Η γενναία στάση του προπονητή της ομάδας μπάσκετ του Ολυμπιακού, Ντέιβιντ Μπλατ, να αποκαλύψει δημόσια πως πάσχει από Σκλήρυνση Κατά Πλάκας (ΣΚΠ), έκανε –τις τελευταίες ημέρες- τον διαδικτυακό κύκλο των ηλεκτρονικών μέσων μαζικής ενημέρωσης, αναζωπυρώνοντας το ενδιαφέρον του κοινού για τη νόσο. Βέβαια, δεν θα έπρεπε να περιμένουμε να ασθενήσει και να το παραδεχθεί ανοιχτά κάποιος διάσημος για να ευαισθητοποιηθούμε για τον αγώνα που δίνουν καθημερινά τα 2,5 εκατομμύρια, περίπου, των συνανθρώπων μας τα οποία πάσχουν, σε παγκόσμια κλίμακα από τη νόσο.

Πρόκειται για μία αυτοάνοση, απομυελινωτική νόσο του Νευρικού Συστήματος, με μέση ηλικία εκδήλωσης τα 29 έτη, η οποία -όμως- κάνει συχνά την εμφάνισή της και σε μεγαλύτερες και μικρότερες ηλικίες, τόσο με κλινικά συμπτώματα, όσο και με απεικονιστικά ευρήματα (όπως είναι για παράδειγμα οι απομυελινωτικές εστίες που εμφανίζονται στις Μαγνητικές Τομογραφίες των ασθενών).

Η νόσος χαρακτηρίζεται ως αυτοάνοση γιατί εμπλέκει το ανοσοποιητικό σύστημα και ως απομυελινωτική, γιατί τα κύτταρα του ανοσοποιητικού, τα οποία είναι επιφορτισμένα με την εξουδετέρωση των «εισβολέων» (δηλαδή των παθογόνων μικροοργανισμών) ή των καρκινικών κυττάρων, αναγνωρίζουν, λανθασμένα, ως εχθρικά τα κύτταρα του ελύτρου της μυελίνης που περιβάλλει τους άξονες των νευρικών κυττάρων για να εξασφαλίζει την καλύτερη αγωγή των νευρικών ώσεων.

Με απλά λόγια, δηλαδή, αν παρομοιάσουμε ως «καλώδια» αγωγής ηλεκτρικού ρεύματος τις νευρικές ίνες που μεταφέρουν τα ερεθίσματα από τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό στην περιφέρεια και το αντίστροφο, στην ΣΚΠ, έχουμε την ίδια την άμυνα του οργανισμού να επιτίθεται και να καταστρέφει το «μονωτικό περίβλημα» των «καλωδίων» αυτών. Έτσι δημιουργούνται οι χαρακτηριστικές «πλάκες», με τα αποδομημένα παράγωγα της μυελίνης, στις οποίες οφείλει η Σκλήρυνση Κατά Πλάκας (ή αλλιώς Πολλαπλή Σκλήρυνση) το όνομά της. Με τον τρόπο αυτό, διαταράσσεται η αγωγή των ηλεκτρικών ερεθισμάτων με αποτέλεσμα να εμφανίζονται νευρολογικά συμπτώματα όπως θόλωση της όρασης, διπλωπία (δηλαδή σχηματισμός διπλών οπτικών ειδώλων), ίλιγγος, παραισθησίες (δηλαδή στρεβλές αντιλήψεις αισθητικών ερεθισμάτων, οι οποίες εξηγούν τα συχνά «μουδιάσματα» που συνοδεύουν τη νόσο, τη βραχεία αίσθηση «ηλεκτρικής εκκένωσης» που εμφανίζεται κατά την κάμψη του αυχένα και την ευαισθησία στη ζέστη), αδυναμία, εύκολη κόπωση, αστάθεια, ακράτεια, σεξουαλική δυσλειτουργία και παρεγκεφαλιδικά σημεία (όπως π.χ. το τρέμουλο).

Συχνές είναι και οι ψυχοδιανοητικές διαταραχές που συνοδεύουν την πάθηση, όπως η κατάθλιψη, η συναισθηματική ευμεταβλητότητα, η νοητική έκπτωση και οι διαταραχές μνήμης, ενώ συχνά παρατηρείται και μία παράδοξη αίσθηση ευφορίας και «ευτονίας» (σωματικής ευεξίας) η οποία δεν συνάδει με τις κινητικές ή αισθητικές διαταραχές ή ακόμη και με τις καταλειπόμενες αναπηρίες που μπορεί να χαρακτηρίζουν την κλινική διαδρομή της νόσου.

Μια κλινική διαδρομή η οποία μπορεί να περιλαμβάνει ένα πολυποίκιλο εύρος συμπτωμάτων, υφέσεων και υποτροπών που συνθέτουν μια εντελώς εξατομικευμένη εικόνα και εξέλιξη για κάθε πάσχοντα, μολονότι η Πολλαπλή Σκλήρυνση εμφανίζει τέσσερις βασικές μορφές, με την Πρωτοπαθώς Προϊούσα (PPMS) μορφή -από την οποία παραδέχθηκε δημοσίως και γενναιοφρόνως πως πάσχει, ο προπονητής του Ολυμπιακού- να χαρακτηρίζεται από συνεχή και προοδευτική επιδείνωση των συμπτωμάτων της, χωρίς να μεσολαβούν διαστήματα ελεύθερα συμπτωμάτων. Σημειώνεται δε πως το stress ανέκαθεν εθεωρείτο παράγοντας ο οποίος μπορεί να πυροδοτήσει υποτροπές της νόσου, ενώ δεν υπάρχει σαφής αντιστοιχία, για τον κάθε ασθενή, ανάμεσα στην εικόνα που εμφανίζουν οι Μαγνητικές του Τομογραφίες και οι κινητικές ή αισθητικές διαταραχές που εκείνος μπορεί να εκδηλώνει.

Είναι, βέβαια, διπλά ειρωνικό για έναν προπονητή που αφιέρωσε την καριέρα του σε αμυντικά συστήματα να προδίδεται από το ίδιο το αμυντικό σύστημα του οργανισμού του. Όμως οι αρρώστιες και ειδικά οι νόσοι του Νευρικού Συστήματος δεν κάνουν διακρίσεις. Όπως δεν έκανε διάκριση και η νόσος του Parkinson και συγκεκριμένα ο βαρύς υπότυπος Παρκινσονικού Συνδρόμου που καλείται Άνοια με σωμάτια Lewy, όταν έπληξε τον θρυλικό προπονητή των Utah Jazz, Τζέρρυ Σλόουν. Όπως δεν έκανε και το Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο, χτυπώντας τον θρυλικό Τεξ Ουίντερ, εμπνευστή της «Τριγωνικής Επίθεσης», βοηθό προπονητή του Φιλ Τζάκσον στους Bulls του Τζόρνταν και στους Lakers του Κόμπι, ή η νόσος του Alzheimer που είχε προσβάλλει τη σύζυγό του.

Δεν είναι λίγοι οι διάσημοι αθλητές, προπονητές και άλλα δημόσια πρόσωπα που έχουν παραδεχθεί ανοιχτά τις παθήσεις τους, συμβάλλοντας στην ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης απέναντι σε αυτές. Δεν θα πρέπει, όμως να περιμένουμε τέτοια, ομολογουμένως γενναία, παραδείγματα δημόσιας παραδοχής μιας νόσου, για να ενδιαφερθούμε για τους λιγότερο ευνοημένους από τη συγκυρία, χρονίως πάσχοντες συνανθρώπους μας. Όπως είχε δηλώσει, σε ανύποπτο χρόνο, ο θρύλος της προπονητικής του Αμερικάνικου Κολεγιακού Μπάσκετ, Τζον Γούντεν, ο οποίος -ειρήσθω εν παρόδω- μακροημέρευσε χωρίς κάποια σοβαρή νόσο, μέχρι τα 98 του χρόνια: «Η ζωή είναι γεμάτη από κορυφές και κοιλάδες. Μην αφήνεις τις κορυφές να φτάσουν πολύ ψηλά και τις κοιλάδες πολύ χαμηλά». Αυτό το απόφθεγμα, εκτός από τη ζωή, ταιριάζει και σε μια νόσο όπως η Πολλαπλή Σκλήρυνση που, στις πιο συχνές μορφές της, χαρακτηρίζεται από εξάρσεις και υφέσεις.

Μια νόσος που έχει προσβάλλει αρκετούς διάσημους, οι οποίοι είχαν το σθένος να παραδεχθούν δημόσια την πάθησή τους, ανάμεσά τους και η Ann Romney, σύζυγος του πρώην Γερουσιαστή της Utah και υποψήφιου Προέδρου των ΗΠΑ Mitt Romney, ο οποίος ηττήθηκε στις Προεδρικές Εκλογές του 2012 από τον Barack Obama. Η Ann Romney, μάλιστα, δεν είναι η μόνη χρονίως πάσχουσα, παρ’ ολίγον πρώτη κυρία των ΗΠΑ. Η Kitty Dukakis, σύζυγος του «δικού μας» Michael Dukakis, έχει παραδεχθεί δημόσια πως πάσχει από Μείζονα Καταθλιπτική Διαταραχή, συγγράφοντας και σχετικό βιβλίο υπό τον τίτλο “Shock”, όπου περιγράφει την εμπειρία από την υποβολή της σε Ηλεκτροσπασμοθεραπεία (το γνωστό «ηλεκτροσοκ»).

Και επειδή, η πραγματικότητα αρέσκεται να αλληλοαντιγράφεται με και να αλληλοξεπερνιέται από την τηλεοπτική πραγματικότητα, μπορεί η Ann Romney να μην κατάφερε -τελικά- να μείνει στον Λευκό Οίκο, ο πιο διάσημος, όμως πάσχων από Σκλήρυνση Κατά Πλάκας, είναι ένας ένοικος του αριθμού 1600 της Pennsylvania Avenue, ο Αμερικανός… Πρόεδρος, Josiah Bartlet, στη δημοφιλή τηλεοπτική σειρά ‘West Wing’ (Δυτική Πτέρυγα), μόνο που αυτός ο τηλεοπτικός Πρόεδρος, που τον υποδύεται ταλαντούχα ο Martin Sheen, δεν αποκαλύπτει -αρχικώς- την πάθησή του στους ψηφοφόρους του.

Από τη West Wing, λοιπόν, του Λευκού Οίκου και του πάσχοντος από ΣΚΠ, Προέδρου Bartlet -η οποία χαρακτηρίστηκε από τους επικριτές της ως “Left Wing”, λόγω του «ελιτιστικού φιλελευθερισμού» που, κατ’ εκείνους, τη χαρακτήριζε- στη “left wing” της τριγωνικής επίθεσης του Τεξ Γουίντερ, την οποία αναμφίβολα είχε μελετήσει και εφάρμοζε ο Ντέιβιντ Μπλατ στο NBA, στους τελικούς του οποίου έφτασε το 2015, πριν αναλάβει τις τύχες του Ολυμπιακού. Ο Τζέρι Σλόαν, πριν χτυπηθεί από τη νευρολογική νόσο του Parkinson Plus Συνδρόμου που ακούει στο όνομα Άνοια με Σωμάτια Lewy, είχε πει πως: «Το μπάσκετ είναι εύκολο άθλημα, αν σε κάθε παιχνίδι μπαίνεις στο γήπεδο και αφήνεις την ψυχή σου». Παραφράζοντας το απόφθεγμά του αυτό και εμπνεόμενοι από τον λαμπερό καθημερινό αγώνα των εκατομμυρίων (αφανών και διάσημων) συνανθρώπων μας, ενάντια στις χρόνιες νόσους, θα μπορούσαμε να πούμε πως: «Η ζωή θα ήταν ένα εύκολο παιχνίδι, χωρίς τις αρρώστιες και τη φθορά που σε κάνουν να αφήνεις λίγο-λίγο την ψυχή σου».