Συχνά όταν καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε κάποιο ζήτημα υγείας με παρεμβατικό τρόπο, όπως μια μικροχειρουργική επέμβαση ή ακόμη ένα απαιτητικό χειρουργικό πλάνο, ο φόβος και το άγχος τείνουν να εγκατασταθούν με μεγάλο θόρυβο. Οι σκέψεις ακολουθούν γρήγορο ρυθμό γεμάτες με απειλητικό υλικό. Δεν είναι λίγες οι φορές που το άγχος και ο φόβος λαμβάνουν τεράστιες διαστάσεις και το άτομο, πέραν του σωματικού προβλήματος βιώνει μεγάλη ένταση, δυσφορία και απειλή που μπορεί να το οδηγήσει να αισθανθεί αβοήθητο και απελπισμένο.

Σκέψεις με περιεχόμενο την ανησυχία, το φόβο, το άγχος και την αβεβαιότητα κυριαρχούν.

Τι θα συμβεί; Θα τα καταφέρω; Μήπως πάει κάτι στραβά; Θα νιώσω πόνο; Θα γίνω καλά; Όπως και πολλές άλλες σκέψεις, που περνούν ασταμάτητες και προκαλούν μεγαλύτερο φόβο, ο οποίος προοδευτικά μεγαλώνει και δεν βρίσκει διέξοδο.

Συχνά οι σκέψεις συνοδεύονται από σωματικές ενοχλήσεις όπως ταχυπαλμία, εφίδρωση, τρέμουλο, «κόμπο στο στομάχι», μουδιάσματα, αίσθημα δύσπνοιας, μείωση της όρεξης, δυσκολία στον ύπνο, ευερεθιστότητα οι οποίες ίσως να είναι παρούσες για αρκετές ημέρες πριν τη χειρουργική πράξη. Η ψυχική εξουθένωση του ατόμου – ασθενούς είναι υπαρκτή και βιώνεται έντονα.

Πράγματι, μια χειρουργική διαδικασία δεν φαίνεται εκ πρώτης να είναι μια ευχάριστη συγκυρία για το άτομο-ασθενή αλλά και το περιβάλλον του. Πολλές φορές θυμώνουμε με το σημείο που πάσχει ή λυπούμαστε για την απώλεια της υγείας. Ο θυμός και η λύπη είναι υγιή συναισθήματα και η έκφρασή τους επιθυμητή.

Ωστόσο, η χειρουργική παρέμβαση ως μια αναπόφευκτη διαδικασία αλλά και ταυτόχρονα ως μια λύση προς όφελος της καλύτερης σωματικής υγείας μας έχει και δεύτερη ανάγνωση. Θα μπορούσε να αποτελεί μια ευκαιρία να εξασκήσουμε δεξιότητες που μέχρι τώρα ίσως δεν είχαν βρει το έδαφος πρακτικής εφαρμογής τους.

Η αλλαγή τρόπου οπτικής για το επερχόμενο χειρουργείο ίσως είναι το κλειδί της ψυχικής μας ενδυνάμωσης και της ανθεκτικότητας μας. Η αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης ως μια πρόκληση και όχι ως ένα αξεπέραστο εμπόδιο ή μιας αδικίας, ανοίγουν το δρόμο της ανακούφισης, της αντιμετώπισης και της καλής ψυχικής κατάστασης. Είναι μια εμπειρία νοητική, συναισθηματική και σωματική η οποία σχετίζεται άμεσα με τη συμπεριφορά μας. Αντιμετωπίζοντας τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τις ανησυχίες και τους φόβους μας γι’ αυτή τη κατάσταση ρίχνουμε ένα δυνατό φως –βοηθητικό- πολλές φορές, που συχνά μας οδηγεί να δούμε τη συνθήκη στη πραγματική της διάσταση.

Μόνο με την αποδοχή των αρνητικών συναισθημάτων περνούμε στην αντιμετώπιση και διαχείριση του προβλήματος. Κατά τη διάρκεια της αποδοχής των αρνητικών μας συναισθημάτων σχετικά με το πρόβλημα υγείας μας ο οργανισμός είναι πιο ήρεμος, συγκεντρώνει δυνάμεις για να αντεπεξέλθει. Συνεπώς δεν καταναλώνει μεγάλη ενέργεια σε άλλες λειτουργίες (όπως αντίδραση άγχους πάλης/ φυγής), μειώνεται η ενεργοποίηση δεικτών φλεγμονής που συσχετίζονται με το άγχος και διευκολύνεται η φυσική διαδικασία επούλωσης.

Τρόποι αντιμετώπισης

– Επιστρατεύστε το χιούμορ, συχνά μια σκέψη με χιουμοριστικό περιεχόμενο είναι φορτισμένη με πιο θετικά συναισθήματα, που βοηθούν στην αποδυνάμωση του άγχους π.χ. Καλό θα είναι να κάνω αυτό το «σέρβις».

– Μιλήστε ανοικτά στο γιατρό/χειρουργό για τις ανησυχίες αλλά και την ψυχική σας κατάσταση και διαμορφώστε από κοινού ένα πλάνο διαχείρισης. Η καλή επικοινωνία ασθενούς – θεράποντος είναι ένας σημαντικός πυλώνας ανακούφισης του ψυχικού βάρους.

– Μην αισθάνεστε ενοχές για το άγχος ή το φόβο που νιώθετε, είναι φυσιολογικά συναισθήματα και δεν δείχνουν αδυναμία ή δειλία χαρακτήρα. Αντίθετα η αποδοχή και αντιμετώπιση τους δείχνει δύναμη και κίνητρο για την απόκτηση ανθεκτικότητας. Σημειώστε τις σκέψεις και τα συναισθήματα σας, σχεδιάστε σε μια κόλλα χαρτί τους φόβους σας, όπως τους φαντάζεστε.

Εάν εξασκείτε κάποια θρησκεία, αναζητήστε υποστήριξη στην κοινότητα ή/και προσευχηθείτε. Η πνευματικότητα βοηθά στη συγκέντρωση και στη μείωση του άγχους.

Ακολουθήστε το πρότερο καθημερινό σας πρόγραμμα πριν την χειρουργική παρέμβαση, σύμφωνα με τη κατάσταση της υγείας σας, αλλά και τις συμβουλές του θεράποντος ιατρού. Δώστε έμφαση στη φροντίδα του εαυτού σας ή ζητήστε τη συνδρομή δικών σας ανθρώπων.

Ασχοληθείτε με δραστηριότητες ή πράγματα που σας χαλαρώνουν και σας δίνουν ικανοποίηση. Αφιερώστε λίγο χρόνο κάνοντας τεχνικές χαλάρωσης σωματικές και αναπνοής.

Μιλήστε σε ανθρώπους του περιβάλλοντος σας, που είναι ψύχραιμοι, υποστηρικτικοί και σας βοηθούν να νιώσετε ασφάλεια.

Ζητήστε βοήθεια από επαγγελματίες ψυχικής υγείας, οι οποίοι είναι εξειδικευμένοι στη διαχείριση σωματικών παθήσεων.

Γνωρίζοντας καλά πως η σωματική και η ψυχική υγεία είναι αναπόσπαστα κομμάτια της υγείας του οργανισμού, ακολούθως το λιγότερο άγχος, ένταση, θυμός, λύπη βοηθούν στη προεγχειρητική αλλά και μετεγχειρητική αποκατάσταση κάθε συστημικού προβλήματος σωματικής υγείας.