Τα τελευταία χρόνια τα διάφορα είδη διαλειμματικής νηστείας (intermittent fasting) εξελίχθηκαν σε εξαιρετικά δημοφιλή μοντέλα διατροφής. Ουσιαστικά δεν αποτελούν δίαιτες, αν και κατονομάζονται με τέτοιο τρόπο, αλλά χρονικές παραλλαγές διατροφής. Οι παραλλαγές διαλειμματικής νηστείας είναι αρκετές, όπως η δίαιτα 5/2, η οποία αφορά σε δραστική μείωση της πρόσληψης θερμίδων για δύο ημέρες την εβδομάδα, αλλά και η δίαιτα 16/8 που περιλαμβάνει νηστεία 16 ωρών μέσα στην ημέρα, κατά την οποία δεν επιτρέπεται η κατανάλωση φαγητού και ποτού. Δηλαδή τα γεύματα αλλά και τα σνακ όλης της ημέρας θα πρέπει να καταναλώνονται μέσα στις υπόλοιπες 8 ώρες της ημέρας.
Συνδέεται όμως η διαλειμματική νηστεία με τη χολοκυστοπάθεια, τη χολολιθίαση και πιθανές επιπλοκές τους;
Η χοληδόχος κύστη αποτελεί ένα σάκο κάτω από το ήπαρ όπου αποθηκεύεται μέρος της χολής που παράγεται από το ήπαρ. Η χολή είναι απαραίτητη για την πέψη, σε αρκετές όμως περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία λίθων, δηλαδή χολολιθίαση ή πέτρες στη χολή όπως λέγεται κοινώς στην Ελλάδα και εάν συνοδεύεται από συμπτωματολογία τότε η θεραπευτική λύση είναι η λαπαροσκοπική (ή ρομποτική) χολοκυστεκτομή. Η αφαίρεση της χοληδόχου κύστης, εκτός από εξαιρέσεις, δεν αποτελεί πρόβλημα για την πέψη διότι η χολή μεταφέρεται από το ήπαρ μέσω του χοληδόχου πόρου απευθείας στο γαστρεντερικό σύστημα.
Ασθενείς με διαγνωσμένη χολολιθίαση ή χολοκυστοπάθεια
Κατά τη διάρκεια κάθε νηστείας, η χοληδόχος κύστη δεν προωθεί την αποθηκευμένη χολή και παραμένει στάσιμη όπου και αυξάνει η συγκέντρωση χοληστερόλης, δηλαδή υπάρχει κορεσμός της χολής με χοληστερόλη. Το ήπαρ συνεχίζει όμως να παράγει χολή για αποθήκευση στη χοληδόχο κύστη. Όσο μεγαλύτερη διάρκειας η νηστεία, ανάλογη και η στάση της χολής μέσα στη χοληδόχο κύστη. Μόλις σταματήσει η νηστεία και ξεκινήσει το γεύμα, η χοληδόχος κύστη θα προωθήσει απότομα αποθηκευμένη χολή και μαζί αν υπάρχουν χολική λάσπη ή χολόλιθοι, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές όπως πόνο στη συγκεκριμένη περιοχή της κοιλιάς μέχρι φλεγμονή της χοληδόχου κύστης ή να φύγουν μικροί χολόλιθοι προς τον χοληδόχο πόρο, δηλαδή χοληδοχολιθίαση. Αμερικάνικη έρευνα δημοσιευμένη στο American Journal of Public Health προ δεκαετιών, ήδη τόνιζε ότι σε ασθενείς με διαγνωσμένη χολολιθίαση, μία μακριά σε χρονική διάρκεια νηστεία μπορεί να αυξήσει τα ποσοστά επιπλοκών. Επομένως σε περιπτώσεις που ήδη υπάρχει διαγνωσμένη χολολιθίαση ή χολοκυστοπάθεια, θα ήταν σκόπιμο να δοθεί πρώτα θεραπευτική λύση σε αυτό το πρόβλημα και στη συνέχεια να προχωρήσει κάποιος σε διαλειμματική νηστεία εάν το επιθυμεί.
Προκαλεί η διαλειμματική νηστεία τη δημιουργία χολολίθων;
Η εντατική απώλεια βάρους μπορεί να προκαλέσει τη δημιουργία χολολίθων επειδή ο οργανισμός κατά την προσπάθεια του να μεταβολίσει το λίπος, οδηγεί στην αυξημένη συγκέντρωση χοληστερόλης στη χολή που αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα για την ανάπτυξη χολολίθων. Αυτές τις πληροφορίες μπορεί να τις βρει κάποιος και στην ιστοσελίδα για το κοινό του John Hopkins Medicine. Επειδή κατά τη νηστεία η χολή μένει στάσιμη στη χοληδόχο κύστη, αυτή η αυξημένη συγκέντρωση χοληστερόλης σε συνδυασμό με τη στάση της χολής μπορεί να αποτελέσει προδιαθεσικό παράγοντα χολολιθίασης. Αυτό εξαρτάται όμως και από τη διάρκεια της νηστείας επειδή έχει βρεθεί ότι ο κορεσμός της χολής με χοληστερόλη συμβαίνει σε νηστεία 10-15 ωρών ενώ σε νηστεία πάνω από 20 ώρες απουσιάζει αυτός ο κορεσμός. Συμπερασματικά η απότομη απώλεια βάρους μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη λίθων στη χολή και όχι άμεσα η νηστεία αν και όταν υπάρχουν προδιαθεσικοί παράγοντες χολολιθίασης η πιθανότητα αυξάνεται ανάλογα με τη χρονική διάρκεια της νηστείας.
