Ο Οκτώβριος πλέον έχει καθιερωθεί από την Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρία ως μήνας ενημέρωσης και πρόσληψης κατά του καρκίνου του μαστού. Ο καρκίνος μαστού είναι ο πιο συχνός καρκίνος στον πληθυσμό των γυναικών. Σήμερα, σύμφωνα με μελέτες, η συχνότητα εμφάνισής του συνεχώς αυξάνεται. Εξαιτίας, όμως, της πρόληψης, του μαστογραφικού ελέγχου και της εξέλιξης της θεραπείας, τα ποσοστά επιβίωσης έχουν και αυτά με τη σειρά τους αυξηθεί κατά ένα μεγάλο ποσοστό.
Ο καρκίνος του μαστού επιδρά καταληκτικά στην ψυχική υγεία των γυναικών. Η κάθε γυναίκα που νοσεί βιώνει με το δικό της τρόπο την ασθένεια, περνά διαφορετικά στάδια κατά την εξέλιξη της νόσου και την κατακλύζουν αρνητικά συναισθήματα. Οι αλλεπάλληλες ιατρικές εξετάσεις, οι χειρουργικές επεμβάσεις, το πρόγραμμα των θεραπειών, η παρακολούθησή της από το ιατρικό προσωπικό προκαλούν στη γυναίκα σοκ, φόβο για το θάνατο, άγχος και αβεβαιότητα.
Η φάση της διάγνωσης αποτελεί την πιο δύσκολη στιγμή στην εξέλιξη της ασθένειας. Αποτελεί ψυχοπιεστικό παράγοντα. Οι αντιδράσεις ποικίλουν και μπορεί να είναι η πλήρης ενεργοποίηση και αναζήτηση της θεραπείας της ή η πλήρης άρνηση της κατάστασης και αποφυγή οποιαδήποτε ιατρικής βοήθειας. Από εκείνη τη στιγμή αρχίζει να διαχειρίζεται την ασθένεια και θα υποστεί έντονες συναισθηματικές καταστάσεις.
Οι πιο συχνές ψυχολογικές επιπτώσεις του καρκίνου του μαστού είναι οι αλλαγές της εικόνας του σώματος, της αντίληψης του εαυτού της, της ποιότητας ζωής της, η μείωση της σεξουαλικότητας, οι αγχώδεις διαταραχές και η κατάθλιψη.
Η εικόνα του σώματος προσδιορίζεται ως ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε το σώμα μας και το πώς αντιλαμβάνονται οι άλλοι το δικό μας σώμα, καθώς και τα συναισθήματα που δημιουργούνται από αυτό. Σχετίζεται άμεσα με την αυτοεκτίμηση. Ο μαστός είναι συνδεδεμένος τόσο με τη θηλυκότητα της γυναίκας, αφού αποτελεί το σύμβολο της ομορφιάς της, της γυναικείας της υπόστασης και της πηγής απόλαυσης του σεξ όσο και με τον ρόλο της ως μητέρα. Όταν νοσήσει, λοιπόν μια γυναίκα, αισθάνεται το σώμα της διαφορετικό λόγω της μερικής ή ολικής μαστεκτομής του μαστού της, της απώλειας μαλλιών, της τυχόν πρόωρης εμμηνόπαυσης και τις αυξομειώσεις του βάρους της. Όλα τα παραπάνω της προκαλούν ανασφάλεια και αίσθηση απώλειας του ενδιαφέροντος.
Η ερωτική της επιθυμία επηρεάζεται επίσης εξαιτίας των παρενεργειών της θεραπείας αλλά και της συναισθηματικής της κατάστασης. Η libido μειώνεται και χάνει την σεξουαλικότητα της καθώς δεν νιώθει πλέον ελκυστική. Στην ψυχή της κυριαρχεί ο φόβος έκθεσης στον σύντροφο της και το αίσθημα απόρριψης.
Η ποιότητα ζωής της γυναίκας δέχεται μεγάλη επίδραση από την ασθένεια για τον λόγο πως ο καρκίνος είναι ένας παράγοντας που είναι ικανός να μειώσει το επίπεδο λειτουργικότητας των ασθενών. Η ποιότητα ζωής αν μπορούμε να την ορίσουμε περιλαμβάνει την σωματική και ψυχική αντίληψη για την υγεία, την κοινωνική και οικονομική υποστήριξη. Οι τομείς που επηρεάζονται είναι το περιβάλλον στήριξης, η οικογένεια, η συναισθηματική ζωή και άλλοι παράμετροι της καθημερινότητας.
Οι σχέσεις στην οικογένεια καθώς και οι κοινωνικές επαφές της γυναίκας πολλές φορές τροποποιούνται. Από τη διάγνωση της ασθένειας αναπροσαρμόζονται τα μέλη της οικογένειας και πραγματοποιείται ανάληψη νέων ρόλων και καθηκόντων. Κομβικής σημασίας αποτελεί η ύπαρξη παιδιών στην οικογένεια καθώς απαιτεί σωστή ενημέρωση και διαχείριση της ψυχολογικής τους κατάστασης.
Το κοινωνικό περιβάλλον της γυναίκας βιώνει μία αμφιθυμία μεταξύ της λύπης τους και συγχρόνως της αισιοδοξίας τους. Η γυναίκα επιλέγει είτε την απομάκρυνση της και την απομόνωση της είτε την προσέγγιση και προσκόλλησή της σε αυτό.
Η γυναίκα μπορεί και πρέπει να διαχειριστεί αποτελεσματικά τις ψυχολογικές διακυμάνσεις της. Η γυναίκα που εστιάζει στην ίαση και όχι στην ασθένεια οδηγείται σε μία δυναμική και θετική αντιμετώπιση. Το σύγχρονο μοντέλο υγείας αποδέχεται την σχέση και την αλληλεπίδραση ψυχής-σώματος. Αυτό επιβεβαιώνει ότι το άγχος, τα αρνητικά συναισθήματα και η παραίτηση εξασθενούν το ανοσοποιητικό σύστημα και το καθιστούν ανίκανο να νικήσει την ασθένεια.
Ο καρκίνος μαστού είναι μία πολυπαραγοντική νόσος και χρειάζεται συνεργασία των ιατρών και ψυχολόγου με στόχο την καλύτερη αντιμετώπιση. Για τους παραπάνω λόγους η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην προσαρμογή της θεραπείας, στην τοποθέτηση νέων στόχων, στην αναπροσαρμογή των κοινωνικών, εργασιακών και οικογενειακών ρόλων, στην υποστήριξη για τους φόβους και στην σωστή διαχείριση των αρνητικών συναισθημάτων. Επίσης μπορεί να παρέχει συμβουλευτική της οικογένειας.
Ακόμα και μία δύσκολη εμπειρία όπως αυτή του καρκίνου του μαστού είναι μία ευκαιρία να επανεξετάσει μία γυναίκα την ύπαρξή της. Μαζί με την θεραπεία του καρκίνου έχει την δυνατότητα να καταφέρει να θεραπεύσει και τις ψυχικές της συγκρούσεις αλλάζοντας την ζωή της προς το καλύτερο.
Believe. Hope. Fight.
