Αυξανόμενο προβληματισμό στην επιστημονική κοινότητα προκαλούν τα «υπερβακτήρια», δηλαδή τα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά μικρόβια, που σύμφωνα με τα διαθέσιμα ερευνητικά στοιχεία, δείχνουν να μετατρέπονται σε έναν από τους μεγαλύτερους εχθρούς για τη δημόσια υγεία. Πρόκειται για μικρόβια ικανά να οδηγήσουν σε λοιμώξεις δύσκολες στην αντιμετώπιση και δυνητικά θανατηφόρες. Μάλιστα, έχει παρατηρηθεί ότι, όσο εξελίσσονται τα φάρμακα που τα καταπολεμούν, τόσο αναπτύσσεται η αντοχή των μικροβίων, δημιουργώντας έναν επικίνδυνο φαύλο κύκλο.
Στο πλαίσιο της παγκόσμιας επιστημονικής προσπάθειας να βρεθεί μια λύση σε αυτό το δύσκολο πρόβλημα, μια ομάδα ερευνητών από την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ ανακάλυψε ότι ένα ξεχασμένο από τη δεκαετία του 1940 αντιβιοτικό θα μπορούσε πιθανώς να καταπολεμήσει βακτήρια ανθεκτικά σε άλλα, υπάρχοντα αντιβιοτικά. Τα νέα επιστημονικά συμπεράσματα δημοσιεύονται στο PLOS Biology.
Ο λόγος για την νουρσεοθρικίνη (NTC), μια φυσική ουσία, που παράγεται από έναν μύκητα εδάφους και περιλαμβάνει διάφορες παραλλαγές ενός πολύπλοκου μορίου, της στρεπτοθρικίνης (STs). Η ανακάλυψή του τη δεκαετία του 1940 ενίσχυσε τις ελπίδες ότι μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό όπλο κατά των βακτηρίων, που παραμένουν ανθεκτικά, χάρη στο ισχυρά προστατευτικό εξωτερικό τους περίβλημα. Λίγο αργότερα διαπιστώθηκε, ωστόσο, ότι η εν λόγω ουσία είναι επιβλαβής για τους νεφρούς, με αποτέλεσμα να διακοπεί η χρήση της.
Τα ανησυχητικά στοιχεία, ωστόσο, που κάνουν λόγο για 700.000 θανάτους ετησίως από ανθεκτικές λοιμώξεις -με τις εκτιμήσεις να υποστηρίζουν ότι αυτός ο αριθμός θα φτάσει τα 10 εκατομμύρια μέχρι το 2050- έφεραν ξανά στο τραπέζι της επιστημονικής συζήτησης τη χρήση της νουρσεοθρικίνης.
Η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον James Kirby, καθηγητή παθολογίας στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, διεξήγαγε σχετική μελέτη, θεωρώντας τα στοιχεία για την επικινδυνότητα των στρεπτοθρικινών ανεπαρκή. Η αρχική υπόθεση των ερευνητών επιβεβαιώθηκε, καθώς από τη μελέτη προέκυψε ότι οι διάφορες μορφές στρεπτοθρικίνης περιέχουν διαφορετικά επίπεδα τοξικότητας.
Η ερευνητική ομάδα εξέτασε, συγκεκριμένα, δύο διαφορετικά είδη στρεπτοθρικίνης, την D και την F, μελετώντας τρεις παράγοντες:
- Την αντιβακτηριακή τους δράση
- Την τοξικότητα στα νεφρά και
- Τον μηχανισμό δράσης
Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι η D ήταν πιο ισχυρή από την F έναντι των ανθεκτικών εντεροβακτηρίων και άλλων βακτηριδιακών ειδών, αλλά προκάλεσε τοξικότητα στα νεφρά, ακόμη και σε χαμηλή δόση. Η στρεπτοθρικίνη-F, όμως, αποδείχθηκε σημαντικά λιγότερο τοξική, παραμένοντας ωστόσο εξαιρετικά αποτελεσματική έναντι των σύγχρονων ανθεκτικών παθογόνων.
«Με βάση τα ευρήματα της παρούσας μελέτης, πιστεύουμε ότι τα είδη στρεπτοθρικίνης αξίζουν περαιτέρω διερεύνησης, προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσο θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματική τα υπερβακτήρια», λέει ο Kirby. «Περιθωριοποιημένη από το 1942, η στρεπτοθρικίνη ήταν το πρώτο αντιβιοτικό με ισχυρή αντιβακτηριδιακή δράση που ανακαλύφθηκε. Διαπιστώνουμε ότι εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά αποτελεσματική ενάντια στα πιο ανθεκτικά σύγχρονα παθογόνα, αναστέλλοντας την πρωτεϊνοσύνθεση μέσω ενός μοναδικού μηχανισμού».
Εάν αυτά τα αποτελέσματα επιβεβαιωθούν, θα αποτελέσουν σημαντική εξέλιξη στην αντιμετώπιση αυτών των ανθεκτικών μικροβίων, οι κυριότερες πηγές των οποίων είναι:
- Τα νοσοκομεία: Παρά το γεγονός ότι αποτελούν χώρους υγείας, οι μελέτες δείχνουν ότι τα νοσοκομεία αποτελούν μία από τις κυριότερες εστίες ανθεκτικών μικροβίων, τα οποία συχνά μολύνουν τα δωμάτια, τα κρεβάτια, τα δάπεδα και τις ΜΕΘ.
- Το κρέας: Το E. coli αποτελεί ένα από τα πιο κοινά βακτήρια που εισέρχονται στον ανθρώπινο οργανισμό. Τα προϊόντα κρέατος αποτελούν μια από τις βασικότερες πηγές αυτού του μικροβίου. Πρόσφατα, ερευνητές στην Ισπανία ανακάλυψαν ανθεκτικά στελέχη E. coli στο 40% των προϊόντων κοτόπουλου, γαλοπούλας, βοείου και χοιρινού κρέατος προς πώληση σε καταστήματα σε όλη τη χώρα.
- Τα κατοικίδια: Σύμφωνα με νέα μελέτη, οι σκύλοι και οι γάτες είναι πιθανό να μεταδίδουν ανθεκτικά υπερβακτήρια στους ιδιοκτήτες τους.
Διαβάστε ακόμη:
Ανθεκτικά μικρόβια: Η απλή κίνηση που φρενάρει την εξάπλωσή τους και σώζει ζωές
Καινοτόμο σπρέι καταπολεμά τα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτήρια
Αντιβιοτικά: H συχνή λοίμωξη που αυξάνει τη μικροβιακή αντοχή
