Η θεραπεία με φως, αποτελούμενη από καθημερινή έκθεση σε λαμπερό, τεχνητό φως, είναι ήδη αναγνωρισμένη γραμμή θεραπείας για άτομα που πάσχουν από εποχιακή και μη καταθλιπτική διαταραχή. Η παραμονή στις ειδικές λάμπες, φαίνεται να επιδράει στη διάθεση. Αυτό είναι λίγο πολύ γνωστό. Αυτό που δεν είναι τόσο γνωστό είναι ότι η φωτοθεραπεία έχει πιθανόν οφέλη και για τα άτομα που πάσχουν από διπολική διαταραχή και συγκεκριμένα για τη φάση της κατάθλιψης στη διπολική διαταραχή, που είναι και η μεγαλύτερη σε διάρκεια και πιο σημαντική.
Σε ανάλυση που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Canadian Journal of Psychiatry, ο Δρ. Raymond Lam, καθηγητής στο τμήμα ψυχιατρικής και διευθυντής του Κέντρου Διαταραχών της Διάθεσης στο Βανκούβερ, δίνει νέα στοιχεία πάνω στο θέμα. Η ανάλυση μνημόνευε κάποιες μελέτες που είχαν γίνει στο 21ο αιώνα και αφορούσαν σύγκριση εικονικού φαρμάκου με τη φωτοθεραπεία. «Όταν στατιστικά συνδυάσαμε τα αποτελέσματα των μελετών, υπήρξε συνολικά σημαντική βελτίωση στα καταθλιπτικά συμπτώματα με τη φωτοθεραπεία σε σύγκριση με τις συνθήκες του placebo», αναφέρει ο επιστήμονας. Για να συμπληρώσει: «Διαπιστώσαμε επίσης ότι το λαμπρό φως ήταν καλά ανεκτό στις μελέτες, με λίγους ανθρώπους να πρέπει να σταματήσουν τη μελέτη για παρενέργειες ή για άλλους λόγους. Είναι σημαντικό ότι η θεραπεία με φως δεν επέφερε αλλαγή κατάστασης, από την κατάθλιψη στη μανία, όπως μπορεί να συμβεί με την αντικαταθλιπτική αγωγή, όταν δίνεται σε άτομα με διπολική διαταραχή».
Μηχανισμός δράσης και προκλήσεις
Δεν γνωρίζουμε με ακρίβεια πώς λειτουργεί η φωτοθεραπεία για εποχιακή και μη εποχιακή κατάθλιψη και αν είναι ο ίδιος μηχανισμός για τη διπολική. Αυτό που γνωρίζουμε, όμως, είναι ότι το φως ρυθμίζει το βιολογικό ρολόι. Γνωρίζουμε επίσης ότι το βιολογικό ρολόι επηρεάζει τους κιρκαδικούς (καθημερινούς) ρυθμούς σε άτομα με διπολική διαταραχή, συμπεριλαμβανομένων των ορμονικών ρυθμών, του ύπνου, της γνώσης και άλλων λειτουργιών. Ωστόσο, δεν γνωρίζουμε με σιγουριά αν η ρύθμιση των κιρκαδικών ρυθμών είναι ο λόγος για τον οποίο η φωτοθεραπεία λειτουργεί ως αντικαταθλιπτικό. Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι το φως μπορεί να επηρεάσει τους κύριους νευροδιαβιβαστές
(«χημικούς αγγελιοφόρους»), που εμπλέκονται στη διάθεση και τη συμπεριφορά, όπως η σεροτονίνη και η ντοπαμίνη. Έτσι, η θεραπεία με φως μπορεί να λειτουργήσει παρόμοια με τα φάρμακα, ενεργώντας άμεσα σε αυτούς τους νευροδιαβιβαστές.
Υπάρχουν, ωστόσο, πολλοί και διαφορετικοί τύποι και δόσεις φωτοθεραπείας, χρονικές διαφοροποιήσεις στις συνεδρίες, ενώ πολλοί ασθενείς που συμμετείχαν στις εν λόγω μελέτες λάμβαναν και άλλα φάρμακα για διπολική διαταραχή. Σε κάθε περίπτωση, επειδή υπάρχουν λιγότερες διαθέσιμες θεραπείες για τη διπολική διαταραχή και συγκεκριμένα για τη φάση κατάθλιψης αυτής, σε σύγκριση με άλλους τύπους κατάθλιψης, είναι πολύ σημαντικό να βρεθούν νέες αποτελεσματικές θεραπείες. Σημειωτέον, τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα δεν είναι πάντα αποτελεσματικά και μπορεί να επιδεινώσουν την κατάσταση, ενώ, πολλοί άνθρωποι με διπολική διαταραχή πρέπει να λαμβάνουν άλλα φάρμακα όπως σταθεροποιητές διάθεσης. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι σημαντικό να καθοριστεί εάν μια θεραπεία χωρίς φάρμακα, όπως η θεραπεία με φως, μπορεί να είναι αποτελεσματική χωρίς παρενέργειες. Ίδωμεν (το φως)!
