Η είσοδος του κορωνοϊού στην καθημερινότητά μας και στην σκέψη μας είναι σαν να μας ξύπνησε από έναν λήθαργο μέσα στον οποίο κρυβόταν καλά η ευθραυστότητα της ανθρώπινης ύπαρξης. Για να αντιμετωπίσουμε την ευαλωτότητά μας και για να δώσουμε μια εξήγηση στα αναπάντητα «γιατί» αποδίδαμε συχνά την αδυναμία της ανθρώπινης φύσης σε περιβαλλοντολογικούς παράγοντες (έκθεση σε καρκινογόνες ουσίες), ανθυγιεινό τρόπο ζωής ( κάπνισμα, αλκοόλ) ή στον παράγοντα τύχη καθώς θεωρούσαμε ότι η ασθένεια αφορά λιγότερο τυχερά άτομα από εμάς. Με τον κορωνοϊό να έχει εξελιχθεί σε πανδημία με χιλιάδες θανάτους καθημερινά σίγουρα αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε άλλο ένα παράγοντα θνητότητας, ίσως πολύ πιο τρομακτικό από τους άλλους: την προσωπική ευθύνη.
Πιθανόν να νιώθουμε συχνά πως στον αέρα πλανάται μια αίσθηση ασφυξίας. Μάσκα παντού, καφετέριες κλειστές , εστιατόρια κλειστά, μαγαζιά κλειστά. Μπαίνουμε σε μια αίσθηση αποδιοργάνωσης από την οποία το μόνο μας μέλημα είναι πότε θα «βγούμε», η έμφαση όμως θα πρέπει να δοθεί στο πώς θα το διαχειριστούμε στο εδώ και τώρα: τα Χριστούγεννα.
Αυτό που συμβαίνει τώρα με την πανδημία ίσως είναι στην ουσία μια νομιμοποίηση της ήδη υπάρχουσας κατάστασης που βιώναμε. Η κοινωνική απομόνωση ήταν από καιρό ένα φαινόμενο καθημερινό και σιωπηλό. Οι οικονομικές δυσκολίες ήταν από καιρό δύσκολα διαχειρίσιμες για πολλούς συνανθρώπους μας. Η ψυχική υγεία πολλών οικείων μας κρεμόταν εδώ και πολύ καιρό σε μια κλωστή. Αυτό που συμβαίνει τώρα – μιλώντας με όρους ψυχολογίας – είναι μια ακόμα ψυχοπιεστική συνθήκη που επιτείνει τα ήδη υπάρχοντα άλυτα ζητήματα μας.
Βιώνοντας ωστόσο μια τέτοια πρωτόγνωρη εμπειρία είναι πολύ λογικό άπαντες να έρθουμε σε μια κακή ψυχική κατάσταση. Πιο συγκεκριμένα η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία και ο Τομέας Ψυχιατρικής του Ινστιτούτου Επιστημονικών Ερευνών του Π.Ι.Σ. ο οποίος επεξεργάστηκε τα δεδομένα, μας παραθέτουν μερικά βασικά οικεία συμπτώματα που μπορούμε να παρατηρήσουμε αυτήν την εποχή, όχι μόνο σε εμάς αλλά και στους οικείους μας.
Άγχος, ανησυχία ή φόβο σχετικά με:
- Την δική σας υγεία ή την υγεία των άλλων που πιθανόν εκθέσατε στην νόσο
- Την εμπειρία του να ελέγχετε τον εαυτό
σας ή να σας ελέγχουν άλλοι για σημεία και συμπτώματα της νόσου - Τον χρόνο που θα χρειαστεί να λείψετε από την δουλειά σας και την πιθανή απώλεια εισοδήματος και εργασιακής ασφάλειας
- Την ικανότητά σας να φροντίσετε αποτελεσματικά τα παιδιά και ανθρώπους που φροντίζετε
Άλλες κοινές σκέψεις και συναισθήματα αφορούν την μοναξιά λόγω του εγκλεισμού, την αβεβαιότητα για την καθημερινότητα μας και την εργασίας μας, αλλαγές στην όρεξη, αλλαγές στον ύπνο, χρήση αλκοόλ ή ουσιών για να αντεπεξέλθουμε.
Εάν εσείς η κάποιος οικείος σας αισθάνεται έτσι για παραπάνω από δύο εβδομάδες θα ήταν καλό να επικοινωνήσετε με έναν ειδικό ψυχικής υγείας.
Αποδεχόμενοι όμως πως είναι μια δύσκολη συνθήκη δίνουμε και τον χώρο σε αυτά τα συναισθήματα να έρθουν στην επιφάνεια και είναι καλό να μην φοβόμαστε τα συναισθήματα καθώς δεν είναι ανθρώπινο να μην έχουμε καθόλου αρνητικά συναισθήματα. Άλλωστε ώρες-ώρες είναι σαν να έχει παγώσει ο χρόνος και να περιμένουμε να ξεκινήσουμε την νέα μας ζωή αφού ολοκληρωθεί με επιτυχία η έξοδος μας από την πανδημία. Στην πραγματικότητα όμως μπορεί να χάνουμε καθημερινά στιγμές από την ζωή μας και μπορεί να παγώνουμε τα πάντα γύρω μας μόνοι μας δίχως να μπορούμε να κατανοήσουμε πως η ζωή τρέχει ακόμη και μες την πανδημία. Άνθρωποι γεννιούνται, άνθρωποι πεθαίνουν, άνθρωποι χάνουν τις δουλειές τους, άνθρωποι βρίσκουν δουλειά, άνθρωποι παντρεύονται, άνθρωποι χωρίζουν.
Αυτές τις γιορτές κανείς μας δεν μπορεί να παραδεχτεί πως δεν θα περάσουμε και δύσκολα καθώς οι περιορισμοί μας θα είναι αρκετοί. Ακόμα και έτσι όμως μπορούμε να αισθανθούμε ευγνωμοσύνη για όλα αυτά που έχουμε, μπορούμε να νιώσουμε πως κερδίσαμε μερικές μάχες και ατομικά και συλλογικά. Καταφέραμε να φέρουμε εις πέρας 10 πολύ δύσκολους μήνες και προσαρμοστήκαμε σαν λαός σε μια εντελώς διαφορετική από την κουλτούρα μας ζωή. Απολαμβάνουμε ακόμα το προνόμιο της ζωής .
Τα Χριστούγεννα άλλωστε έχουν ένα νόημα βαθύτατα πνευματικό άγιο και σωτήριο. Πρόκειται για την ενσάρκωση του Θεού στην γη, σκοπός της οποίας είναι η Θέωση του ανθρώπου. Μέχρι πριν λίγο καιρό τα Χριστούγεννα ήταν κυρίως ένα εύφορο έδαφος για να καταναλώσουμε περισσότερα αγαθά, να πιούμε περισσότερο αλκοόλ και να διασκεδάσουμε. Τίποτα από όλα αυτά δεν είναι απαραίτητα κακό, μήπως όμως αυτή η πανδημία είναι μια καλή ευκαιρία για να επαναπροσδιορίσουμε πως θα ήμαστε πραγματικά χαρούμενοι;
Καλές γιορτές με υγεία σε όλους!
