«Φύλακα-άγγελο» της νοητικής και σωματικής μας υγείας καθώς μεγαλώνουμε αποτελεί σύμφωνα με τους ερευνητές η συμμετοχή σε κοινωνικές δραστηριότητες.
Κανείς δεν είναι «άτρωτος» απέναντι στη νοητική έκπτωση και χρόνιες παθήσεις όπως η καρδιοπάθεια, ο καρκίνος ή η αρθρίτιδα. Ακόμη όμως και αν το πρόγραμμά μας είναι υπερφορτωμένο, μόλις λίγες ώρες ενασχόλησης με κάποια κοινωνική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της εβδομάδας μπορούν να λειτουργήσουν ως δίχτυ προστασίας για τον οργανισμό μας, χαρίζοντας επίσης μακροζωία.
Ας μαθαίνουμε λοιπόν συνεχώς κάτι καινούριο, ας ενταχθούμε σε κάποιον αθλητικό ή πολιτιστικό σύλλογο ή ας αγκαλιάσουμε τον εθελοντισμό ως μέσο θωράκισης της ψυχικής και σωματικής μας υγείας.
Όσο μεγαλύτερη είναι η συμμετοχή μας σε κοινωνικές δραστηριότητες, τόσο μικρότερος είναι ο κίνδυνος εμφάνισης χρόνιας πάθησης, όπως υπογραμμίζεται σε έρευνα που δημοσιεύεται στο Social Science and Medicine και η οποία διενεργήθηκε με τη συμμετοχή ατόμων ηλικίας 50 ετών και άνω σε 12 ευρωπαϊκές χώρες για περίοδο πενταετίας.
Συγκεκριμένα διαπιστώθηκε ότι η εβδομαδιαία συμμετοχή σε κοινωνικές δραστηριότητες μείωσε τον κίνδυνο εμφάνισης χρόνιου νοσήματος κατά 8% συγκριτικά με την σχετική «απραξία», και παράλληλα μείωσε τον κίνδυνο εμφάνισης δύο ή περισσότερων χρόνιων παθήσεων κατά 22%.
Ποιες είναι οι δραστηριότητες-«σύμμαχοι»
Μάθετε κάτι καινούριο
Το να αφιερώσουμε χρόνο αναζητώντας έμπνευση από νέα πράγματα μας κάνει καλό. Οι έρευνες έχουν καταδείξει ότι οι λάτρεις του βιβλίου ζουν περισσότερο και οι δίγλωσσοι έχουν βελτιωμένη γνωστική υγεία. Η εκμάθηση νέων δεξιοτήτων και η εξερεύνηση νέων γνωστικών πεδίων είναι επιβεβαιωμένο ότι ενισχύουν τη μνήμη και την ευεξία. Ένα σεμινάριο με αντικείμενο την τέχνη ή τη μουσική για παράδειγμα συνδέεται με βελτιωμένη εγκεφαλική λειτουργία καθώς ενισχύει την επικοινωνία μεταξύ διαφορετικών περιοχών του εγκεφάλου. Ενισχύονται δε παράλληλα και οι ψυχολογικές μας αντοχές απέναντι σε αγχώδεις ή δύσκολες καταστάσεις.
Γίνετε μέλος ενός συλλόγου
Η έρευνα δείχνει ότι ενδεικτικά η συμμετοχή σε μία ομάδα ποδοσφαίρου ή άλλου αθλήματος έχει πολλαπλά οφέλη για την υγεία, περιλαμβανομένης χαμηλότερης αρτηριακής πίεσης, βελτιωμένου καρδιακού ρυθμού, χαμηλότερου σωματικού λίπους και καλύτερου μυοσκελετικού συστήματος. Παράλληλα τα μέλη της ομάδας γίνονται συνολικά πιο δραστήρια και έχουν καλύτερη ψυχολογική ισορροπία.
Ακόμη και λιγότερο συνήθεις δραστηριότητες, όπως η αναρρίχηση, βάζουν φρένο σε συμπτώματα κατάθλιψης, ενώ η πεζοπορία βελτιώνει τη συναισθηματική υγεία, τη δημιουργικότητα, την οξύτητα σκέψης και επιφέρει πιο υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις. Και αυτό γιατί ζώντας τη στιγμή, ζώντας το τώρα, μπορεί να είναι ένα υγιής αντιπερισπασμός από το άγχος και τις ανησυχίες. Εξίσου ευεργετικά για την υγεία μας είναι όμως ακόμη και τα ομαδικά χόμπι που δεν περιλαμβάνουν την άσκηση, όπως τα επιτραπέζια, οι χειροτεχνίες η ακόμη και το να παίζουμε χαρτιά.
Εθελοντισμός
Η έρευνα καταδεικνύει ακόμη ότι ο χρόνος που αφιερώνουμε σε εθελοντικές δράσεις σχετίζεται με βελτιωμένη ψυχική υγεία, αυξημένη σωματική δραστηριότητα και χαμηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας. Έχει ήδη καταγραφεί σε προηγούμενες έρευνες ότι όσοι προσφέρουν εθελοντική βοήθεια σε εβδομαδιαία βάση διαθέτουν διπλάσιες πιθανότητες να έχουν καλή ψυχική υγεία συγκριτικά με εκείνους που δεν το πράττουν.
Ο εθελοντισμός μπορεί να ωφελήσει την ψυχική υγεία παρέχοντας μια αίσθηση νοήματος και σκοπού, βελτιώνοντας την ικανότητα, την αυτοεκτίμηση, την αλληλεγγύη και τη συμπόνια, καθώς και να δώσει ευκαιρίες για κοινωνικές επαφές.
Κοινωνία των πολιτών
Παράγοντα-κλειδί στην προάσπιση της ψυχικής υγείας αποτελεί επίσης η συνεισφορά στην κοινότητα. Πίσω από αυτό κρύβεται η εγγενής ανάγκη του ανθρώπων τόσο να ανήκουν σε μία κοινότητα, όσο και να διαδραματίζουν ρόλο σε αυτήν. Και ένας τρόπος για να συμβεί αυτό είναι μέσω της ένταξης σε ομάδες κοινωνικής ή πολιτικής δράσης.
Πνευματικότητα
Η συμμετοχή σε δράσεις της κοινωνίας των πολιτών συνδέεται εν γένει με καλύτερη σωματική και νοητική υγεία, και ευεξία, ενώ ορισμένες έρευνες έχουν μάλιστα καταδείξει ότι η ένταξη σε ανάλογες δράσεις στην ηλικία των 33 ετών αποτελεί προστατευτική ασπίδα έναντι της γνωστικής έκπτωσης που επέρχεται στα 50 μας χρόνια.
Ένας μεγάλος όγκος ερευνών καταδεικνύει επίσης ότι η θρησκεία και η πνευματικότητα γενικά είναι ευεργετικές για την ψυχική υγεία, προσφέροντας οφέλη που κατ’ επέκταση έρχονται να επηρεάσουν θετικά τη σωματική υγεία και να μειώσουν τον κίνδυνο ασθένειας μέσω της βελτίωσης του ανοσοποιητικού συστήματος και της μείωσης της απόκρισης στο άγχος.
