Δεδομένης της αποδεδειγμένας ισχυρής επίδρασης της μουσικής στον εγκέφαλο, οι επιστήμονες έχουν μπει στη διαδικασία να διερευνήσουν αν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία διάφορων νευρολογικών παθήσεων, όπως το εγκεφαλικό επεισόδιο, η νόσος Πάρκινσον ή το εγκεφαλικό τραύμα. Μια τέτοια θεραπεία διερευνά, λοιπόν, τώρα η Δρ. Rebecca Atkinson από το Πανεπιστήμιο του Brighton, στον τομέα της νευρολογικής μουσικοθεραπείας.
Όπως αναφέρεται στη σχετική δημοσίευση στο The Conversation, η νευρολογική μουσικοθεραπεία λειτουργεί παρόμοια με τη φυσιοθεραπεία ή τη λογοθεραπεία, στοχεύοντας να βοηθήσει τους ασθενείς να διαχειριστούν καλύτερα τα συμπτώματα και τη λειτουργία τους στην καθημερινή ζωή. Στις συνεδρίες χρησιμοποιούνται μουσικές ή ρυθμικές ασκήσεις ώστε οι ασθενείς να ανακτήσουν τις λειτουργικές τους ικανότητες. Για παράδειγμα, οι ασθενείς που μαθαίνουν ξανά να περπατούν μετά από ένα ατύχημα ή ένα τραύμα, μπορεί να περπατήσουν στον ρυθμό της μουσικής κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίας.
Ομιλία, περπάτημα, σκέψη
Μέχρι τώρα, αυτό το είδος θεραπείας έχει αποδειχθεί ελπιδοφόρο για ασθενείς με εγκεφαλικό επεισόδιο όσον αφορά στην ανάκτηση της ομιλίας, τη βελτίωση του βαδίσματος και την αποκατάσταση της κίνησης του σώματος, και μάλιστα πολύ περισσότερο από άλλες κλασικές θεραπείες.
Επίσης, οι επιστήμονες έχουν διερευνήσει αν η νευρολογική μουσικοθεραπεία μπορεί να θεραπεύσει άλλες κινητικές διαταραχές, όπως η νόσος Πάρκινσον. Οι περισσότερες μελέτες στον τομέα αυτό έχουν χρησιμοποιήσει μια τεχνική που «παρασύρει τον ασθενή στον ρυθμό», δηλαδή άσκηση που χρησιμοποιεί την ικανότητα του εγκεφάλου να συγχρονίζεται ασυναίσθητα με τον ρυθμό –όπως το να περπατά κάποιος με την ταχύτητα της μουσικής ή του παλμού.
Συγκριτικά με τη θεραπεία χωρίς μουσική, η νευρολογική μουσικοθεραπεία έχει αποδειχθεί πως βελτιώνει το περπάτημα και μειώνει τις στιγμές του «παγώματος» (μια προσωρινή, ακούσια ανικανότητα κίνησης) στους ασθενείς με νόσο Πάρκινσον.
Επιπλέον, μελέτες έχουν διερευνήσει αν αυτός ο τύπος θεραπείας μπορεί να θεραπεύσει γνωστικά προβλήματα σε ασθενείς με τραυματική εγκεφαλική βλάβη ή νόσο Huntington. Σε τέτοιου είδους παθήσεις, η νευρολογική μουσικοθεραπεία επικεντρώνεται στην ενεργοποίηση περιοχών του εγκεφάλου που μπορεί να έχουν υποστεί βλάβη, όπως ο προμετωπιαίος φλοιός, περιοχή του εγκεφάλου υπεύθυνη για τον σχεδιασμό, τη λήψη αποφάσεων, την επίλυση προβλημάτων και τον αυτοέλεγχο. Κατά τη διαδικασία αυτή ο ασθενής καλείται να εναλλάσσει την ενασχόλησή του με δύο διαφορετικά μουσικά όργανα κάθε φορά που ακούει κάποια αλλαγή στη μουσική που τον συνοδεύει (όταν π.χ. ο ρυθμός γίνεται πιο γρήγορος ή πιο αργός).
Μια μελέτη, μάλιστα, βρήκε ότι αυτού του είδους οι δραστηριότητες βελτίωσαν τη συγκέντρωση και την προσοχή σε ασθενείς με τραυματική εγκεφαλική βλάβη, πράγμα που με τη σειρά του είχε θετική επίδραση στην ευεξία τους, ενώ μείωσε και το αίσθημα κατάθλιψης και άγχους.
Η μουσική και ο εγκέφαλος
Θεωρείται πως ο λόγος που η νευρολογική μουσικοθεραπεία λειτουργεί είναι επειδή η μουσική μπορεί να ενεργοποιήσει ταυτόχρονα πολλές διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου. Για τους ασθενείς με νευρολογικές παθήσεις, τα προβλήματα συχνά οφείλονται στις συνδέσεις του εγκεφάλου και όχι σε μια συγκεκριμένη περιοχή.
Έρευνες δείχνουν ότι η μουσική έχει μια μοναδική ιδιότητα να σχηματίζει νέες συνδέσεις στον εγκέφαλο. Η ακρόαση της μουσικής επίσης βελτιώνει την αποκατάσταση των νευρώνων καλύτερα από άλλες δραστηριότητες, με αποτέλεσμα ο εγκέφαλος να λειτουργεί καλύτερα και να φτιάχνει νέες συνδέσεις.
Πιστεύεται, ακόμη, ότι η μουσική έχει μακροχρόνιες επιδράσεις στον εγκέφαλο, τόσο ώστε το μυαλό ενός μουσικού να είναι καλύτερα συνδεδεμένο από αυτό των ανθρώπων που δεν ασχολούνται με τη μουσική. Αυτό θα μπορούσε να αποδειχθεί ιδιαίτερα σημαντικό για ανθρώπους με νευρολογικές παθήσεις, καθώς η μουσική θα μπορούσε να βοηθήσει στην αποκατάσταση των κατεστραμμένων συνδέσεων με την πάροδο του χρόνου.
Αυτή η ενεργοποίηση πολλαπλών περιοχών του εγκεφάλου μπορεί να είναι ο λόγος που η νευρολογική μουσικοθεραπεία είναι πιο επιτυχής από άλλες κλασικές θεραπείες μεμονωμένα. Δεδομένου ότι πολλές νευρολογικές παθήσεις επηρεάζουν τις συνδέσεις του εγκεφάλου, η ικανότητα της μουσικής να ενεργοποιεί πολλές περιοχές ταυτόχρονα μπορεί να βοηθήσει στην παράκαμψη αυτών των συνδέσεων και τη δημιουργία νέων –επιτρέποντας στους ασθενείς να ξεπεράσουν ορισμένα συμπτώματα ή να τα διαχειριστούν καλύτερα.
Παρόλο που χρειάζεται ακόμα περισσότερη έρευνα προκειμένου η νευρολογική μουσικοθεραπεία να χρησιμοποιηθεί εκτενώς στα συστήματα υγείας, τα πρώτα αποτελέσματα μελετών δείχνουν πόσο ελπιδοφόρα μπορεί να είναι αυτή η θεραπεία. Η έρευνα βρίσκεται υπό εξέλιξη προκειμένου να διαπιστωθεί ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ασθενείς με ασθένειες της ηλικίας, όπως η άνοια ή η νόσος Αλτσχάιμερ.
Διαβάστε επίσης
Νόσος Πάρκινσον: Το τρέμουλο δεν είναι πάντα σημάδι της – Και άλλοι οκτώ μύθοι
Πότε αυξάνεται ο κίνδυνος νοσηλείας λόγω άνοιας ή νόσου Πάρκινσον
Η ευχάριστη δραστηριότητα που θα μας βοηθήσει να φτάσουμε τα 100
