Τα πολλά γλυκά προκαλούν διαβήτη;

Ο οργανισμός μας για να διατηρηθεί στη ζωή, χρειάζεται ενέργεια και πρώτες ύλες, που παίρνει από τις τροφές του. Το σώμα χρησιμοποιεί κυρίως γλυκόζη (ζάχαρη) σαν καύσιμο και για να το κάνει αυτό χρειάζεται ως «καταλύτη» την ορμόνη ινσουλίνη.

Η ινσουλίνη είναι απαραίτητη όχι μόνο για την αξιοποίηση της γλυκόζης, αλλά για ολόκληρο τον μεταβολισμό, αποτελώντας τη σημαντικότερη ορμόνη στην αναβολική διαδικασία του οργανισμού μας.

Στον σακχαρώδη διαβήτη, υπάρχει διαταραχή στη δράση και σχετική έλλειψη στην ινσουλίνη (τύπος 2), ή πλήρης έλλειψη ινσουλίνης (τύπος 1), που οδηγεί σε διαταραχή όλου του μεταβολισμού στο σώμα μας.

Με απλά λόγια ο διαβήτης, είναι μία χρόνια κατάσταση κατά την οποία η γλυκόζη του αίματος, είτε κατά τη νηστεία είτε μεταγευματικά, λαμβάνει τιμές υψηλότερες του φυσιολογικού και οφείλεται σε μερική ή παντελή έλλειψη ινσουλίνης.

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, είναι η πιο συχνή μορφή (90-95%), υπολογίζοντας σε 900.000 ως 1.000000 τον αριθμό ατόμων με διαβήτη στην Ελλάδα. Χωρίς θεραπεία θα οδηγήσει, γρήγορα στον τύπο 1 και αρκετά αργά (ως και 10 χρόνια) στον τύπο 2 όσον αφορά στα συμπτώματα της νόσου.

Πολυουρία που συνυπάρχει με πολυδιψία, απώλεια βάρους και μυϊκής μάζας, εύκολη κόπωση και αίσθημα κακουχίας, λοιμώξεις – ιδίως μυκητιάσεις των γεννητικών οργάνων – είναι τα αρχικά συμπτώματα, μιας και η έλλειψη ινσουλίνης επιδρά αρνητικά σε όλες τις διαδικασίες του μεταβολισμού, η δε αποβολή γλυκόζης στα ούρα αυξάνει τον κίνδυνο των λοιμώξεων.

Τρώω πολλά γλυκά, υπάρχουν λόγοι να ανησυχώ μήπως πάθω σακχαρώδη διαβήτη;

Η υπερκατανάλωση γλυκών σχετίζεται με άγχος και βουλιμία αλλά καθόλου με διαβήτη τύπου 2. Τα γλυκά περιέχουν μεγάλες ποσότητες «καθαρής» ενέργειας με τη μορφή γλυκόζης, ευαισθητοποιώντας το πάγκρεας σε υψηλή παραγωγή ινσουλίνης. Η «καθαρή» γλυκόζη (ζάχαρη) των γλυκών χρησιμοποιείται γρήγορα, ενώ η «κατάσταση υπερινσουλιναιμίας» που έχουν εισάγει τα γλυκά στον οργανισμό μας, στην πραγματικότητα μας ανοίγει την όρεξη και μας παχαίνει. Η παχυσαρκία είναι ο πλέον σημαντικός αλλά και ταυτόχρονα τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.

Στεγνώνει το στόμα μου, είναι σήμα κινδύνου για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2;

Η κύρια αιτία που στεγνώνει το στόμα μας είναι το άγχος, η κακή ενυδάτωση, και η κακή υγιεινή του στόματος και του πεπτικού μας συστήματος. Δεν υπάρχουν ειδικά ή εμφανή συμπτώματα στην αρχή του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.

Η παχυσαρκία και η έλλειψη σωματικής άσκησης είναι που σχετίζονται στενά, δυστυχώς, όχι μόνο με κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, αλλά και με πολύ υψηλό κίνδυνο τόσο για καρδιαγγειακά επεισόδια όσο και για πρώιμη άνοια αλλά και για κάποιους τύπους καρκίνου.

Στην οικογένειά μου δεν υπήρχε άτομο με διαβήτη, επομένως εγώ δεν κινδυνεύω;

Δεν είναι υποχρεωτικό να υπάρχει γνωστός διαβήτης σε συγγενείς για να εμφανίσει κάποιος διαβήτη. Η παχυσαρκία έχει την υψηλότερη συσχέτιση με το διαβήτη και ιδίως η κοιλιακού τύπου (περίμετρος μέσης ≥ των 102cm για τους άνδρες και 94cm για τις γυναίκες).

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2;

• Όταν υπάρχει προδιάθεση (κληρονομικό ιστορικό, φυλή).
• Όσοι ακολουθούν καθιστικό τρόπο ζωής, που εξαρτάται από τον τρόπο διατροφής (junk food, fast food) και την ελάχιστη ή ελλιπή σωματική άσκηση.
• Σωματικό βάρος αυξημένο και ιδίως το αυξημένο σπλαχνικό λίπος (κοιλιακή κατανομή σωματικού βάρους).
• Γυναίκες με ιστορικό διαβήτη κυήσεως ή παιδιά υπέρβαρα κατά τη γέννα.

Υπάρχει ειδική διατροφή στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2; Τα πολλά φρούτα βοηθούν ή βλάπτουν;

Η μεσογειακή διατροφή ενδείκνυται και σε αυτή την περίπτωση, με καθημερινά πράσινα λαχανικά (ωμά ή βραστά), όσπρια, ψάρι, κρέας με χαμηλά λιπαρά και φυσικά ελαιόλαδο ( 2-5 κουταλάκια του γλυκού ημερησίως), ξηρούς καρπούς, καθόλου ή λίγο ψωμί ολικής και φρούτα.

Στο διαβήτη επιτρέπονται όλα τα φρούτα αλλά με μέτρο (μέχρι 4 μερίδες, 250 γρ. στη διάρκεια της ημέρας). Προτιμάμε λιγότερα ώριμα φρούτα.

Φυσικά και δεν ισχύει πως, όποιος τρώει πολλά φρούτα εμφανίζει αυξημένο κίνδυνο να πάθει διαβήτη, αντίθετα κάποια φρούτα π.χ. σταφύλια, φαίνεται να ασκούν προστατευτικό ρόλο, αρκεί να προσέχουμε τις ποσότητες, τις θερμίδες και το βάρος μας. Ό,τι είναι υγιεινό δεν σημαίνει ότι μπορούμε να το τρώμε απεριόριστα, γιατί παχαίνει.

Η παχυσαρκία είναι κακός σύμμαχος της υγείας και αίτια διαβήτη καθώς και αυξημένου κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο και καρκίνο.

Προσοχή λοιπόν στις θερμίδες που καταναλώνουμε διότι ακόμα και αν τρώμε βιολογικά και υγιεινά προϊόντα, σημασία έχουν δυστυχώς οι θερμίδες και η ποσότητα!

Είναι το σάκχαρο «ύπουλο», όπως σοφά λέει ο λαός μας;

Ναι! Διότι ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 για χρόνια δεν εμφανίζει συμπτώματα. Ο μέσος χρόνος διάγνωσης και θεραπείας του, είναι 7 ως 9 χρόνια από την έναρξή του (σύμφωνα με μελέτες που υπάρχουν σε υγειονομικά αναπτυγμένες χώρες), με κύρια αιτία διάγνωσης κάποια από τις επιπλοκές του.

Δυστυχώς οι επιπλοκές του (καρδιαγγειακά) και ιδίως η γήρανση των αγγείων (αθηροσκλήρωση) ξεκινούν νωρίτερα από τη διάγνωσή του με τραγικά μακροχρόνια αποτελέσματα. Ήδη από το στάδιο του προδιαβήτη (σάκχαρα νηστείας από 100 ως 125mg/dl) ο κίνδυνος για καρδιαγγειακά συμβάματα διπλασιάζεται.

Είναι λοιπόν πολύ σημαντική η έγκαιρη διάγνωση στο στάδιο του προδιαβήτη, γιατί εκεί μόνο με αλλαγή στον τρόπο ζωής και διατροφής αλλά και πιθανή θεραπευτική αντιμετώπιση των υπολοίπων παραγόντων κινδύνου (υπέρταση, υπερλιπιδαιμία, κλπ) είναι δυνατόν να προληφθούν τόσο οι επιπλοκές όσο και ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2.

Ποιες ηλικίες κινδυνεύουν για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2;

Η έναρξη και εξέλιξη του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 είναι αργή με μέση ηλικία διάγνωσης τα 40-50 έτη. Τα τελευταία χρόνια μαζί με την αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας δυστυχώς έχουμε πλέον αυξανόμενα περιστατικά σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και σε παιδιά και εφήβους. Στην πλειονότητα συνδυάζεται με κοιλιακή παχυσαρκία.

Τα φάρμακα του διαβήτη παχαίνουν;

Η κατανάλωση πολλών θερμίδων, ακόμα και από «υγιεινές τροφές» είναι αυτό που παχαίνει. Είναι αλήθεια πως ένας αρρύθμιστος διαβήτης, όταν ρυθμιστεί, αν δεν προσαρμοστεί η διατροφή σε κατάλληλες θερμίδες, θα οδηγηθούμε σε αύξηση βάρους. Είναι επίσης αλήθεια ότι κάποιες θεραπευτικές επιλογές αυξάνουν το βάρος, κάποιες είναι ουδέτερες και κάποιες το μειώνουν. Η σύγχρονη θεραπευτική φαρέτρα για το διαβήτη παρέχει μεγάλες δυνατότητες.

Υπάρχει λοιπόν τρόπος να προλάβω το διαβήτη με τις επιπλοκές του χωρίς φάρμακα;

Η προσπάθεια απώλειας τουλάχιστον 5-10% του βάρους μας αν είμαστε υπέρβαροι η παχύσαρκοι, απαιτεί πειθαρχία αλλά μειώνει ή και αναστρέφει τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.

Η ταυτόχρονη ενσωμάτωση της ήπιας άσκησης (30’) στον καθημερινό τρόπο ζωής, συμβάλλουν αποφασιστικά στη μείωση (μέχρι 58%) του κινδύνου εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη. Μειώνονται όλες σχεδόν οι μακροχρόνιες επιπλοκές και ο καρδιαγγειακός κίνδυνος, ακόμα και ο κίνδυνος άνοιας, αρκεί η προσπάθεια να γίνεται συστηματικά και, αν είναι δυνατόν, δια βίου.