει βόλτα και έχει τακτοποιήσει τις ανάγκες του πριν τον αφήσουμε στο crate.
Για να μη συνδέσει ο σκύλος αρνητικά την αναχώρησή μας με τη παραμονή του στο crate, φροντίζουμε να αναχωρούμε με ηρεμία, χωρίς χαιρετισμούς και εναγκαλισμούς μαζί του. Αντιστοίχως, η επιστροφή μας πρέπει να δείχνει εξίσου «βαρετή» στον σκύλο και να μην του προκαλέσει υπερδιέγερση, ενθουσιασμό και άγχος.
Η εκπαίδευση στο crate μπορεί να διαρκέσει από ημέρες έως εβδομάδες, αναλόγως με τον σκύλο και τη δική μας συνέπεια.
Απαγορεύεται η χρήση crate σε περιστατικά άγχους αποχωρισμού
Σε περιστατικά άγχους αποχωρισμού (separation anxiety disorder) απαγορεύεται η χρήση crate ή άλλου είδους περιορισμού ως αντιμετώπιση. Γιατί μπορεί να αποτρέπει τον σκύλο από καταστροφικές τάσεις σε αντικείμενα στον χώρο μας, αλλά η προσπάθεια του ζώου να αποδράσει κατά την κρίση πανικού ενέχει κίνδυνο τραυματισμού, ακόμη και θανάτου.
Η αντιμετώπιση του άγχους αποχωρισμού απαιτεί πρόγραμμα απευαισθητοποίησης και άλλες τεχνικές εκπαίδευσης, σε συνεργασία με επαγγελματία θετικό εκπαιδευτή/σύμβουλο συμπεριφοράς ή συμπεριφoριστή, προκειμένου να θεραπευτεί ο σκύλος.
Το crate ή άλλος περιορισμός ενός σκύλου δεν αποτελεί λύση σε προβλήματα συμπεριφοράς. Αντίθετα, υπάρχει κίνδυνος να τα επιδεινώσει, αν το ζώο αισθανθεί παγιδευμένο και βρεθεί σε κατάσταση πανικού.
Συμπερασματικά, θα τοποθετούσα τη χρήση του crate ή άλλου παρόμοιου μέσου περιορισμού του χώρου ενός σκύλου ως μια επιλογή που πρέπει να βασίζεται σε πολλές παραμέτρους, όπως παρουσιάστηκαν παραπάνω.
Μέσω της θετικής εκπαίδευσης και της σωστής ενημέρωσης το crate θα αποτελέσει, για κάποιους σκύλους, το ασφαλές καταφύγιο για όλη τη διάρκεια της ζωής τους.
Μην ξεχνάμε πως κάθε σκύλος είναι μοναδικός και με ξεχωριστή προσωπικότητα».
▪ Η κυρία Αγγέλικα Χέρρα είναι πτυχιούχος θετική εκπαιδεύτρια VSA-CDT, πιστοποιημένο μέλος του Doggone Safe (Dog Bite safety Educator) και υπεύθυνη φιλοζωικής επιτροπής ACG Alumni Stray Action Committee. Επίσης, συμμετέχει εθελοντικά σε φιλοζωικές δράσεις.
