Τη μία μέρα αισθάνεστε καλά και την επόμενη η μύτη αρχίζει να τρέχει, το φτάρνισμα δίνει και παίρνει και νιώθετε το λαιμό σας άγριο, να πονάει κάθε φορά που καταπίνετε.
Το πιθανότερο είναι ότι κάποιος από τους εκατοντάδες ιούς του κοινού κρυολογήματος αποφάσισε να εγκατασταθεί στο αναπνευστικό σας σύστημα μαζί με τα συνοδά συμπτώματα: καταρροή, δακρύρροια, δέκατα, κόπωση….. Εάν φοβάστε πως αυτή η ίωση θα σας κρατήσει στο κρεβάτι για μέρες, δεν έχετε παρά να λάβετε τα απαραίτητα μέτρα και η πραγματικότητα μπορεί να είναι διαφορετική.
Καλό είναι να ξέρετε ότι ο ιός του κοινού κρυολογήματος θα χρειαστεί 3-4 μέρες για να κάνει τον κύκλο του. Ωστόσο, το διάστημα αυτό εξαρτάται τόσο από την κατάσταση του ανοσοποιητικού σας συστήματος όσο και από το αν είστε καπνιστής. Ειδικά στη δεύτερη περίπτωση, η ταλαιπωρία σας μπορεί να κρατήσει ακόμη και το διπλάσιο χρόνο.
Υπάρχουν πάνω από 200 ιοί του κοινού κρυολογήματος που προσβάλλουν τον ανθρώπινο οργανισμό, με την πλειοψηφία τους να επικεντρώνεται στο αναπνευστικό σύστημα. Αν, λοιπόν, τις πρώτες 24 ώρες από την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων κινηθείτε σωστά, θα απαλλαχτείτε και θα επιστρέψετε σύντομα στην καθημερινότητά σας.
Η αλήθεια είναι ότι κολλήσατε συνάχι όχι μόνο επειδή ήρθατε σε επαφή με τον ιό, για παράδειγμα από ένα φτάρνισμα, μια αγκαλιά ή μια χειραψία, αλλά και επειδή η άμυνα του οργανισμού σας δεν ήταν ισχυρή. Όταν, είμαστε υπερβολικά κουρασμένοι, στρεσαρισμένοι ή το ανοσοποιητικό μας σύστημα είναι εξασθενημένο, οι ιοί του κρυολογήματος βρίσκουν πρόσφορο έδαφος να πολλαπλασιαστούν καθώς τα αμυντικά συστήματα του οργανισμού λειτουργούν βραδύτερα. Τι μπορείτε να κάνετε: Αν νιώθετε ότι κάτι σας περιτριγυρίζει πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι και νερό ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Αποφεύγετε την επαφή των χεριών με τα μάτια, καθώς υπάρχει κίνδυνος μεταφοράς της μόλυνσης.
Οι κρίσιμες ώρες
Στις πρώτες δύο ώρες από την έκθεση στον ιό αρχίζουν τα πρώτα συμπτώματα στη μύτη και το λαιμό, με τη ρινική ξηρότητα και ενόχληση να αναπτύσσονται καθώς το επιθηλιακό στρώμα των κυττάρων που συνιστά την άμυνα του οργανισμού, αρχίζει να κατακερματίζεται. Οι ιοί που καταφέρνουν να διαπεράσουν τις φυσικές άμυνες του οργανισμού αρχίζουν να διαπερνούν τα επιθηλιακά κύτταρα και να αναπαράγονται με ταχύτατους ρυθμούς μέσα σε διάστημα μόλις 10 ωρών, προκαλώντας σε πολλές περιπτώσεις το αίσθημα της κούρασης, καθώς το σώμα προσπαθεί να καταπολεμήσει τη λοίμωξη. Τι μπορείτε να κάνετε: Ξεκουραστείτε όσο το δυνατόν περισσότερο για να βοηθήσετε τον οργανισμό σας να ανταπεξέλθει στη μάχη κατά του ιού. Αποφύγετε να πάτε στο γραφείο επειδή κινδυνεύετε να κολλήσετε τους συναδέλφους σας, αλλά και επειδή χρειάζεστε ανάπαυση σε ζεστό περιβάλλον. Για να ξεπεράσετε γρήγορα το κρυολόγημα είναι σημαντικό να ακολουθήσετε την κυριότερη συμβουλή των ειδικών που είναι η ανάπαυση στο σπίτι έστω και για δύο μέρες, σε ζεστή ατμόσφαιρα (24-25 C).
Στις δέκα πρώτες ώρες, που ο ιός μολύνει όλο και περισσότερα κύτταρα, τα συμπτώματα γίνονται πλέον έντονα. Τα προσβεβλημένα ρινικά κύτταρα παράγουν χημικές ουσίες ως μέρος της φυσιολογικής ανοσοαπόκρισης, γι’ αυτό και η μύτη σας «τρέχει» και φτερνίζεστε διαρκώς σε μια προσπάθεια του οργανισμού να εκδιώξει τον ιό. Τι μπορείτε να κάνετε: Πίνετε πολλά υγρά που συμβάλλουν στην ρευστοποίηση και την αποβολή των εκκρίσεων από το λαιμό και τη μύτη. Επιπλέον η ενυδάτωση του οργανισμού συμβάλλει στην απομάκρυνση των τοξινών, που παράγονται από τα νεκρά κύτταρα, τα οποία αυξάνονται καθώς ο οργανισμός μάχεται τους ιούς. Εκτός από νερό μπορείτε να πίνετε και ροφήματα (χαμομήλι, τίλιο) που μαλακώνουν τον βλεννογόνο του λαιμού και της μύτης, διευκολύνοντας την αποβολή των εκκρίσεων.
Μετά τις 11 ώρες ο ιός του κρυολογήματος έχει «εγκατασταθεί» για τα καλά στα ενδότερα επίπεδα των επιθηλιακών κυττάρων και μετακινείται στο σώμα μέσω της ροής του αίματος παρεμβαίνοντας στον τρόπο που λειτουργούν τα κύτταρα και προκαλώντας συμπτώματα όπως ο μυικός πόνος. Συγκεκριμένα, επηρεάζει τα γονίδια που ελέγχουν τα κύτταρα στη μύτη και την ανώτερη αναπνευστική οδό, τα οποία παράγουν και απελευθερώνουν βλέννα, ως ένα τρόπο να εξασφαλιστεί η εξάπλωσή τους μέσω των αερομεταφερόμενων σταγονιδίων. Γι’αυτό άλλωστε παρατηρείται και η σχετική ρινική καταρροή και συμφόρηση. Τι μπορείτε να κάνετε: Οι εισπνοές ατμού πάνω από μία λεκάνη με καυτό νερό, συμβάλλουν στην ρευστοποίηση και την αποβολή των εκκρίσεων. Οι εισπνοές είναι ανακουφιστικές το βράδυ, επειδή βοηθούν τον ύπνο (αποφύγετε όμως την εισπνοή οινοπνεύματος εμποτισμένου σε βαμβάκι, επειδή ξηραίνει τον βλεννογόνο της μύτης).
Μετά τις δώδεκα ώρες εμφανίζεται και ο βήχας, ο οποίος συμβαίνει όταν τα μικροσκοπικά νευρικά κύτταρα της αναπνευστικής οδού γίνονται υπερευαίσθητα από την πολλή βλέννα. «Ο βήχας εξυπηρετεί ένα πολύ σημαντικό σκοπό, της απομάκρυνσης των ανεπιθύμητων στοιχείων από τους πνεύμονες», σχολιάζει ο Δρ. Ron Eccles, διευθυντής του Κέντρου Κοινού Κρυολογήματος του Πανεπιστημίου του Cardiff. Η πίεση του βήχα ωστόσο, καταστρέφει γρήγορα τα εύθραυστα επιθηλιακά κύτταρα της αναπνευστικής οδού προκαλώντας επιδείνωση του πονόλαιμου. Τι μπορείτε να κάνετε: Μπορείτε να κάνετε 2-3 φορές την ημέρα γαργάρες με σοδόνερο, αλατόνερο ή χαμομήλι, τα οποία δρουν αντισηπτικά. Ένα ζεστό ρόφημα π.χ. χαμομήλι ή τήλιο με λεμόνι και με μέλι θα σας προσφέρει άμεση ανακούφιση από τον πονόλαιμο και τον βήχα.
Η αφυδάτωση που προκαλείται από την παραγωγή βλέννας και την χαμηλή πυρετική κίνηση μπορεί να προκαλέσει βράχνιασμα, ξηρότητα στα χείλη και στη γλώσσα, ενώ η συγκέντρωση χημικών που παράγονται για να βοηθήσουν το σώμα να καταπολεμήσει τη λοίμωξη μπορεί να προκαλέσει πονοκέφαλο. Τι μπορείτε να κάνετε: Η κοτόσουπα χρησιμοποιείται εδώ και χιλιάδες χρόνια ως φάρμακο κατά του κρυολογήματος. Σε μελέτη του 2000 μάλιστα βρήκε ότι έχει και αντιφλεγμονώδη δράση. Τα μη κορτιζονούχα αποσυμφορητικά σπρέι μπορούν να σας ανακουφίσουν από τη ρινική συμφόρηση, αλλά συνιστάται να μην τα χρησιμοποιήσετε για περισσότερο από μία εβδομάδα, επειδή υπάρχει ο κίνδυνος να τα «συνηθίσει» ο οργανισμός και να προκληθεί φαρμακευτική ρινίτιδα. Επίσης ένα παυσίπονο αντιπυρετικό (π.χ., ασπιρίνη, παρακεταμόλη) μπορεί να σας ανακουφίσει σε περίπτωση που νιώθετε μεγάλη καταπόνηση και ο πυρετός σας είναι άνω των 38C. Καλό θα ήταν όμως να αποφεύγετε τα αντιπυρετικά, επειδή η άνοδος της θερμοκρασίας του σώματος βοηθά στην εξόντωση των ιών του αναπνευστικού συστήματος, οι οποίοι «μισούν» τη ζέστη.
