Ο ρόλος της χρόνιας φλεγμονής όχι μόνο στη σωματική αλλά και στην ψυχική υγεία, από την κατάθλιψη έως τον εθισμό, μέχρι τη σχιζοφρένεια και την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, αποτελεί ένα εξαιρετικά φλέγον θέμα που μέλλει να απασχολήσει έντονα την επιστημονική κοινότητα τα επόμενα χρόνια.
Η φλεγμονή είναι πιθανόν να είναι ένας γενικός παράγοντας κινδύνου που κάνει την ψυχική ασθένεια πιο πιθανή, με δεδομένο ότι βρίσκεται σε σημαντικά υψηλότερα επίπεδα κατά μέσο όρο σε άτομα με ψυχικές ασθένειες. Η φλεγμονή είναι μέρος της φυσιολογικής ανοσολογικής αντίδρασης του οργανισμού σε μια σωματική βλάβη, λοίμωξη ή ερεθισμό. Όταν επισυμβαίνει λ.χ. ένας τραυματισμός και ακολουθεί η φλεγμονή, η ροή του αίματος αυξάνεται στην περιοχή, η διαπερατότητα των τοπικών τριχοειδών αγγείων αυξάνεται για να επιτρέπεται ευκολότερη ανταλλαγή υγρών και πρωτεϊνών μεταξύ κατεστραμμένων κυττάρων και αίματος, ενώ τα λευκά αιμοσφαίρια απελευθερώνονται για να επιτεθούν σε εισβολείς μικροοργανισμούς. Κατά αυτόν τον τρόπο η φλεγμονή προωθεί την ανάρρωση από λοίμωξη ή σωματική βλάβη και προωθεί την επούλωση. Ασφαλώς, η φλεγμονή δεν είναι μόνο ζήτημα τραυματισμών, αλλά και πολλών άλλων εκφυλιστικών φαινομένων σε έναν οργανισμό. Σε προηγούμενο θέμα μας αναφερθήκαμε στις επιπτώσεις που έχουν οι χρόνιες φλεγμονές στη μνήμη και στις νοητικές λειτουργίες. Η αλήθεια είναι ότι οι αρνητικές επιδράσεις δεν περιορίζονται σε αυτό, αλλά επεκτείνονται μέχρι την ψυχική υγεία.
Αυτό που είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι η χρόνια φλεγμονή στο σώμα οδηγεί επίσης σε ψυχολογικές αλλαγές, καθώς επηρεάζει τα νευρικά συστήματα και τη συμπεριφορά με πολύ συγκεκριμένους τρόπους, κυρίως παρεμβαίνοντας σε λειτουργίες όπως το άγχος, η διάθεση και η ενέργεια. Κάτι που έχει λογική από εξελικτική άποψη, καθώς ο οργανισμός ακολουθεί μια στρατηγική αυτοσυντήρησης προκειμένου να επουλώσει τη βλάβη. Όσον αφορά τον μηχανισμό, η φλεγμονή μειώνει τα επίπεδα σεροτονίνης, ντοπαμίνης και νορεπινεφρίνης στον εγκέφαλο, αλλαγές που συχνά συσχετίζονται με την ψυχική ασθένεια. Επιπλέον, η φλεγμονή μειώνει επίσης την παραγωγή BDNF (νευροτροπικών εγκεφαλικών παραγόντων), η οποία είναι κεντρική στη δημιουργία νέων νευρώνων και συναπτικών συνδέσεων, και είναι κρίσιμη για τη μνήμη και την ευέλικτη σκέψη. Λαμβάνοντας την κατάθλιψη ως παράδειγμα, φαίνεται ότι το περίπου το ένα τρίτο των ανθρώπων με κατάθλιψη έχουν αυξημένα επίπεδα φλεγμονής, κάτι που βάζει τους επιστήμονες σε πολλές και διάφορες σκέψεις.
Η φλεγμονή είναι σίγουρα ένα απροσδόκητο και πολύ σημαντικό κομμάτι του παζλ ψυχικής υγείας. Η έρευνα για την διακρίβωση για την ακριβή σχέση μεταξύ της και των διαταραχών της ψυχικής υγείας συνεχίζεται.
