Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες παλινδρομήσεις των οξέων του στομάχου προς τον οισοφάγο με αποτέλεσμα βλάβες στο τοίχωμα του οισοφάγου και συμπτώματα όπως αδιαθεσία, δυσπεψία, πόνο, αίσθημα καύσους και έμετο. Αποτελεί χρόνια πάθηση και η βλάβη στο τοίχωμα του οισοφάγου είναι αναστρέψιμη εφόσον χορηγηθεί θεραπεία.
Άτομα με περισσότερα από 2 – 3 επεισόδια παλινδρόμησης την εβδομάδα θεωρούνται ότι πάσχουν από τη γαστρο-οισοφαγική παλινδρομική νόσο. Το συχνότερο σύμπτωμα της παλινδρόμησης είναι το οπισθοστερνικό καύσος το οποίο χαρακτηρίζεται από αίσθημα καύσους ή πίεσης στο θώρακα.
‘Aλλα συμπτώματα γαστρο-οισοφαγικής παλινδρόμησης περιλαμβάνουν: αίσθημα όξινης γεύσης στο φάρυγγα, δυσκολία στην κατάποση, πόνος στην κατάποση, πονόλαιμος, χρόνιος βήχας ειδικά τη νύχτα, αίσθημα θερμότητας στο στομάχι συνοδευόμενο από ποσότητα υγρού στο στόμα, λοιμώξεις του αναπνευστικού.
Παράγοντες κινδύνου και επιπλοκές γαστρο-οισοφαγικής παλινδρόμησης
Οι διατροφικές συνήθειες μπορεί να αποτελέσουν παράγοντα ανάπτυξης της γαστρο-οισοφαγικής παλινδρόμησης. Συγκεκριμένα τροφές, όπως τα τηγανητά και λιπαρά φαγητά, τα καρυκεύματα, η σοκολάτα, τα αναψυκτικά, ο καφές, το αλκοόλ, οι όξινοι χυμοί, όπως του πορτοκαλιού, μπορούν να εξασθενίσουν τη σύσπαση του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα (ΚΟΣ) και να προκαλέσουν τα συμπτώματα της παλινδρόμησης των γαστρικών οξέων. Επίσης το κάπνισμα και η παχυσαρκία. Επίσης συνήθως συνυπάρχει κάποιου βαθμού διαφραγματοκήλη και ανάλογα με το μέγεθος της διαμορφώνεται και η χειρουργική αντιμετώπιση.
Η χρόνια παλινδρόμηση των οξέων του στομάχου προς τον κατώτερο οισοφάγο είναι δυνατόν να προκαλέσει οισοφαγίτιδα και έλκος, αιμορραγία οισοφάγου, μεταπλασία του επιθηλίου του οισοφάγου (οισοφάγος Barrett) και τελικώς καρκινογένεση.
Συντηρητική και φαρμακευτική αντιμετώπιση γαστρο-οισοφαγικής παλινδρόμησης
Η συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνει αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες και στο lifestyle. Συγκεκριμένα απώλεια βάρους, αποφυγή καπνίσματος, μικρά γεύματα και όχι αργά το βράδυ. Επίσης συστήνεται η αποφυγή τροφών όπως τα λιπαρά και τηγανητά, η σάλτσα ντομάτας, η σοκολάτα, ο χυμός πορτοκαλιού, το αγελαδινό γάλα, η μέντα, το αλκοόλ, το σκόρδο και το κρεμμύδι, ο καφές, τα τσάι, τα πικάντικα και τα καρυκεύματα. Η φαρμακευτική αντιμετώπιση αποτελείται από σκευάσματα αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της οξύτητας των εκκρίσεων του στομάχου όπως είναι τα απλά αντιόξινα, οι αναστολείς υποδοχέωνισταμίνης (H2Blockers), και οι αποκλειστές αντλίας πρωτονίων (Proton Pump Inhibitors – PPIs).
Η Χειρουργική αντιμετώπιση
Επί αποτυχίας της συντηρητικής και φαρμακευτικής αντιμετώπισης συστήνεται η χειρουργική αντιμετώπιση. Αποτελεί κυρίως τη Θολοπτύχωση κατά Nissen και ανάλογα με το μέγεθος της διαφραγματοκήλης την αντιμετώπιση της. Πρόκειται για ένα χειρουργείο με στόχο τη δημιουργία νέου σφιγκτήρα μεταξύ στομάχου και οισοφάγου ώστε να εξαφανιστούν τα συμπτώματα της παλινδρόμησης. Διενεργείται λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά και ο ασθενής παίρνει εξιτήριο την επόμενη μέρα του χειρουργείου. Είναι πολύ σημαντική η συμβολή του διατροφολόγου μετεγχειρητικά ώστε ο ασθενής να ακολουθήσει ένα συγκεκριμένο διαιτολόγιο ώστε να υπάρξει άριστο αποτέλεσμα.
Το Αμερικάνικο κολλέγιο των Γαστρεντερολόγων (American College of Gastroenterology) καθώς και το Βασιλικό Κολλέγιο των Χειρουργών της Αγγλίας (Royal College of Surgeons of England) έχουν δημοσιεύσει εκτενείς κατευθυντήριες οδηγίες για την ασφαλή αντιμετώπιση της γαστρο-οισοφαγικής παλινδρόμησης και το timing χειρουργικής παρέμβασης.
