Λανθασμένα πολλοί από εμάς θεωρούμε την αλωπεκία ως μία και μόνη πάθηση. Υπάρχουν πάνω από 20 διαφορετικές παθήσεις του τριχωτού, κάποιες πιο σοβαρές από άλλες. Η λέξη αλωπεκία προέρχεται την λέξη «αλεπού». Είναι ένας γενικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει την τριχόπτωση ή την αραίωση των μαλλιών. Οι αλεπούδες χάνουν πολύ τρίχα όταν αλλάζουν το τρίχωμά τους. Στους ανθρώπους η αραίωση του τριχωτού είναι κλινικά εμφανής όταν έχουν χάσει ήδη το 50% των τριχών της περιοχής που έχει προσβληθεί.
Οι αλωπεκίες χωρίζονται σε εντοπισμένες και γενικευμένες, ανάλογα με το αν καταλαμβάνουν μια περιοχή ή αν είναι διάχυτες σε όλο το κεφάλι ή ακόμα και στις τρίχες του υπόλοιπου σώματος. Επίσης ανάλογα με το αν είναι αναστρέψιμες ή όχι, διαχωρίζονται στις μη ουλωτικές και τις ουλωτικές αλωπεκίες. Στις ουλωτικές αλωπεκίες η ρίζα της τρίχας αντικαθίσταται με ουλή οπότε η «ζημιά» είναι μόνιμη, ενώ στις μη ουλωτικές αλωπεκίες η τρίχα έχει πέσει αλλά η ρίζα δεν έχει καταστραφεί, όποτε νέα τρίχα μπορεί να αναγεννηθεί. Οι ασθενείς πρέπει να εξετασθούν από Εξειδικευμένο Δερματολόγο στις παθήσεις τριχωτού για την ταυτοποίηση της πάθησης και της αιτίας αυτής. Η λήψη ενός πολύ καλού ιστορικού και η κλινική εξέταση είναι ουσιαστικής σημασίας. Κάποιες φορές ίσως χρειάζεται να παρθεί ένα μικρό κομμάτι από το τριχωτό με τοπική αναισθησία και να εξετασθεί κάτω από το μικροσκόπιο, η λεγόμενη βιοψία αλλά όχι πάντα. Επίσης σε κάποιες περιπτώσεις ίσως χρειάζονται εξετάσεις αίματος, αλλά και αυτό όχι σε όλους τους ασθενείς.
Ανάλογα με την διάγνωση, η θεραπεία μπορεί να είναι τοπική, χάπια από το στόμα, ενέσεις στο δέρμα ή και συνδυασμός αυτών. Υπάρχουν πολλά διαφορετικά σκευάσματα και δεν είναι όλα κατάλληλα για όλες τις παθήσεις αφού η αιτία είναι διαφορετική. Για παράδειγμα υπάρχουν πολλές διαφορετικές λοσιόν, κρέμες και αλοιφές κορτιζόνης σε διαφορετικές συγκεντρώσεις. Μία πολύ δυνατή κορτιζονούχα κρέμα μπορεί να είναι βοηθητική για μία μορφή αλωπεκίας, και πολύ επιζήμια σε μία άλλη μορφή. Το θετικό είναι ότι υπάρχουν πολλές διαφορετικές θεραπείες για την εκάστοτε πάθηση, το αρνητικό όμως είναι ότι δεν είναι όλες εξίσου αποτελεσματικές σε όλους τους ασθενείς.
Πολλοί ασθενείς ρωτούν αν θα πρέπει να ακολουθήσουν την θεραπεία εφ’ όρου ζωής
Στην περίπτωση της ανδρογενετικής αλωπεκίας η απάντηση είναι ναι, αυτό όμως συμβαίνει σε πολλές άλλες παθήσεις. Αν κάποιος έχει αυξημένη πίεση (υπέρταση), σίγουρα θα πρέπει να ακολουθήσει μια θεραπεία επ’ αορίστου χρόνου, το ίδιο ισχύει και για την αποφυγή της ‘καράφλας’. Ωστόσο υπάρχουν άλλες παθήσεις, όπως για παράδειγμα η πρόσθια ινωτική αλωπεκία που όταν η πάθηση σε κάποια στιγμή «σβήσει», βεβαίως και η θεραπεία σταματάει, επομένως δεν διαρκεί για πάντα.
Κάποιοι ασθενείς σκέφτονται, «γιατί να μην κάνω μία μεταμόσχευση από το να παίρνω χάπια που μπορεί να έχουν και παρενέργειες ή να χάνω χρόνο και χρήμα καθημερινά να απλώνοντας τοπικές λοσιόν στο κεφάλι»;
Καταρχάς η μεταμόσχευση είναι ένα εξαιρετικό «όπλο» στην φαρέτρα μας, που ουσιαστικά αυτό που κάνουμε είναι να μεταφέρουμε τρίχες από το πίσω μέρος του κεφαλιού στο μπροστινό. Ωστόσο δεν ενδείκνυται σε όλες τις μορφές αλωπεκίας. Υπάρχουν τύποι αλωπεκίας που η μεταμόσχευση είναι απαγορευτική, αφού μπορεί το χειρουργείο να επιδεινώσει το πρόβλημα και να έχουμε αντίθετα αποτελέσματα από τα επιθυμητά. Επιπλέον στις περιπτώσεις που ενδείκνυται η μεταμόσχευση, το ότι θα γίνει το χειρουργείο δεν σημαίνει ότι δεν θα χρειαστεί θεραπεία εκ των υστέρων. Η αιτία του προβλήματος βρίσκεται στο εσωτερικό του οργανισμού μας, οπότε αν δεν υπάρξει θεραπεία το πρόβλημα θα ξαναγίνει και πάλι «ορατό» και μετά την μεταμόσχευση.
Αρκετοί ασθενείς με τριχόπτωση λαμβάνουν βιταμινούχα σκευάσματα είτε από μόνοι τους είτε μετά από σύσταση ιατρού. Βοηθούν άραγε στα αλήθεια;
Και πάλι εδώ η απάντηση είναι εξαρτάται. Υπάρχουν μορφές αλωπεκίας που η έλλειψη βιταμίνης D μπορεί να οδηγήσει στην μη ανταπόκριση της θεραπείας, οπότε η αποκατάστασή της κρίνεται απαραίτητη. Από την άλλη όμως υπάρχουν στο εμπόριο εξαιρετικά κατά τα άλλα πολυβιταμινούχα που περιέχουν Βιταμίνη Α. Η Βιταμίνη αυτή μπορεί να επιδεινώσει την τριχόπτωση άρα θα πρέπει να την αποφεύγουμε. Σχετικά με την Βιοτίνη ή αλλιώς Βιταμίνη Β7, υπάρχουν πολλά σκευάσματα που υπόσχονται θαύματα. Γνωρίζουμε ότι η γενετική ανεπάρκεια βιοτίνης προκαλεί τριχόπτωση αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία από μελέτες που να δείχνουν ότι η χρήση βιοτίνης βοηθάει την αναδόμηση της τρίχας. Αντίθετα μελέτες έχουν δείξει ότι η λήψη της μπορεί να αλλοιώσει τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών στις εξετάσεις αίματος καθώς και σε εξετάσεις αίματος σε περίπτωση καρδιακού εμφράγματος. Θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με το ποιες βιταμίνες λαμβάνουμε και για ποιο λόγο. Δυστυχώς τα πράγματα δεν είναι όσο απλά μπορεί κάποιες φορές να φαίνονται. Χρειάζεται βαθιά γνώση του αντικειμένου, καλή συνεργασία μεταξύ ιατρού και ασθενούς και εξατομίκευση της θεραπείας.
