Οι χώροι πρασίνου μέσα στην πόλη μπορούν να βελτιώσουν άμεσα τη ζωή των κατοίκων, όπως υποστηρίζει μια διεπιστημονική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature Neuroscience. Σύμφωνα με τη μελέτη, στην οποία συμμετείχε και το Τεχνολογικό Ινστιτούτο Karlsruhe (KIT), οι άνθρωποι με περιορισμένη εγκεφαλική ικανότητα να ρυθμίζουν μόνοι τους τα αρνητικά τους συναισθήματα επωφελούνται περισσότερο από τους χώρους πρασίνου μιας πόλης.
Οι λόγοι που η διαμονή ή η γειτνίαση με περιοχές πρασίνου κάνουν τους ανθρώπους να αισθάνονται καλά μελετήθηκαν σε νευρολογικό επίπεδο, ενώ στη διεπιστημονική προσέγγιση συνδυάστηκαν επίσης οι μέθοδοι της επιδημιολογίας, της ψυχολογίας, της νευροαπεικόνισης και της γεωπληροφορικής.
Στη μελέτη που συνδιηυθυνε το Κεντρικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας (CIMH), 33 κάτοικοι πόλεων ηλικίας από 18 έως 28 ετών 33 κλήθηκαν να αξιολογούν τη διάθεσή τους με ειδικά εφοδιασμένα smartphones περίπου εννέα φορές την ημέρα για μία εβδομάδα, ενώ συνέχιζαν κανονικά την καθημερινότητά τους. Στη συνέχεια, προσδιορίστηκε η αναλογία των χώρων πρασίνου στις γειτονιές μέσω αεροφωτογραφιών υψηλής ανάλυσης και με τη βοήθεια μεθόδων γεωπληροφορικής.
Όπως αποδείχθηκε, οι συμμετέχοντες που περιβάλλονταν από περισσότερους χώρους πρασίνου μέσα στην πόλη είχαν καλύτερη ποιότητα ζωής. Στο δεύτερο επίπεδο της μελέτης, άλλοι 52 νέοι ενήλικες αξιολόγησαν με παρόμοιο τρόπο τη διάθεσή τους στην καθημερινή τους ζωή. Μετά τη φάση αξιολόγησης των επτά ημερών, λοιπόν, οι συμμετέχοντες αυτοί εξετάστηκαν επιπλέον με λειτουργική μαγνητική τομογραφία και τα αποτελέσματα της δεύτερης αυτής ομάδας ήταν σύμφωνα με αυτά της πρώτης δοκιμής.
Υπεύθυνο για τον καθορισμό και την αξιολόγηση της κατάστασης των ατόμων που εξετάζονταν και της συνεχούς καταγραφής της κατάστασής τους στα ηλεκτρονικά ημερολόγια με GPS που είχαν στη διάθεσή τους ήταν το Εργαστήριο Ψυχικής Υγείας του KIT. Επιπλέον, η ομάδα συγκέντρωσε δεδομένα από αισθητήρες σχετικά με τις φυσικές δραστηριότητες της καθημερινής ζωής των ατόμων που εξετάζονταν όπως επίσης και δεδομένα του καιρού.
Τα δεδομένα αυτά στη συνέχεια αξιολογήθηκαν με στατιστικά πολυεπίπεδα μοντέλα. «Με τις μεθόδους που χρησιμοποιήσαμε, θα μπορέσουμε να βρούμε αν η έκθεση σε χώρους πρασίνου στις πόλεις μπορεί να αλλάξει άμεσα τη ζωή των ατόμων», εξηγεί ο Markus Reichert, πρώτος συγγραφέας της μελέτης.
Αστικός σχεδιασμός και προαγωγή της υγείας
Τα αποτελέσματα της μελέτης μπορούν να συνοψιστούν στο εξής: Όσο περισσότερες και μεγαλύτερες είναι οι περιοχές με πράσινο στην κάθε γειτονιά, τόσο καλύτερη είναι και η ζωή των κατοίκων.
Τα άτομα που αντέδρασαν θετικά στους χώρους πρασίνου φάνηκε πως είχαν μειωμένη δραστηριότητα στον οπίσθιο προμετωπιαίο φλοιό, δηλαδή την περιοχή του εγκεφάλου που φέρει την κεντρική λειτουργία ελέγχου επεξεργασίας των αρνητικών συναισθημάτων και των στρεσογόνων περιβαλλοντικών εμπειριών.
«Τα αποτελέσματα αυτά υποδεικνύουν ότι οι χώροι πρασίνου είναι ιδιαίτερα σημαντικοί για τους ανθρώπους των οποίων η ικανότητα να αυτο-ρυθμίζουν τα αρνητικά τους συναισθήματα είναι περιορισμένη», σημειώνει ο καθηγητής Andreas Meyer-Lindenberg από το CIMH.
«Τα αποτελέσματα της μελέτης είναι άμεσα ενδιαφέροντα για τον αστικό σχεδιασμό όσον αφορά στις πτυχές υγείας. Οι χώροι πρασίνου που κατανέμονται ισότιμα στην πόλη ενδεχομένως να δημιουργήσουν προοπτικές για την πρόληψη ψυχικών ασθενειών», καταλήγει ο Markus Reichert.
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με προηγούμενες μελέτες, οι άνθρωποι που μεγαλώνουν σε μια πόλη αντιδρούν διαφορετικά στο στρες από ό,τι εκείνοι που έχουν μεγαλώσει σε αγροτικές περιοχές και έχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης κατάθλιψης, σχιζοφρένειας και αγχωδών διαταραχών.
