Ο σκύλος μας «μιλάει» και με την ουρά του.
Το κούνημά της, όμως, δεν μας «λέει» πάντα ότι είναι χαρούμενος και έτοιμος για ξέφρενο παιχνίδι, όπως πιστεύουν αρκετοί.
Το πώς μπορούμε να «διαβάσουμε» την ουρά του σκύλου, μας το εξηγεί ο θετικός εκπαιδευτής σκύλων, Σεραφείμ Καρυπίδης.
«Όταν συνδέουμε τις λέξεις «σκύλος» και «χαρά», αμέσως στο μυαλό μας σχηματίζεται η εικόνα ενός σκύλου που κουνάει την ουρά του.
Υπάρχει, όμως, αιτιατή σχέση μεταξύ των δύο; Το κούνημα της ουράς είναι αποτέλεσμα της χαράς του σκύλου; Και αν ναι, πώς επηρεάζεται αυτή η συμπεριφορά κατά τη διαφοροποίηση της συναισθηματικής κατάστασης του σκύλου;
Ο εγκέφαλος και τα συναισθήματα
Ο εγκέφαλος χωρίζεται σε δύο ημισφαίρια. Το σύνολο του εγκεφάλου εργάζεται, ανά πάσα στιγμή, για τις διεργασίες που είναι απαραίτητες για τον οργανισμό, ενεργοποιώντας την κατάλληλη δομή για την εκάστοτε λειτουργία.
Για τον σκύλο, υπάρχουν δεδομένα που υποστηρίζουν το μοντέλο της θεωρίας της πλευρικότητας των συναισθημάτων.
Συγκεκριμένα, την επεξεργασία και την απόκριση στα διάφορα συναισθήματα από διαφορετική πλευρά του εγκεφάλου, ανάλογα με το συναίσθημα. Με τα θετικά συναισθήματα να ενεργοποιούν την αριστερή πλευρά, και τα αρνητικά τη δεξιά.
Δηλαδή, ο σκύλος θα αντιδράσει με διαφορετικό τρόπο στο ερέθισμα, ανάλογα με το εάν είναι θετικό ή αρνητικό. Όπως, για παράδειγμα, τη διαφυγή από έναν κίνδυνο που μπορεί να ακολουθήσει ένα αρνητικό ερέθισμα.
Υπάρχουν στοιχεία ότι στον σκύλο τα θετικά ερεθίσματα προκαλούν μεγαλύτερη δραστηριότητα στο αριστερό ημισφαίριο, ενώ τα αρνητικά ερεθίσματα στο δεξί ημισφαίριο.
Πώς ελέγχεται η ουρά από τον εγκέφαλο
Ο εγκέφαλος συνδέεται με όλο το σώμα του σκύλου, μέσω νευρώνων, κάποιοι από τους οποίους μεταφέρουν πληροφορίες από τον εγκέφαλο προς την περιφέρεια, ενώ κάποιοι άλλοι από την περιφέρεια και τα αισθητήρια όργανα προς τον εγκέφαλο.
Στην προκειμένη περίπτωση μας ενδιαφέρουν τα κινητήρια νεύρα, τα οποία ξεκινούν από τον εγκέφαλο και πάνε προς τους μύες, συγκεκριμένα την ουρά.
Οι νευρώνες, ωστόσο, αμέσως μετά τον εγκέφαλο, διασταυρώνονται και, τελικά, τα νεύρα που ξεκίνησαν από τη μια πλευρά του εγκεφάλου καταλήγουν στην αντίθετη.
Σύμφωνα με τη θεωρία, η αυξημένη δραστηριότητα στο ένα μέρος του εγκεφάλου θα προκαλέσει αυξημένη δραστηριότητα και στην αντίθετη πλευρά του σώματος.
Το αποτέλεσμα είναι ότι όταν ο σκύλος βιώνει θετικά ερεθίσματα, όπως όταν βλέπει τον ιδιοκτήτη του, θα διεγερθεί περισσότερο το αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου, θα προκληθούν εντονότερα κινητήρια ερεθίσματα προς τη δεξιά πλευρά, και θα κουνάει την ουρά του περισσότερο προς τη δεξιά πλευρά.
Οπτική επικοινωνία μεταξύ των σκύλων
Η ουρά είναι, ίσως, από τα πιο χαρακτηριστικά μέσα οπτικής επικοινωνίας μας με τους σκύλους, ανάμεσα σε πολλά άλλα σινιάλα που χρησιμοποιούν για να επικοινωνήσουν μεταξύ τους.
Οι σκύλοι, εκτός από το να κουνάνε διαφορετικά την ουρά τους, ανάλογα με το πώς νιώθουν, αντιδρούν και στο θέαμα ενός άλλου σκύλου ανάλογα με την κατεύθυνση προς την οποία κινείται η ουρά του.
Έχει παρατηρηθεί ότι το άγχος τους αυξανόταν όταν αντίκριζαν έναν σκύλο που κουνούσε την ουρά του προς τα αριστερά.
Ήταν, δηλαδή, σε θέση να καταλάβουν τη συναισθηματική κατάσταση των άλλων σκύλων, κρίνοντας από την πλευρά προς την οποία κουνούσαν περισσότερο την ουρά τους.
Η επικοινωνία μεταξύ των σκύλων
Η ουρά είναι ένα πολύ σημαντικό μέσο επικοινωνίας, αλλά δεν είναι το μοναδικό. Είναι πολύ σημαντικό να μην κόβουμε την ουρά, γιατί οι ανάγκες του σκύλου δεν γίνονται αντιληπτές από τον περίγυρό του, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται πολλές προβληματικές συμπεριφορές.
Και αυτό συμβαίνει γιατί ο σκύλος που έχει υποστεί ακρωτηριασμό (κόψιμο αυτιών/ουράς), δεν έχει την ικανότητα να επικοινωνήσει τις ανάγκες του με τρόπο κατανοητό προς τους υπόλοιπους.
Επίσης, ο σκύλος μπορεί να χάσει την κινητικότητα συγκεκριμένων περιοχών του σώματός του λόγω επιλεκτικής αναπαραγωγής, ή λόγω κακής κοινωνικοποίησης και έλλειψης κοινωνικών δεξιοτήτων».
Ο κύριος Σεραφείμ Καρυπίδης είναι approved instructor της Academy of Dog Training and Behaviour (Adtb) και εδώ και δύο χρόνια παρακολουθεί μαθήματα για το Advanced Diploma in Canine Behaviour Management (ADCBM) του Compass Education. Ζει στη Θεσσαλονίκη.
