Το σύνδρομο Μινχάουζεν Δι’ Αντιπροσώπου είναι μία ψυχιατρική οντότητα που πήρε το όνομά της από τον Βαρόνο Μινχάουζεν, ο οποίος έχει μείνει στην ιστορία της λογοτεχνίας ως ένας από τους… μεγαλύτερους ψεύτες! Ήταν ο πρωταγωνιστής στο βιβλίο του Κότφριντ Άουγκουστ Μπύργκερ, όπου περιγράφονται οι απίστευτες αφηγήσεις του ήρωα για τις διάφορες περιπέτειές του.
Το Μινχάουζεν Δι’ Αντιπροσώπου είναι μια ψυχιατρική ασθένεια όπου η/ασθενής ισχυρίζεται ότι το παιδί (ή ο ηλικιωμένος ή το άτομο που φροντίζει) έχει κάποια ανησυχητικά συμπτώματα ή κάποια ασθένεια. Ο γονιός αυτός (ή φροντιστής) φτάνει σε σημείο να προκαλέσει ακόμα και τραύματα στο άτομο που φροντίζει, ώστε να γίνουν πιστευτές οι δηλώσεις του ότι υπάρχει κάποιο σοβαρό ιατρικό πρόβλημα . Και επειδή ο στόχος του είναι κάποιο αδύναμο άτομο, η πράξη αυτή εμπίπτει στην κακοποίηση ανηλίκου ή ηλικιωμένου.
Το σύνδρομο αυτό δεν το συναντάμε συχνά, αν και οι εργαζόμενοι στον χώρο της Υγείας το βλέπουν σε ορισμένες περιπτώσεις.
Η μητέρα είναι αυτή που συνήθως τραβάει την προσοχή πάνω της με το να κλαίγεται και να οδύρεται για κάποια φυσικά συμπτώματα του παιδιού της. Τρέχει από γιατρό σε γιατρό και από ειδικό σε ειδικό για να πάρει μια διάγνωση, μια θεραπεία, ένα φάρμακα, κάτι που θα γιατρέψει το παιδί της και θα λύσει το πρόβλημα. Ωστόσο ποτέ δεν είναι ευχαριστημένη με τη διάγνωση και το ιατρικό ιστορικό. Εδώ θα πρέπει να τονίσω ότι τα συμπτώματα που υποτίθεται ότι έχει το παιδί βρίσκονται στη σφαίρα της φαντασίας της μητέρας. Ή αν πάλι υπάρχει κάποιο μικροπράγμα, η μητέρα θα το παραφουσκώσει και θα αναζητήσει άμεσα ιατρική βοήθεια. Με αυτό τον τρόπο κρατάει τα φώτα της ιατρικής κοινότητας στραμμένα επάνω της και γίνεται το επίκεντρο της προσοχής γιατρών, νοσηλευτών και ειδικών. Ζει το δράμα της και το ευχαριστιέται! Γιατί στη βάση αυτής της καλοστημένης παράστασης, το ζητούμενο είναι το χειροκρότημα: δηλαδή να πάρει η μητέρα προσοχή και συμπάθεια από τους ανθρώπους γύρω της.
Τα ψέματα που λέει το άτομο με το σύνδρομο Μινχάουζεν δι’ Αντιπροσώπου:
• Μεγαλοποιεί κάποιο υπάρχον σύμπτωμα.
• Λέει ότι το παιδί έχει κάτι, ενώ δεν υπάρχει ένδειξη ή σύμπτωμα.
• Παραποιεί τεστ π.χ. το δείγμα ούρων.
• Παραποιεί το ιστορικό ή τον ιατρικό φάκελο του παιδιού.
• Προκαλεί συμπτώματα στο παιδί χορηγώντας του ουσίες, χτυπώντας, προκαλώντας μερική ασφυξία, δηλητηριάζοντας το ή με κάποιον άλλο νοσηρό τρόπο.
Χαρακτηριστικά του ατόμου με σύνδρομο Μινχάουζεν δι’ Αντιπροσώπου
Τι επιδιώκει η μητέρα με το σύνδρομο Μυγχάουζεν δι’ αντιπροσώπου; Η μητέρα αυτή δεν ψάχνει για χρήματα ή κάποια αποζημίωση. Αντίθετα, δείχνει να είναι γεμάτη αγάπη και έγνοια για το παιδί της και να υποφέρει μαζί του. Ούτε οι γιατροί ούτε οι νοσοκόμοι υποπτεύονται ότι αυτός ο άνθρωπος κάνει κακό στο παιδί του!
Συχνά οι γιατροί δε μπορούν να καθορίσουν την ακριβή αιτία των συμπτωμάτων του παιδιού ή να βγάλουν διάγνωση, αλλά δεν υποπτεύονται τη συμβολή της μητέρας:
• Είναι πρωταρχικός φροντιστής του παιδιού, συνήθως η μητέρα
• Είναι φιλικό και ζεστό άτομο
• Έχει άψογη συνεργασία με το ιατρικό προσωπικό
• Δείχνει να ενδιαφέρεται αποκλειστικά για το καλό του παιδιού της
• Έχει η ίδια πτυχίο/εκπαίδευση στον χώρο της υγείας
Άλλες ενδείξεις του συνδρόμου Μινχάουζεν δι’ Αντιπροσώπου
• Το παιδί νοσηλεύεται συχνά στο νοσοκομείο, κάθε φορά με διαφορετικά συμπτώματα
• Η βαρύτητα των συμπτωμάτων του παιδιού δε συμφωνεί με τα ευρήματα των εξετάσεων
• Η μητέρα αναφέρει πολλά, διαφορετικά, βαριά και συχνά άσχετα μεταξύ τους συμπτώματα τα οποία βλέπει στο σπίτι, αλλά οι γιατροί δε βλέπουν πότε ούτε και φαίνονται στις διαγνωστικές εξετάσεις
• Μπορεί να υπάρχουν ανεξήγητα χημικά στοιχεία στα ουρά ή το αίμα του παιδιού
Γιατί μια μητέρα να φερθεί έτσι;
Οι ερευνητές του συνδρόμου στρέφονται σε συνθέτες βίο-ψυχολογικές αιτίες, όπως οικογενειακό ιστορικό ψυχιατρικής νόσου, κακοποίηση ή παραμέληση της μητέρας όταν η ίδια ήταν παιδί ή θάνατος του γονιού της σε παιδική ηλικία. Επίσης η ύπαρξη έντονου στρες στη ζωή της μητέρας έχει προταθεί ως ένας ακόμα λόγος για την εμφάνιση του συνδρόμου.
Πώς μεγαλώνουν τα παιδιά με μητέρα που έχει το σύνδρομο Μινχάουζεν δι’ Αντιπροσώπου
Τα παιδιά αυτά υποφέρουν πολύ, τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά:
• Χάνουν τη χαρά και την ανεμελιά της παιδικής ηλικίας
• Ζουν μία «αρρωστοκεντρική» ζωή
• Υφίστανται κακοποίηση
• Τους προξενούνται οδυνηρά συμπτώματα
• Υφίστανται συνεχείς διαγνωστικές εξετάσεις
• Μπαινοβγαίνουν σε νοσοκομεία
• Ένα 10% αυτών των παιδιών χάνει τη ζωή του λόγω της κακοποίησης που υφίστανται από τη μητέρα τους προκειμένου να δείχνουν άρρωστα.