Κάθε κλασικό σενάριο επιστημονικής φαντασίας, που πρόκειται να περιγράψει τεράστιες καταστροφές, σεισμούς, πλημμύρες, εισβολές από εξωγήινους και μαζικούς θανάτους, πάντα ξεκινά με πλάνα από ανέμελη ζωή και διασκέδαση. Ο θεατής απολαμβάνει να βλέπει την ανατροπή στην ζωή των άλλων, καθισμένος αναπαυτικά στην πολυθρόνα του και από την ασφάλεια της προσωπικής του φωλιάς. Ο τρόμος και οι περιπέτειες των πρωταγωνιστών, ενισχύουν ουσιαστικά την πεποίθησή μας, ότι όλα τα δυσάρεστα συμβαίνουν μακριά μας. Οι ανατροπές που συμβαίνουν στην οθόνη, ξορκίζουν το κακό και αποτελούν μέρος της κάθαρσης από τα ανθρώπινα πάθη, που μπορεί να μας πλησιάσουν.
Όμως ο κορωνοϊός, λες και ξέφυγε από την οθόνη και κατάφερε, μέσα σε ελάχιστους μήνες, να ανατρέψει την ζωή όλων μας. Πρακτικά κανένας άνθρωπος στον μικρό πλανήτη μας, δεν έμεινε ανεπηρέαστος από την παγκόσμια εξάπλωση του κορωνοϊού. Οι ζωές όλων των ανθρώπων υπέστησαν μικρές οι μεγάλες ανατροπές. Κανένας πλέον δεν μπορεί να θεωρεί την δουλειά του δεδομένη και το εισόδημά του εξασφαλισμένο. Αυτό το καλοκαίρι, κανένας δεν θα κάνει το πρόγραμμα που είχε σχεδιάσει τον προηγούμενο χειμώνα, χωρίς αναβολές, χωρίς καραντίνες και με τις συνθήκες ανεμελιάς που είχε φανταστεί. Και κάτι που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι ο πλούτος, δεν μπόρεσε αυτή την φορά να προστατέψει τα σχέδια κανενός. Αντίθετα μάλιστα, τις περισσότερες φορές φαίνεται ότι όσο πιο υπερβολικό ήταν το πρόγραμμα ταξιδιών, διακοπών και διασκέδασης, τόσο μεγαλύτερες ανατροπές υπέστη.
Το πρώτο μάθημα επομένως που οφείλουμε να λάβουμε από την πρόσφατη πανδημία είναι ότι κανένας δεν είναι εξασφαλισμένος από μια μείζονα ανατροπή στην ζωή του. Κανένας δεν δικαιούται να θεωρεί τον εαυτό του στο απυρόβλητο. Το αναπάντεχο μπορεί να συμβεί οποιαδήποτε στιγμή και δεν υπάρχει τρόπος να το προβλέψουμε, ή να προφυλαχτούμε από αυτό. Άλλωστε κανείς προφήτης, κανείς οικονομικός αναλυτής, κανείς πολιτικός, δεν μπόρεσε να προβλέψει την πανδημία και κυρίως τις επιπτώσεις της, πριν από μερικούς μήνες.
Και επειδή από τα παθήματα μας μαθαίνουμε, ας μάθουμε λοιπόν ότι η ζωή μας κρύβει μέσα της, πάντα μια προσωρινότητα. Εκτός από το βέβαιο τέλος της, στην διαδρομή της μας επιφυλάσσει και άλλες, πολλές, απρόσμενες ανατροπές. Όσο και εάν προσπαθούμε να θεμελιώσουμε τα μελλοντικά μας σχέδια, σε γερές βάσεις, οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι το έδαφος δεν είναι σταθερό και όλα μπορούν να γκρεμιστούν σαν τραπουλόχαρτα.
Για την αστάθεια μάλιστα αυτή, δεν έχουμε ατομική ευθύνη, αφού αυτοί είναι οι κανόνες του παιχνιδιού. Ο εγωισμός που τρέφεται από την ευημερία και την ανάπτυξη που απολαμβάνουμε, μπορεί να πληγωθεί καίρια από μια τέτοια ανατροπή και να μας οδηγήσει σε ενοχές και τύψεις. Όμως όσο και εάν η πρόοδος της επιστήμης και της τεχνολογίας, μας δίνουν την εντύπωση ότι μπορούμε να ελέγξουμε την Φύση και το άμεσο περιβάλλον μας, δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι είμαστε απειροελάχιστα όντα μέσα σε ένα τεράστιο σύμπαν. Η αλαζονεία μας μπορεί να μας σπρώξει να πετάξουμε, αλλά τα φτερά μας πρέπει να ξέρουμε, ότι μπορεί να λιώσουν σαν αυτά του Ικάρου.
Ένα δεύτερο σημαντικό μάθημα που οφείλουμε όλοι μας να λάβουμε από την πανδημία, είναι ότι πλέον η παγκοσμιοποίηση δεν αποτελεί απλώς για κάποιους μια επιθυμία, ή μια προσμονή, ή αντίθετα για άλλους μια κατάρα. Η παγκοσμιοποίηση και η αλληλοσύνδεση όλων των ανθρώπων, είναι ένα γεγονός αναμφισβήτητο, του οποίου η παρούσα πανδημία αποτελεί ένα αναπόφευκτο σύμπτωμα. Η ταχύτατη εξάπλωση του κορωνοϊού σε ολόκληρο τον πλανήτη απέδειξε ότι η παγκοσμιοποίηση είναι γεγονός.
Εξάλλου οι τρομακτικές οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας και του lockdown, έδειξαν σε πόσο μεγάλο βαθμό οι παραγωγοί εξαρτώνται από τους καταναλωτές. Τα εντυπωσιακά ρούχα, τα γρήγορα αυτοκίνητα, ακόμα και τα ακριβά διαμάντια, παραμένουν στα ράφια, μέχρι να βελτιωθεί η υγεία αλλά και η διάθεση των υποψηφίων αγοραστών. Οι νεοφυείς influencers, οι νέοι πρωταγωνιστές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της διαφήμισης, έμειναν χωρίς κοινό.
Ο κάθε ξενοδόχος ή κάτοχος τουριστικού καταλύματος αντελήφθη ότι εξαρτάται από την υγεία όχι μόνο του προσωπικού του, αλλά κυρίως από την υγεία, σωματική αλλά και ψυχική, των υποψηφίων ταξιδευτών. Κανείς δεν είναι διατεθειμένος να ταξιδέψει, εάν φοβάται ότι θα μπει σε περιπέτειες. Έτσι η υγεία του διπλανού μας, δεν μπορεί να μη μας ενδιαφέρει. Κανένας δεν δικαιούται εκ των πραγμάτων, να σφυρίζει αδιάφορα.
Ακόμα και κολοσσοί όπως οι εταιρίες πετρελαίου, κατάλαβαν ότι η επιβίωσή τους, εξαρτάται από την ευμάρεια και την καλή υγεία του συνόλου του πληθυσμού. Οι πλοιοκτήτες οφείλουν να συνειδητοποιήσουν, ότι δεν μπορούν πια να ζουν απομονωμένοι στον δικό τους κόσμο χλιδής, αλλά οφείλουν να ενδιαφέρονται και για τους υπολοίπους κατοίκους του πλανήτη μας. Όταν ο πλανήτης ασθενεί, τα καράβια ακινητοποιούνται, το πετρέλαιο δεν χρειάζεται και τα αεροπλάνα αναπαύονται σε περιφερειακά αεροδρόμια, ζεστών χωρών, προκειμένου να μη σκουριάσουν.
Ξαφνικά σήμερα οι μεγάλες εταιρίες προσβλέπουν σε κρατικές ενισχύσεις, προκειμένου να αποφύγουν την χρεοκοπία. Ο κρατικός προστατευτισμός ήρθε και πάλι στο λεξιλόγιο του καπιταλισμού και το τύπωμα χρήματος αποτελεί το μόνο καταφύγιο της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς! Ποιος θα το έλεγε;
Ο κορωνοϊός τελικά μας έφερε πιο κοντά. Μας έδειξε ότι όλοι είμαστε ένοικοι στο ίδιο σπίτι και μάλιστα ότι τα διαμερίσματά μας επικοινωνούν. Εάν μέχρι χθες κάποιοι νόμιζαν ότι ζουν σε ειδυλλιακή μονοκατοικία, σήμερα όλοι ξύπνησαν διαπιστώνοντας ότι αυτό ήταν ένα όνειρο, που βίαια διαλύθηκε. Όλους τους ενοίκους πλέον ενδιαφέρει τι φαγητό μαγειρεύει ο γείτονας, ή εάν κάποιος ένοικος κάνει φασαρία, ή βρομάει το μπάνιο κάποιου διαμερίσματος. Δεν υπάρχουν βίλες απροσπέλαστες από τον κορωνοϊό και τις επιπτώσεις του.
Και μάλιστα όλους μας, μας ενδιαφέρει η συμπεριφορά και του τελευταίου κατοίκου αυτού του πλανήτη. Γιατί ας μη ξεχνάμε ότι όλη αυτή η ανατροπή ξεκίνησε από έναν “μερακλή” Κινέζο, που έφαγε άψητο μυρμηγκοφάγο! Στον δικτυωμένο και αλληλεξαρτώμενο κόσμο μας, ένα μικρό βραχυκύκλωμα, σε μια γωνιά, μπορεί να ανατρέψει όλες τις ισορροπίες και να προκαλέσει γενικό blackout. Γιατί καμιά “γωνιά” δεν είναι πια απομονωμένη. Τα σύνορα δεν μπορούν πια να προστατεύσουν αποτελεσματικά ούτε την οικονομία, αλλά ούτε και την υγεία των υπηκόων. Οι συνοριακές γραμμές φθίνουν και τα συρματοπλέγματα αποσύρονται στην σφαίρα της Ιστορίας. Το δίδαγμα από όλη αυτή την περιπέτεια είναι, ότι το ενδιαφέρον όλων μας οφείλει να επεκτείνεται στα πέρατα της Γης. Και όχι μόνο ως κουτσομπολιό, αλλά ως πραγματική έγνοια για τον συνάνθρωπο και αγωνία για την τύχη του.
Τελικά αξίζει να εστιάσουμε στα θετικά μηνύματα της πρόσφατης πανδημίας, ώστε να γίνουμε καλύτεροι κάτοικοι αυτού του πλανήτη. Λιγότερο εγωιστές και με περισσότερο ενδιαφέρον για τους συνανθρώπους μας. Ας μάθουμε κάτι από αυτή την καταστροφή, που με μια κίνηση, ισοπέδωσε τον ναρκισσισμό όλων μας και μας έδειξε πόσο ανίσχυροι είμαστε στην πραγματικότητα.
