Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία ασθένεια που «χτυπά» και τις γάτες. Και, μάλιστα, τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει ραγδαία αύξηση.
Οι γάτες με διαβήτη έχουν ανάγκη, εκτός από τη θεραπεία, από μία ειδική διατροφή, έτσι ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση της υγείας τους.
Τι πρέπει να περιέχει το πιάτο μιας διαβητικής γατούλας και για ποιους λόγους, μας εξηγεί η κυρία Ελένη Παλαιολογοπούλου, σύμβουλος διατροφής σκύλου και γάτας.
«Τα τελευταία 30 χρόνια παρατηρείται αύξηση της ασθένειας του σακχαρώδη διαβήτη, τόσο στους ανθρώπους όσο και στα ζώα μας. Ιδιαίτερα στις γάτες. Το ποσοστό έχει δεκαπλασιαστεί, με αναλογία μία στις διακόσιες γάτες.
Πρόκειται για μια μεταβολική ασθένεια, η οποία εμφανίζεται σε μεγαλύτερης ηλικίας γάτες – περί τα επτά χρόνια.
Ο διαβήτης εμφανίζεται συχνότερα στα αρσενικά και, κυρίως, στα στειρωμένα ζώα, τα οποία έχουν περισσότερα κιλά.
Η παχυσαρκία είναι ένας πολύ βασικός παράγοντας για την εμφάνιση της νόσου, καθώς σχετίζεται άμεσα με την αντίσταση στην ινσουλίνη.
Στις μέρες μας, τουλάχιστον το 40% του γατήσιου πληθυσμού θεωρείται παχύσαρκο.
Ο διαβήτης έχει ως αποτέλεσμα να μην επιτρέπει στο σώμα να παράγει ή να ανταποκρίνεται στην ορμόνη της ινσουλίνης.
Αυτό μπορεί να οφείλεται σε παγκρεατική βλάβη, ή στην εξουθένωση του παγκρέατος από χρόνια ανεβασμένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.
Θα εξηγήσουμε παρακάτω γιατί τα ανεβασμένα επίπεδα γλυκόζης κουράζουν το πάγκρεας.
Όσο περισσότερη η γλυκόζη, τόσο αντίστοιχη και η ινσουλίνη που απαιτείται ώστε να απορροφηθεί η γλυκόζη.
Τροφές με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη -υδατάνθρακας/επίστρωση σιτηρών και ζάχαρης, που περιέχονται στις επεξεργασμένες τροφές- κουράζουν το πάγκρεας και, σταδιακά, μειώνεται η ποσότητα ινσουλίνης που παράγει.
Το τελικό αποτέλεσμα είναι ότι η ινσουλίνη που παράγεται δεν είναι αρκετή ώστε να ελέγξει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.
Όπως και στον άνθρωπο, έτσι και στη γάτα τα κύτταρα του σώματος χρειάζονται την γλυκόζη ως κύρια πηγή ενέργειας. Παράλληλα, όμως, χρειάζονται και την ινσουλίνη, η οποία παράγεται στο πάγκρεας και χρησιμοποιείται για να «ξεκλειδώσει» την πόρτα της γλυκόζης προς τα κύτταρα αυτά.
Η ινσουλίνη προσκολλάται στα κύτταρα και δίνει το σήμα για το πότε είναι η κατάλληλη στιγμή ώστε να απορροφήσουν την γλυκόζη. Τότε μειώνεται και η ποσότητα της γλυκόζης στο αίμα.
Στην περίπτωση του ανθρώπινου διαβήτη τύπου 2, που είναι και η συνήθης μορφή που συναντάμε και στις γάτες, τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα παραμένουν αυξημένα, καθώς τα κύτταρα δεν ανταποκρίνονται σωστά στην ινσουλίνη.
Όταν τα κύτταρα δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη γλυκόζη, τότε, στην ουσία, λιμοκτονούν. Κάτι που τα οδηγεί σε απώλεια μυϊκής μάζας, αδυναμία, και σε άλλα νευρολογικής φύσεως προβλήματα.
Συμπτώματα
Κάποια από τα συμπτώματα του διαβήτη, που οδηγούν τους ιδιοκτήτες στον κτηνίατρο, είναι η πολυδιψία, η απώλεια βάρους, ο λήθαργος, η ανορεξία, ο εμετός, η κακή προσωπική υγιεινή (η γάτα μας δεν καθαρίζεται, πλέον, μόνη της).
Θεραπεία και διατροφή
Σύμφωνα με τελευταίες μελέτες η θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη θα πρέπει να υποστηρίζεται και από την αλλαγή στη διατροφή της γάτας.
Ένας βασικός στόχος είναι να μειωθούν τα παραπανήσια κιλά και να ακολουθηθεί μια διατροφή μέτρια σε θερμίδες, υψηλή σε πρωτεΐνη και χαμηλή σε υδατάνθρακες.
Για ακόμα μια φορά επιβεβαιώνεται κάτι που ήδη γνωρίζουμε για τις γάτες. Ότι πρόκειται για αυστηρά σαρκοφάγα ζώα, τα οποία στη φύση θα κατανάλωναν περίπου 60% πρωτεΐνη, 35% λίπος και λιγότερο από 10% υδατάνθρακα. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται να καταναλώνουν κρέας ως βασική πηγή τροφής της δίαιτάς τους.
Σύμφωνα με τους κτηνιάτρους Kirk Ca, Debraekeleer J και Armstrong Pj, οι γάτες έχουν μοναδικές ανατομικές, φυσιολογικές, μεταβολικές αλλά και συμπεριφορικές ιδιότητες, οι οποίες ανταποκρίνονται σε μια αυστηρά σαρκοφάγα διατροφή.
Αυτό απέχει πολύ από τις περισσότερες επεξεργασμένες τροφές, οι οποίες έχουν μεγαλύτερα ποσοστά σε υδατάνθρακα. Ο υδατάνθρακας περιέχει άμυλα και σιτηρά, τα οποία, εκτός των άλλων, έχουν αυξημένο γλυκαιμικό δείκτη.
Προκειμένου να ρυθμιστεί ο διαβήτης χρειάζονται τροφές με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη – ο υψηλός θα ανεβάσει πολύ τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και, εφόσον υπάρχει αντίσταση στην ινσουλίνη, δημιουργείται υπεργλυκαιμία.
Η υπεργλυκαιμία θα οδηγήσει το πάγκρεας να παράγει περισσότερη ινσουλίνη, κι αυτό το στρες που του προκαλείται είναι εξουθενωτικό για τις υπέρβαρες γάτες, που έχουν αντίσταση στην ινσουλίνη.
Εδώ βλέπουμε γιατί οι επεξεργασμένες τροφές έχουν οδηγήσει τη σύγχρονη γάτα σε παχυσαρκία και σε διαβήτη: έχουν πολλούς υδατάνθρακες.
Η γάτα από τη φύση της διασπά την πρωτεΐνη σαν πηγή ενέργειας, ώστε να διατηρήσει τη γλυκόζη στο αίμα. Και όχι τους υδατάνθρακες.
Μια βιολογικά κατάλληλη τροφή, υψηλή σε πρωτεΐνη, θα βοηθήσει τη γάτα να μειώσει το βάρος της. Επίσης, ο οργανισμός της θα αποκτήσει καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο, και τα συμπτώματα της ασθένειας θα υποχωρήσουν.
Μια τέτοια τροφή προτείνεται να περιέχει 50% πρωτεΐνη, ή και περισσότερη, και λιγότερο από 15% υδατάνθρακα σε ξηρά ουσία (drymatter).
Ένας ακόμη στόχος μιας διατροφής για σακχαρώδη διαβήτη, εκτός από τη μείωση του βάρους και της υπεργλυκαιμίας, είναι η αύξηση της ενδογενούς έκκρισης ινσουλίνης. Δηλαδή, το σώμα να παράγει περισσότερη ινσουλίνη.
Αυτό επιτυγχάνεται, και πάλι, με την κατανάλωση πρωτεΐνης και, ειδικά, ζωικής πρωτεΐνης. Γιατί τα αμινοξέα της πρωτεΐνης ,όπως η αργινίνη, παίζουν σημαντικό ρόλο στην ενεργοποίηση της έκκρισης ινσουλίνης από το πάγκρεας, όταν δεν επαρκεί.
Προσοχή στη διατροφή
Εάν η γάτα έχει νεφρική δυσλειτουργία, θα πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες εξετάσεις και αξιολόγηση από τον κτηνίατρο.
Θα πρέπει να γίνεται μέτρηση και παρακολούθηση στις γάτες που λαμβάνουν ινσουλίνη, ώστε να μην υπάρξει υπογλυκαιμία μετά τη χορήγησης ινσουλίνης. Και, γενικά, έλεγχος και μέτρηση της γλυκόζης στο αίμα, με ειδικούς μετρητές γλυκόζης.
Βλέπουμε ότι η φύση έχει προβλέψει για τη σωστή διατροφή: για το σώμα που θα επεξεργαστεί και θα χωνέψει. Όπως και για όλο τον απαραίτητο μηχανισμό υγείας.
Το σώμα είναι ένα μαγικό εργαλείο. Εμείς δεν γνωρίζουμε τι είναι πιο κατάλληλο γι’ αυτό: τόσο για εμάς, όσο και για τη γάτα μας.
Αν αρχίσουμε να κατανοούμε καλύτερα το πώς λειτουργεί και τι χρειάζεται να καταναλώνει, τότε θα μπορέσουμε να προλάβουμε ασθένειες στα ζωάκια μας. Ασθένειες που οφείλονται στον σύγχρονο, επιβαρυμένο τρόπο ζωής.
Μέσα από τα ζώα σας, θα μάθετε να φροντίζετε και το δικό σας σώμα!».
▪ Η κυρία Ελένη Παλαιολογοπούλου έχει ολοκληρώσει δύο courses στο Dog’s Naturally University και στο CIVT (College of Iintegrative Veterinary Therapies) και συνεχίζει τις σπουδές της στη διατροφή σκύλου και γάτας. Ως υποστηρικτής της φυσικής ανατροφής αρθρογραφεί σε θέματα που αφορούν τη φυσική διατροφή. Ενημερώνεται συνεχώς για τις εξελίξεις στο χώρο της και διαβάζει επιστημονικά βιβλία κλινικής διατροφής.
