Είναι γνωστό ότι ακόμη και όλοι ξεκινούσαμε αύριο τον ίδιο τύπο γυμναστικής, την ίδια προπόνηση ακριβώς, για το ίδιο χρονικό διάστημα και με τον ίδιο ρυθμό τα αποτελέσματα στο σώμα μας δεν θα ήταν ίδια. Άλλοι θα ανακτούσαν ταχύτερα και καλύτερα τη φυσική τους κατάσταση, κάποιοι θα έβλεπαν μια τόνωση, χωρίς ωστόσο κάποια θεαματική αλλαγή, ενώ κάποιοι ίσως αργούσαν να δουν θετικά αποτελέσματα παρά την προσπάθεια.
Ο τρόπος που αντιδρά ο κάθε οργανισμός στην άσκηση ποικίλει, ενώ μπορεί να είναι και απρόβλεπτος – κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και όταν κάνουμε δίαιτα. Ωστόσο χάρη σε μια νέα μελέτη με περισσότερους από 650 άνδρες και γυναίκες φαίνεται ότι τα επίπεδα ορισμένων πρωτεϊνών στην κυκλοφορία του αίματος μπορεί να αποκαλύψουν, ή μάλλον να προβλέψουν τον τρόπο που θα ανταποκριθούμε σε ένα σχήμα άσκησης!
Προτού βιαστούμε να την… κάνουμε καλό είναι να πούμε ότι η έρευνα θα πρέπει να επαναληφθεί και να επιβεβαιωθεί από επόμενες μελέτες. Ωστόσο αποτελεί μια σημαντική αρχή σε μια πορεία για την δημιουργία ενός τεστ αίματος που θα μπορεί να εντοπίσει τους πιο αποδοτικούς τρόπους άσκησης για τον καθένα μας.
Σήμερα δεν γνωρίζουμε πώς ακριβώς θα ανταποκριθεί το σώμα του καθενός από εμάς σε μια προπόνηση, ενώ ούτε και το γενετικό μας προφίλ μπορεί να αποκαλύψει κάτι τέτοιο. Μάλιστα υπάρχουν έρευνες που αποκαλύπτουν ότι δίδυμοι με το ίδιο DNA, μπορούν να αντιδράσουν διαφορετικά στις προπονήσεις, ενώ το ίδιο μπορεί να συμβεί σε εξίσου αδύνατους ή παχουλούς ανθρώπους που ξεκινούν το ίδιο αερόβιο πρόγραμμα.
Το αίνιγμα της διαφορετικής απόκριση κάθε οργανισμού στην άσκηση προσπαθούν να λύσουν οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, το Ιατρικό Κέντρο Beth Israel Deaconess στη Βοστώνη και άλλα ιδρύματα. Το ενδιαφέρον των επιστημόνων εστιάζεται για το πώς η άσκηση μεταβάλλει το μοριακό προφίλ του οργανισμού, καθώς και πώς αυτές οι αλλαγές επηρεάζουν την υγεία και με ποιους τρόπους.
Στο πλαίσιο της νέας μελέτης που δημοσιεύθηκε τον Μάιο στο Nature Metabolism, οι ερευνητές αποφάσισαν να δουν αν ορισμένα μόρια στο αίμα των συμμετεχόντων μπορεί να σχετίζονται με τον τρόπο με τον οποίο ο οργανισμός τους αντιδρά στις προπονήσεις. Για να το διαπιστώσουν, χρησιμοποίησαν δεδομένα από την μεγάλης κλίμακας μελέτη Heritage, που εστίασε στη σχέση άσκησης και υγείας των γονέων και των απογόνων τους. Η μελέτη περιελάμβανε ακριβείς, δοκιμές της αεροβικής ικανότητας των ατόμων, καθώς και αιμοληψίες μετά τις οποίες ακολουθούσαν άλλες είκοσι εβδομάδες προπονήσεων και περισσότερες εξετάσεις.
Οι ερευνητές επέλεξαν προς περαιτέρω μελέτη ένα δείγμα 654 ανδρών και γυναικών καλύπτοντας ένα εύρος ηλικιών και εθνικοτήτων. Επικεντρώθηκαν στα μεγάλα σύνθετα μόρια πρωτεϊνών που δημιουργούνται σε ιστούς σε όλο το σώμα και που, όταν απελευθερώνονται στην κυκλοφορία του αίματος, εκκινούν βιολογικές διεργασίες σε άλλα σημεία του σώματος, επηρεάζοντας έτσι τη λειτουργία του οργανισμού.
Χρησιμοποιώντας υπερσύγχρονα μοριακά εργαλεία, οι επιστήμονες άρχισαν κατέγραψαν τον αριθμό και τους τύπους χιλιάδων πρωτεϊνών στην κυκλοφορία του αίματος των 654 ατόμων. Στη συνέχεια, αντιπαρέβαλαν αυτά τα στοιχεία με δεδομένα σχετικά με την αερόβια φυσική κατάσταση των συμμετεχόντων πριν και μετά από τους πέντε μήνες άσκησής τους.
Με αυτή την μέθοδο αναδύθηκαν ορισμένα ξεκάθαρα μοτίβα. Τα επίπεδα 147 πρωτεϊνών συσχετίστηκαν έντονα με την φυσική κατάσταση των συμμετεχόντων. Εάν κάποιες από αυτές τις πρωτεΐνες είχαν υψηλές τιμές και άλλες χαμηλές το συνεπαγόμενο μοριακό προφίλ μεταβαλλόταν και ήταν ενδεικτικό του πόσο καλή ήταν η φυσική κατάσταση του εξεταζόμενου.
Ενδιαφέρον προκαλεί ένα ξεχωριστό σύνολο 102 πρωτεϊνών που φαίνεται να προβλέπει την σωματική αντίδραση των ανθρώπων στην άσκηση. Υψηλότερα και χαμηλότερα επίπεδα αυτών των μορίων – λίγα από τα οποία αλληλεπικαλύπτονται με τις πρωτεΐνες που προαναφέρθηκαν και σχετίζονται με τη φυσική κατάσταση – προέβλεπαν τον βαθμό αύξησης της αερόβιας ικανότητας με την άσκηση.
Με δεδομένο ότι η αερόβια φυσική κατάσταση συνδέεται έντονα με τη μακροζωία, οι επιστήμονες προέβησαν σε έναν επιπλέον έλεγχο. Εξέτασαν τα επίπεδα των διαφόρων πρωτεϊνών που σχετίζονται με τη φυσική κατάσταση στο αίμα μιας ξεχωριστής ομάδας ατόμων που συμμετείχαν σε διαφορετική μελέτη υγείας ή οποία όμως περιελάμβανε και αρχεία θνησιμότητας και διαπίστωσαν ότι οι πρωτεϊνικές υπογραφές υποδείκνυαν την καλύτερη ή χειρότερη φυσική κατάσταση, γεγονός που σηματοδοτεί μικρότερη ή μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.
Συνολικά, τα αποτελέσματα της νέας μελέτης υποδηλώνουν ότι «τα εργαλεία μοριακού προφίλ μπορεί να βοηθήσουν στην εξατομικευμένη προσαρμογή προγραμμάτων άσκησης», δήλωσε ο Δρ Robert Gerszten, καθηγητής ιατρικής στη Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και επικεφαλής της καρδιαγγειακής ιατρικής στο Ιατρικό Κέντρο Beth Israel Deaconess, που διεξήγαγε τη νέα μελέτη με τον κύριο συγγραφέα της, τον Δρ Jeremy Robbins και άλλους.
Κάποιος του οποίου η πρωτεϊνική υπογραφή υποδηλώνει ότι μπορεί να αποκτήσει λίγα οφέλη λόγου χάρη από μια κλασική προπόνηση που περιλαμβάνει περπάτημα, ποδηλασία ή κολύμβηση, μπορεί να επιλέξει προπόνηση υψηλής έντασης ή προπόνηση με αντιστάσεις εξήγησε ο Δρ Gerszten.
Ωστόσο, αυτός ο τομέας της έρευνας βρίσκεται ακόμη στα σπάργανα, εξηγούν οι δύο ειδικοί. Οι επιστήμονες θα πρέπει να μελετήσουν πολύ μεγαλύτερο και ευρύτερο δείγμα πληθυσμού ώστε να εντοπίσουν ποιες πρωτεΐνες μπορούν να θεωρηθούν αξιόπιστοι δείκτες φυσικής κατάστασης. Μας ζητούν λοιπόν να είμαστε σε αναμονή για περισσότερα αποτελέσματα σε λίγα χρόνια.
Μέχρι τότε το βέβαιο είναι ότι όποια άσκηση και αν επιλέξουμε – αρκεί να μας αρέσει – θα κάνει καλό στην υγεία μας και αναμφίβολα αν δεν δούμε σε λίγους μήνες το επιθυμητό αποτέλεσμα στο σώμα μας μπορούμε μόνοι μας – χωρίς κάποιο μοριακό τεστ – να δοκιμάσουμε κάτι διαφορετικό μέχρι να βρούμε την προπόνηση που θα μας αρέσει και θα έχει τα βέλτιστα αποτελέσματα στη φυσική μας κατάσταση.
Διαβάστε επίσης
Διαβήτης: Τι ώρα να ασκούμαστε για καλύτερο έλεγχο του σακχάρου
Workout: Πέντε σημάδια ότι προπονείστε σωστά – Χωρίς να ανεβείτε στη ζυγαριά
Αντιγήρανση: Ανακαλύψτε τα δύο αθλήματα που μακραίνουν τη ζωή
